Szczerbiec: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Budowa: +link
Linia 21:
[[Marian Morelowski]] uważał, że miecz powstał w XII w. nad [[Moza|Mozą]], a jego pierwszym właścicielem był książę mazowiecki i krakowski [[Bolesław IV Kędzierzawy|Bolesław Kędzierzawy]] (zmarły w 1173){{Odn|Kuczyński|1961|s=568}}{{Odn|Żygulski|2008|s=334–335}}. Z kolei [[Władysław Semkowicz]] na podstawie analizy [[Paleografia|paleograficznej]] napisów na mieczu uznał, że pochodzi on z tego samego warsztatu, co przechowywana w [[Kalisz]]u srebrna patena z drugiej połowy XII w. Datował go na koniec XII w. i przypisał [[Władcy Kujaw|księciu kujawskiemu]] [[Bolesław Mieszkowic|Bolesławowi]] (zmarłemu w 1195, synowi [[Mieszko III Stary|Mieszka III Starego]]){{Odn|Semkowicz|2007|s=500–505}}. [[Marian Gumowski]] zwrócił uwagę na analogie miecza z późnoromańskim kielichem podarowanym przez Konrada mazowieckiemu katedrze w [[Płock]]u. Uznał, że oba zabytki powstały w pierwszej połowie XIII w., przed 1237 w Płocku, a pierwszym właścicielem był Bolesław mazowiecki{{Odn|Kuczyński|1961|s=567–569}}{{Odn|Żygulski|2008|s=340–341}}. Ustalenia Gumowskiego skrytykował [[Stefan Krzysztof Kuczyński]], który wykazał różnice między mieczem a przywołanym przez Gumowskiego kielichem i opowiedział się za pochodzeniem miecza z XII w. z rejonu nad Mozą, jednak wstrzymał się ze wskazaniem pierwszego właściciela{{Odn|Kuczyński|1961|s=570–572}}{{Odn|Żygulski|2008|s=341}}.
 
Analizę bronioznawczą wskazującą na trzynastowieczne pochodzenia miecza przeprowadził [[Andrzej Nadolski]]. Początkowo wiązał miecz z Bolesławem mazowieckim, później jednak przedstawił hipotezę wiążącą Szczerbiec z żyjącym w drugiej połowie XIII w. księciem kaliskim [[Bolesław Pobożny|Bolesławem Pobożnym]] (zmarłym w 1279, stryjustryjem [[Przemysł II|Przemysła II]]), którego córka [[Jadwiga Bolesławówna|Jadwiga]] została potem żoną Łokietka{{Odn|Nadolski|1992|s=223–225}}{{Odn|Żygulski|2008|s=342–343}}. Tę ostatnią teorię poparł [[Jan Piotr Sobolewski]], który m.in. uznał, że inskrypcje na rękojeści miecza mają charakter nawiązujący do [[Kabała|kabały]] (przez co miecz miałby być rodzajem [[amulet]]u), zwrócił też uwagę na analogie z hebrajskimi monetami z terenów Polski. Zaproponował, że miecz mógł być darem dla Bolesława Pobożnego od żydów z [[Kalisz]]a, których ten książę obdarzył w 1264 wielkim przywilejem{{Odn|Sobolewski|1998|s=84–92}}{{Odn|Żygulski|2008|s=343–344}}. Z kolei [[Rafał T. Prinke]] powiązał ornamentykę miecza z [[Templariusze|templariuszami]]{{Odn|Żygulski|2008|s=348}}.
Ustalenia Nadolskiego i Sobolewskiego skrytykował [[Zdzisław Żygulski (junior)|Zdzisław Żygulski jun.]] Wskazał m.in., że wzmianka o Bolesławie na mieczu może być myląca, bowiem nie było zwyczaju ozdabiania w ten sposób broni, a próby klasyfikacji Szczerbca według ustalonej typologii mieczy są bezzasadne, bowiem dla Szczerbca nie ma odpowiednich analogii. Natomiast przychylił się do teorii Primkego o pochodzeniu miecza od templariuszy i stwierdził, że na pewno wykonano go w Europie Zachodniej{{Odn|Żygulski|2008|s=342, 344, 350–352}}.