Liwonia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
kat., wikizacja
drobne redakcyjne
Linia 2:
[[Plik:Łotwa-historyczne dzielnice mapka.png|thumb|Historyczne dzielnice Łotwy]]
[[Plik:Coat of arms of Vidzeme.svg|thumb|Herb Liwonii]]
'''Liwonia''' ([[język{{W łotewskijęzyku|lv|łot.]] ''Vidzeme'' -}} „Śródziemie”; [[język niemiecki|{{niem.]] ''|Livland''}}, [[łacina|{{łac.]] ''|Terra Mariana''}}), czasami także '''Liwlandia''' – ziemia [[Liwowie|Liwów]]) – jedna z czterech [[kraina historyczna|krain historycznych]] składających się na współczesną [[Łotwa|Łotwę]], leży w jej środkowej i północnej części na prawym brzegu [[Dźwina|Dźwiny]], na północ od [[Ryga|Rygi]].
 
Liwonię zamieszkiwało [[języki fińskie|fińskie]] plemię [[Liwowie|Liwów]].
Linia 11:
Po [[Sekularyzacja|sekularyzacji]] zakonu krzyżackiego w Inflantach w [[XVI wiek|XVI]] wieku po 1561 roku była w granicach [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]] jako wspólna domena [[Korona Królestwa Polskiego|Korony]] i [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa]]. W 1578 Liwonia została zdobyta przez cara [[Iwan IV Groźny|Iwana IV Groźnego]], jednak odbita przez wojska [[Stefan Batory|Batorego]]. Pozostała przy Rzeczypospolitej po rozejmie z 1582 w [[Rozejm w Jamie Zapolskim|Jamie Zapolskim]], w ramach [[województwo wendeńskie|województwa wendeńskiego]].
 
W wyniku wojen polsko-szwedzkich w 1621-16291621–1629 została zajęta przez Szwedów, którzy wcześniej posiadali jedynie północną część dzisiejszej [[Estonia|Estonii]]. W wyniku [[pokój oliwski|pokoju w Oliwie]] (1660) przeszła na stałe w ręce szwedzkie. Ustanowiona wówczas granica stanowi do dziś tradycyjne rubieże Vidzeme.
 
Po wojnie rosyjsko-szwedzkiej w 1721 według zapisów [[pokój w Nystad|pokoju w Nystad]], Liwonia przeszła pod panowanie [[Piotr I Wielki|Piotra I]], cara Rosji. W czasie rewolucji rosyjskiej z jej terenów operowała atakująca [[Petersburg|Piotrogród]] biała armia gen. [[Nikołaj Judenicz|Judenicza]].