Plan Schlieffena: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 91.233.157.13) i przywrócono wersję 54994963 autorstwa Alan ffm
Linia 10:
Atak na Francję zakładał szeroki manewr oskrzydlający przez [[państwo neutralne|neutralną]] [[Belgia|Belgię]]. Prawie cała armia miała przejść tym szlakiem, zostawiając tylko małe siły osłonowe na granicy z Francją naprzeciwko głównych sił francuskich. Po przejściu przez Belgię armie niemieckie miały obejść [[Paryż]] od zachodu i zaatakować od tyłu armie francuskie skoncentrowane na ufortyfikowanej granicy francusko-niemieckiej. Ten manewr miał okrążyć prawie całą armię francuską i doprowadzić do jej łatwego zniszczenia. Po zwycięstwie nad silniejszym zachodnim sąsiadem Niemcy planowały przerzucić większość swoich sił na front wschodni i skoncentrować się na wojnie z Rosją.
 
Niemcy nieustannie uaktualniali swoje bardzo szczegółowe plany z biegiem lat. Zbadano m.in. rozkład jazdy 11 tys. pociągów. Początkowy plan, stworzony pod bezpośrednim kierunkiem Schlieffena, był niezwykle radykalny i ryzykowny. Zakładał prawie całkowite ogołocenie sił ze wszystkich innych kierunków działań w celu całkowitej koncentracji na natarciu przez Belgię. W latach późniejszych, po odejściu Schlieffena, którego zastąpił nowy szef sztabu [[Helmuth von Moltke (młodszy)|Helmuth Johannes Ludwig von Moltke]], przyjęto mniej ryzykowny i bardziej praktyczny wariant, który zakładał pozostawienie jednej z armii w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]] i osłabienie prawego skrzydła atakującego przez Belgię.
 
== Analiza historyczna ==
Linia 18:
Dodatkowo Niemcy wycofali w sierpniu 1914 dwa korpusy z frontu zachodniego (z Belgii – [[Namur]], skąd miały podążyć dla wzmocnienia prawego skrzydła ofensywy armii niemieckiej we Francji), by powstrzymać nadspodziewanie energiczną rosyjską ofensywę w lecie 1914 roku skierowaną na [[Prusy Wschodnie]]. Był to błąd strategiczny, gdyż Rosjanie zostali pokonani w [[Bitwa pod Tannenbergiem|bitwie pod Tannenbergiem]] jeszcze przed przybyciem tych posiłków.
 
Po niepowodzeniu niemieckiego planu fronty ustabilizowały się. Gospodarka Niemiec nie była przygotowana na długie zmagania wojenne i nie mogła zapewnić takiej ilości zaopatrzenia jak gospodarka państw [[Ententa|Ententy]]. Już od roku 1916 państwa centralne zaczęły odczuwać braki surowców oraz rezerw ludzkich. Przystąpienie do wojny USA w 1917 zagwarantowało ostateczne zwycięstwo Ententy. Konsekwencją przyjęcia planu Schlieffena, w miejsce obronnego planu Helmutha von Moltke, było przystąpienie Wielkiej Brytanii do wojny przeciwko Niemcom, do czego formalnym powodem było naruszenie traktatowej neutralności Belgii. Opowiedzenie się Brytyjczyków (wraz z zasobami demograficznymi i gospodarczymi [[imperium brytyjskie]]go) po stronie przeciwników Niemiec oznaczało uwikłanie się Niemiec w wojnę długotrwałą, wbrew pierwotnym niemieckim założeniom [[Strategia (wojskowość)wojskowa|strategicznym]]. Wojna miała stać się wojną potencjałów gospodarczo-militarnych mocarstw. Ze strony Ententy była wsparta brytyjską blokadą morskamorską [[państwa centralne|państw centralnych]], odcinającą je od wymiany handlowej z resztą świata i od dostępu do żywności i surowców strategicznych. W dalszej perspektywie przystąpienie Wielkiej Brytanii do wojny w sierpniu 1914 pośrednio wpłynęło na przystąpienie do niej w kwietniu 1917 Stanów Zjednoczonych po stronie Ententy, a przeciwko Niemcom. Inwazja niemiecka na neutralną Belgię wywołała katastrofalne skutki dla międzynarodowego wizerunku Cesarstwa Niemieckiego i osobiście cesarza.
 
W ocenie dzisiejszych historyków mit, że radykalny wariant planu Schlieffena dałby Niemcom zwycięstwo został stworzony po wojnie „ku pokrzepieniu serc”. Według tego mitu doskonała niemiecka armia była o krok od zwycięstwa w lecie 1914, lecz nieudolność kilku osób, głównie szefa sztabu von Moltke, zaprzepaściła to zwycięstwo. Podobny sposób myślenia pojawił się po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]], kiedy wielu historyków i oficerów piszących swoje wspomnienia ponownie próbowało zrzucić główną odpowiedzialność za porażki armii niemieckiej na barki jednej osoby, w tym przypadku [[Adolf Hitler|Hitlera]].