Język ogólnopolski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 3:
Polszczyzna standardowa nie jest kodem w pełni jednolitym, gdyż może przybierać różne formy ukształtowania stylistycznego, odpowiadające spełnianym przez nią funkcjom<ref name=hk />. Ponadto w kodyfikacji języka ogólnopolskiego wyróżnia się dwa warianty fonetyczne polszczyzny, jakimi są [[wymowa warszawska]] oraz [[wymowa krakowsko-poznańska]]<ref name=mw />. Standard ogólnopolski uformował się w wyniku długotrwałych procesów rozwojowych i świadomych działań, początkowo czerpiąc z zasobów gwarowych (najpierw wielkopolskiego i małopolskiego, później mazowieckiego i kresowego), ale ostatecznie wytwarzając również elementy niespotykane w dialektach lokalnych<ref name=hk />.
 
Współcześnie język ogólnopolski zdecydowanie dominuje w polskiej praktyce komunikacyjnej, będąc stosowanym we wszystkich kontekstach językowych na terenie Polski<ref name=pz>{{Cytuj |tytuł = Przegląd zachodni |s=16 |opis=t. 58, wyd. 3-4|data = 2002 |wydawca = Instytut Zachodni. |url = https://books.google.com/books?id=OcBmAAAAMAAJ}}</ref>. Wśród pokolenia młodego i średniego upowszechniły się formy polszczyzny zbliżone do języka standardowego, gwary tradycyjne zaś zachowały się w społeczeństwach wiejskich<ref name=wtad>{{Cytuj |redaktor=Witold Tulasiewicz; Anthony Adams |s=166 |tytuł=Teaching the Mother Tongue in a Multilingual Europe |data=2005 |wydawca=A&C Black |język=en |isbn=9780826470270}}</ref> i małomiasteczkowych<ref name=pz />. Na ten szczególny stan języka polskiego wpłynęły masowe migracje ludności<ref name=:1>{{cytuj książkę |nazwisko = Swan |imię=Oscar E. |tytuł = A grammar of contemporary Polish |data= 2002 |isbn = 0893572969 |miejsce = Bloomington, Ind. |wydawca = Slavica |oclc = 50064627 |język=en |strony=5}}</ref> i powojenne dążności do rugowania [[wariacja (językoznawstwo)|różnic dialektalnych]], a także wprowadzenie polszczyzny standardowej jako języka nauczania, które przyczyniło się do jej ekspansji<ref name=pz />. W Polsce panują ponadto zadomowione postawy [[puryzm (językoznawstwo)|purystyczne]] i [[preskryptywizm (językoznawstwo)|preskryptywistyczne]], nastawione na homogenizację polszczyzny i lingwistyczną waloryzację języka standardowego, powiązane z przeświadczeniem o zachodzącej degradacji mowy<ref>{{Cytuj |autor = Ernst Håkon Jahr |tytuł = Sociolinguistics in Norway |data = 1995 |wydawca = Mouton de Gruyter |url = https://books.google.com/books?hl=pl&id=NadhAAAAMAAJ |s=141 |język = en}}</ref><ref>{{cytuj |czasopismo = Multilingua |redaktor = Miklós Kontra |wolumin = 19 |numer=1–2 |tytuł=Special issue book reviews |opis = Language contact in East-Central Europe |data = 2000 |s = 193 |wydawca = Mouton Publishers |url = https://www.degruyter.com/view/j/mult.2000.19.issue-1-2/mult.2000.19.1-2.169/mult.2000.19.1-2.169.xml |issn=1613-3684 |język = en}}</ref>. [[Stanisław Dubisz]] sugeruje, że zachowane różnice regionalne będą ulegały zanikowi, a triada „język standardowy – kody mieszane – gwary ludowe” zostanie ostatecznie zastąpiona przez podział „język standardowy - kody mieszane”<ref name=":0" />.
 
== Zobacz też ==