Naciek jaskiniowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m int.
Selso (dyskusja | edycje)
galeria
Linia 1:
[[Plik:2015 Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie, szata naciekowa 18.JPG|thumb|280px|[[Stalaktyt]]y, [[stalagmit]]y i [[stalagnat]]y w [[Jaskinia Niedźwiedzia (Sudety)|Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie]]]]
'''Naciek jaskiniowy''', '''naciek krasowy''' – [[osady]] powstające przez wytrącanie się substancji mineralnej z roztworu wodnego na powierzchni skały lub w próżniach w jej obrębie (jaskiniach, szczelinach), ale w kontakcie z powietrzem atmosferycznym. Nacieki powstają w obrębie [[jaskinia krasowa|jaskini krasowej]] (na [[strop (geologia)|stropie]], ścianach, dnie) w wyniku strącania się lub [[krystalizacja|krystalizacji]] [[minerał]]ów: [[kalcyt]]u, rzadziej [[gips]]u lub [[aragonit]]u z [[wody krasowe|wód krasowych]], tworząc tzw. [[kras pozytywny]]<ref name=jaskinie/>.
 
Linia 13 ⟶ 12:
* '''[[Nacieki cementacyjne]]'''. Powstają w [[namulisko jaskiniowe|namulisku]], na które skapuje woda z [[węglan wapnia|węglanem wapnia]]. W namulisku zaczyna z niego krystalizować kalcyt. Spajając z sobą kolejne warstwy namuliska tworzy lekko spłaszczoną kulę<ref name=nacieki/>.
* '''[[Nacieki lodowe]]'''. Powstają głównie wiosną tworząc formy podobne do nacieków twardych (lodowe stalaktyty, stalagmity, stalagnaty itp.), a na dnie korytarzy lodowe warstwy<ref name=nacieki/>.
<gallery mode=packed>
 
Plik:2015 Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie, szata naciekowa 10.jpg|Draperia naciekowa
Plik:Moonmilk Heart (9939897783).jpg|Mleko wapienne
[[Plik:2015 Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie, szata naciekowa 18.JPG|thumb|280px|[[Stalaktyt]]y, [[stalagmit]]y i [[stalagnat]]y w [[Jaskinia Niedźwiedzia (Sudety)|Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie]]]]
Plik:Fried Eggs - Luray Caverns.JPG|Misy naciekowe
Plik:Torca del Carlista Helictites.jpg|Heliktyt
Plik:Concretions grotte.jpg|Nacieki koralowe
Plik:Cave Pearls.JPG|Perły jaskiniowe
</gallery>
== Mechanizm i czas powstawania ==
Woda opadowa po przejściu przez glebę jest dość mocno nasycona [[dwutlenek węgla|dwutlenkiem węgla]] – wsiąkając w grunt, rozpuszcza tam [[wapień]] (dokładniej: [[kwas węglowy]] reaguje z wapieniem, tworząc rozpuszczalny [[wodorowęglan wapnia|kwaśny węglan wapnia]]), następnie migruje do jaskini. Tam się rozpręża. [[Węglan wapnia]] lepiej rozpuszcza się pod dużym ciśnieniem, a po spadku ciśnienia (rozprężenie) wytrąca się. Parowanie ma w tym zjawisku udział marginalny, gdyż prawie zawsze w jaskiniach panuje wilgotność zbliżona do 100%<ref name=jaskinie/>.