|
|pseudonim =
|grafika = Wygrzywalski Barge haulers.jpg
|opis grafiki = ''[[Burłacy (obraz Feliksa Michała Wygrzywalskiego)|Burłacy]]'' – obraz Feliksa Michała Wygrzywalskiego
|pełne imię i nazwisko =
|data urodzenia = [[20 listopada]] [[1875]]
|www =
}}
'''Feliks Michał Wygrzywalski''' (ur. 20 listopada [[1875]] w [[Przemyśl]]u, zm. 5 września [[1944]] w [[Rzeszów|Rzeszowie]]) – polski malarz. Jego syn, [[Feliks Kazimierz Wygrzywalski]], był również malarzem.
Feliks Michał Wygrzywalski dzięki stypendium Fundacji im. Malinowskiego studiował w latach 1893–1898 na [[Akademia Sztuk Pięknych w Monachium|Akademii Sztuk Pięknych]] w [[Monachium]], a następnie na [[Académie Julian]] w [[Paryż]]u i we [[Zjednoczone Królestwo WłochWłochy|Włoszech]].
W roku 1900 zamieszkał w [[Rzym]]ie, gdzie poślubił Włoszkę Różę Imassa. W Rzymie zajmował się początkowo kopiowaniem dzieł [[Caravaggio|Caravaggia]], [[Rafael Santi|Rafaela]], [[Giovanni Francesco Barbieri|Guercina]], [[Diego Velázquez|Velázqueza]] i [[Tycjan]]a. Malował też krajobrazy i akty. Dostarczał ilustracje do polskiego tygodnika „[[Wędrowiec (czasopismo)|Wędrowiec]]” oraz do czasopism [[Cesarstwo Niemieckie|niemieckich]] i [[Imperium Rosyjskie|rosyjskich]].
W roku 1906 wyjechał do [[Wicekrólestwo Egiptu|EgiptuEgipt]]u, gdzie stworzył wiele [[obraz]]ów o tematyce orientalnej, zwłaszcza scen haremowych. W roku 1908 powrócił do [[Lwów|Lwowa]], gdzie otrzymał zlecenie na dekorację ścian lwowskiej Izby Przemysłowo–Handlowej. Zajął się też scenografią teatralną. W czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] przebywał na terenie Rosji. W [[Rostów nad Donem|Rostowie nad Donem]] został profesorem rysunku. Do Lwowa powrócił w roku 1918. Uczestniczył w wielu wystawach malarstwa, w roku 1932 odbyła się jego wystawa indywidualna w lwowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. Na zlecenie uzdrowiska w [[Krynica-Zdrój|Krynicy]] wykonał cykl czternastu obrazów dla sanatorium Lwigród, poświęconych historii tańca. Był twórcą konserwatywnym, nie uległ wpływom kierunków awangardowych końca [[XIX wiek|XIX]] i początku [[XX wiek]]u. Posiadał we Lwowie swój ''Salon Sztuki'', który mieścił się przy ul. Akademickiej 23 i nosił nazwę „Kunstaustellung” ({{w języku|pl|"Wystawa Sztuki"}}).
W „Kunstaustellung” wystawiał i sprzedawał swe obrazy nie tylko Feliks Michał Wygrzywalski, lecz także inni artyści. Sprzedawane tam były obrazy pozostawione w komisie przez osoby postronne. Ówczesne ciężkie warunki bytu zmuszały wielu do wyzbywania się nawet dzieł sztuki, aby zdobyć pieniądze na życie.
Pochowany został w dniu 7 września 1944 na [[Cmentarz Pobitno w Rzeszowie|cmentarzu Rzeszów-Pobitno]] (Dzielnica IX, Rząd 6 Grób 11). Pochówku dokonał ks. Karol Jendyk z [[Kościół św. Wojciecha i św. Stanisława w Rzeszowie|kościoła farnego w Rzeszowie]]. Na przełomie lat 70 i 80 XX w. na jego grobie (i kilku sąsiednich) wybudowano grobowiec innej rodzinny, jego mogiła nie istnieje.
Prace Feliksa Michała Wygrzywalskiego znajdują się między innymi w zbiorach: Muzeum Narodowego w Warszawie<ref>[http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/results?q=Wygrzywalski&action=SimpleSearchAction&mdirids=1&type=-2]</ref>, Muzeum Narodowego w Warszawie], Krakowie<ref>[https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/331039 Muzeum Narodowego w Krakowie]</ref>, Muzeum Narodowego we Wrocławiu<ref>{{Cytuj |autor = Ewa Houszka, Piotr Łukaszewicz |tytuł = Malarstwo polskie od baroku do modernizmu. Katalog zbiorów. Muzeum Narodowe we Wrocławiu. |data = 2013 |s = s.335 - 336335–336}}</ref> , Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku<ref>[https://kolekcje.nmm.pl/Home/Details/637-obraz-gdynia Narodowego]</ref>, Muzeum MorskiegoNarodowego w Gdańsku], Szczecinie<ref>[https://muzeum.szczecin.pl/zbiory/sztuka-europejska-1800-1945.html Muzeum Narodowego w Szczecinie] </ref>, Lwowskiej Galerii Sztuki<ref>[http://www.lwow.com.pl/galeria/galeri.html Lwowskiej Galerii Sztuki]</ref> i w wielu zbiorach prywatnych. Na rynku antykwarycznym jest cenionym marynistą<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Morze w obrazach artystów polskich XX w., katalog wystawowy, Muzeum Narodowe w Gdańsku. |data = 2001}}</ref> oraz twórcą śródziemnomorskich i orientalnych<ref>{{Cytuj |tytuł = Orientalizm w malarstwie, rysunku i grafice w Polsce w XIX i 1. połowie XX wieku |data dostępu = 2019-10-10 |opublikowany = orientalizm.mnw.art.pl |url = http://orientalizm.mnw.art.pl/polski_orientalizm.html}}</ref> scen rodzajowych.<ref>W ostatnich latach byłyByły organizowane wystawy czasowe prac Feliksa Michała Wygrzywalskiego pochodzące przede wszystkim z kolekcji prywatnych. W 2012 r. Muzeum Miasta Łódź zorganizowało wystawę pn.'' ,,Między Capri a Lwowem – malarskie podróże Feliksa Michała Wygrzywalskiego''<ref>[https://dzieje.pl/kultura-i-sztuka/wystawa-prac-feliksa-wygrzywalskiego-w-muzeum-miasta-lodzi Między Capri a Lwowem - malarskie podróże Feliksa Michała Wygrzywalskiego]<nowiki>''</nowikiref>. W 2013 r. odbyła się wystawa [https://www.nmm.pl/wystawy-czasowe/nad-cieplym-morzem-feliks-michal-wygrzywalski ,,''Nad ciepłym morzem. Feliks Michał Wygrzywalski<nowiki>''</nowiki>] zorganizowana przez Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku z cyklu ,,''Polscy artyści o morzu<nowiki>''<ref>[https:/nowiki>/www. nmm.pl/wystawy-czasowe/nad-cieplym-morzem-feliks-michal-wygrzywalski]</ref>.
== Przypisy ==
| 