Rijeka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
błędne użycie szablonu, drobne redakcyjne
Linia 10:
|państwo = HRV
|1. jednostka administracyjna = [[Żupania primorsko-gorska|primorsko-gorska]]
|3. jednostka administracyjna = [[Miasto Rijeka|Rijeka]]
|stanowisko zarządzającego = burmistrz
|zarządzający = Vojko Obersnel
Linia 15 ⟶ 16:
|wysokość = 0
|rok = 2011
|liczba ludności = 128 735<ref name="{{r|ludność" />}}
|gęstość zaludnienia = 2926
|numer kierunkowy = 051
Linia 28 ⟶ 29:
[[Plik:GradskitoranjRijeka.jpg|thumb|242px|Rijeka, [[Zegar wieżowy|wieża zegarowa]]]]
[[Plik:Theatre of Ivan pl. Zajc, Rijeka.jpg|thumb|242px|HNK Ivana pl. Zajca]]
'''Rijeka''' ([[język chorwacki|chorw.]] „rzeka”; [[język włoski|wł.]] ''Fiume'' – „rzeka”, [[język niemiecki|niem.]] ''St. Veit am Flaum'', także ''Pflaum'') – miasto w północno-zachodniej [[Chorwacja|Chorwacji]], w [[Żupania primorsko-gorska|żupanii primorsko-gorskiej]], siedziba [[Miasto Rijeka|miasta Rijeka]]. Leży nad [[Zatoka Rijecka|Zatoką Rijecką]] [[Morze Adriatyckie|Morza Adriatyckiego]]. Leży, na wzgórzach u podnóża masywu [[Park Narodowy Risnjak|Risnjak]]. LiczyW 2011 roku liczyło 128 tys.735 mieszkańców<ref name="ludność">{{cytuj stronę r|url=http://www.dzs.hr/Hrv/censuses/census2011/htm/H11_Zup31_3735.html |tytuł=POPISANE OSOBE, KUĆANSTVA I STAMBENE JEDINICE, PRVI REZULTATI POPISA 2011. |język=hr |data dostępu=2012-05-16ludność}}</ref>. Stolica i największe miasto [[Żupania primorsko-gorska|żupanii primorsko-gorskiej]].
 
[[Ośrodek przemysłowy]] kraju i największy chorwacki [[port wodny|port handlowy]] (m.in. dowóz ropy naftowej), rybacki i tranzytowy. Rozwinięty [[przemysł]]: stoczniowy, maszynowy, chemiczny, papierniczy, materiałów budowlanych, włókienniczy i spożywczy. Znajduje się tu rafineria ropy naftowej z rurociągiem naftowym do rafinerii w [[Sisak]]u oraz [[Lotnisko|port lotniczy]].
Linia 34 ⟶ 35:
Ośrodek naukowy – szkoły wyższe (m.in. [[Uniwersytet w Rijece]]) i [[instytut]]y naukowo-badawcze oraz kulturalny – ośrodki turystyczne, [[Muzeum|muzea]].
 
W 2020 roku Rijeka będzie [[Europejska Stolica Kultury|Europejską Stolicą Kultury]]<ref>{{Cytuj stronę r| url = http://magazin.hrt.hr/327871/dubrovnik-osijek-pula-ili-rijeka-koji-ce-grad-biti-europska-prijestolnice-kulture-2020 | tytuł = Rijeka će biti Europska prijestolnica kulture 2020. | data = 2016-03-29 | opublikowany = hrt.hr | język = hr | data dostępu = 2016-08-02}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://ec.europa.eu/programmes/creative-europe/news/20160329-rijeka-european-capital-culture_en | tytuł = Rijeka to be European Capital of Culture in Croatia in 2020 | data = 2016-03-29 | opublikowany = ec.europa.eu | język = en | data dostępu = 2016-08-02}}</ref>.
 
== Demografia ==
Linia 64 ⟶ 65:
 
== Historia ==
Największe znaczenie i świetność miasto przeżywało w [[Średniowiecze|średniowieczu]] – dogodne położenie sprzyjało bogaceniu się na handlu, wysokie mury chroniły przed najeźdźcami. Rijeka należała początkowo do Chorwacji, następnie przeszła we władanie [[Węgry|węgierskie]], a w XV wieku pod rządy [[Habsburgowie|Habsburgów]]. W 1723 proklamowana „wolnym portem”. W XIX wieku rozwój gospodarczy; od 1870 jednostka administracyjna (podlegająca bezpośrednio pod jurysdykcje [[Budapeszt]]u) wchodząca w skład [[Kraje Korony Świętego Stefana|Krajów Korony Świętego Stefana]] – węgierskiej części dualistycznych [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]].
 
Początkowo po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] miasto stało się przedmiotem sporów pomiędzy [[Włochy|Włochami]] a nowo powstałym [[Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców|Królestwem Serbów, Chorwatów i Słoweńców]]. W czasie negocjacji dotyczących przyszłości Rijeki miasto zajął włoski awanturnik [[Gabriele D’Annunzio|Gabriele d’Annunzio]] (1919) i proklamował objęcie władzy na tym obszarze ([[Regencja Carnaro]]).
Linia 99 ⟶ 100:
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}|
<ref name="ludność">{{cytuj stronę|url=http://www.dzs.hr/Hrv/censuses/census2011/htm/H11_Zup31_3735.html|tytuł=POPISANE OSOBE, KUĆANSTVA I STAMBENE JEDINICE, PRVI REZULTATI POPISA 2011.|język=hr|data dostępu=2012-05-16}}</ref>
<ref name="Rijeka će biti Europska prijestolnica">{{cytuj stronę|url=http://magazin.hrt.hr/327871/dubrovnik-osijek-pula-ili-rijeka-koji-ce-grad-biti-europska-prijestolnice-kulture-2020|tytuł=Rijeka će biti Europska prijestolnica kulture 2020.|data=2016-03-29|opublikowany=hrt.hr|język=hr|data dostępu=2016-08-02}}</ref>
<ref name="Rijeka to be European Capital">{{cytuj stronę|url=https://ec.europa.eu/programmes/creative-europe/news/20160329-rijeka-european-capital-culture_en|tytuł=Rijeka to be European Capital of Culture in Croatia in 2020|data=2016-03-29|opublikowany=ec.europa.eu|język=en|data dostępu=2016-08-02}}</ref>
}}
 
== Linki zewnętrzne ==