Andrzej Munk: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Życie prywatne: dr. zm. red. Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017 |
m →Styl filmowy i spuścizna: dr. zmiana + link Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017 |
||
Linia 71:
== Styl filmowy i spuścizna ==
[[Plik:Andrzej Munk gwiazda Lodz.jpg|thumb|180px|Gwiazda Andrzeja Munka w łódzkiej [[Aleja Gwiazd w Łodzi|Alei Gwiazd]], odsłonięta 4 października 2005<ref name="Filmpolski" />]]
Jakkolwiek Andrzej Munk zaczynał swą karierę jako twórca socrealistyczny, jego dokumenty były dobrze oceniane pod względem artystycznym ze względu na dbałość o dramaturgię i ukazanie bardziej ludzkiego oblicza robotników niż w typowych filmach z epoki<ref name="Culture" />. W dziedzinie filmów fabularnych Munk wraz z [[Andrzej Wajda|Andrzejem Wajdą]] stworzył podwaliny [[polska szkoła filmowa|polskiej szkoły filmowej]]<ref name="Tronowicz-19">{{cytuj pismo|nazwisko=Tronowicz|imię=Henryk|tytuł=W 20-lecie śmierci Andrzeja Munka: w poczuciu ironii tragicznej|czasopismo=Kino|wydanie=1986|wolumin=9|strony=19}}</ref>. Obaj reżyserzy byli sobie przeciwstawiani pod względem stylu filmowego – Wajda miał uosabiać „romantyka”, natomiast Munk poczytywany był za przedstawiciela racjonalizmu<ref name="Culture" />, choć z czasem ów dualizm był poddawany w wątpliwość{{odn|Darmas|2014|s=184}}. Celem Munka było poszukiwanie racjonalności w ludzkich wyborach i krytyka nieprzydatnych w danej sytuacji zachowań człowieka<ref name="Tronowicz-19" />. Po na wskroś współczesnym ''[[Człowiek na torze|Człowieku na torze]]'' (1956) reżyser podejmował głównie tematykę II wojny światowej, przechodząc od ironii wobec pomnikowego wizerunku powstańców (w ''[[Eroica (film)|Eroice]]'', 1957), przez analizę trzech etapów historii Polski współczesnej (w ''[[Zezowate szczęście|Zezowatym szczęściu]]'', 1960), po rekonstrukcję tragedii [[Auschwitz-Birkenau|obozu
Munk, który wprowadził do polskiego kina [[Tragifarsa|tragifarsę]]<ref name="Portret">{{cytuj pismo|nazwisko=Dziatkiewicz|imię=Łukasz|tytuł=Andrzeja Munka portret niepełny|url=http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,4793787,20070120RP-DGW,ANDRZEJA_MUNKA_PORTRET_NIEPELNY,.html|czasopismo=Gazeta Wyborcza|wydawca=Agora SA|strony=22|data=2007-01-20}}</ref>, jako reżyserów mających nań największy wpływ wskazywał [[Charlie Chaplin|Charliego Chaplina]], [[John Ford|Johna Forda]], [[Orson Welles|Orsona Wellesa]], [[Akira Kurosawa|Akirę Kurosawę]], [[Luis Buñuel|Luisa Buñuela]] tudzież [[Federico Fellini|Federica Felliniego]], cenił sobie również [[René Clair|Réné Claira]]<ref name="Portret" />{{odn|Hendrykowski|2007|s=95}}. Nie przepadał natomiast za filmami artystycznymi w manierze [[Ingmar Bergman|Ingmara Bergmana]] oraz [[Michelangelo Antonioni|Michelangela Antonioniego]], a wielokrotnie podkreślał, że jego celem jest tworzenie filmów znajdujących kontakt z widownią: „Jeżeli film o wysokim poziomie artystycznym nie ma powodzenia – oznacza to, że jednak coś nie jest w porządku z tym filmem”{{odn|Hendrykowski|2007|s=94}}. Nie deklarował wyniosłości wobec widowni, twierdząc, że „twórca żyje normalnym życiem społeczeństwa”{{odn|Hendrykowski|2007|s=96}}. Taka postawa nie oznaczała jednak schlebiania powszechnym poglądom publiczności. W twórczości Munka odnajdywano polemikę z heroicznym mitem „polskiej [[Donkiszoteria|donkiszoterii]]”{{odn|Darmas|2014|s=184}}, z zastrzeżeniem, że bohaterowie filmów autora ''Eroiki'' nie są w stanie całkowicie z tym mitem zerwać. Przykładem jest postać Dzidziusia Górkiewicza z ''Eroiki'', który pchany instynktem narodowym cały czas wraca do powstańczej Warszawy, choć oznacza to dlań narażenie się na śmierć{{odn|Darmas|2014|s=188}}. Pod tym względem twórczość fabularna Munka była porównywana z dziełami literackimi [[Witold Gombrowicz|Witolda Gombrowicza]]{{odn|Darmas|2014|s=180–184}}; niekiedy reżysera nazywano też powojennym [[Stańczyk|Stańczykiem]] sztuki filmowej<ref>{{Cytuj |autor = Miłosz Drewniak |tytuł = Andrzej Munk – smutny błazen Polskiej Szkoły Filmowej |data = 2013-09-11 |data dostępu = 2019-12-25 |opublikowany = Film.org.pl |url = https://film.org.pl/a/ludzie/andrzej-munk-smutny-blazen-polskiej-szkoly-filmowej-39671/}}</ref>.
| |||