Księga henrykowska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Korekta źródła wersji cyfrowej Księgi
dodałem informację o słowie BRUSITI które istnieje do dzisiaj w językach serbskim i chorwackim.
Linia 42:
Zdanie to zostało określone przez kronikarza jako polskie, zawiera jednak w sobie charakterystyczne cechy zarówno współczesnego [[język polski|języka polskiego]]{{fakt|data=2010-08}}, [[język czeski|języka czeskiego]] i [[Etnolekt śląski|dialektu śląskiego]]<ref name="s.18">{{cytuj książkę |nazwisko= Podgórscy |imię= Barbara i Adam |tytuł= Słownik gwar śląskich |wydawca= Wydawnictwo KOS |miejsce= Katowice |rok= 2008 |strony= 12 |isbn=978-83-60528-54-9}}</ref> – „day” (polska końcówka „-aj”, w czeskim i śląskim „-ej”), „ut” (czeskie „ať”, po śląsku „dyć”, po polsku „niech”, w [[Język staropolski|dawnej polszczyźnie]] „ać”<ref>[http://staropolska.pl/slownik/?nr=15&litera=A&id=10 „AĆ” w Słowniku staropolszczyzny].</ref> tzn. „niech”, „oby”<ref>„Ać”-„acz” używane jest wielokrotnie w pierwszym tłumaczeniu tekstu Biblii na język polski tzw. [[Biblia królowej Zofii|Biblii królowej Zofii]] z lat 1453–1455 oraz w wierszu z roku 1415 pt. [[O zachowaniu się przy stole]] stanowiącym najstarszy znany utwór świecki w języku polskim: „Kto nie wie, przecz by to było, Ja mu powiem, ać mu miło”.</ref>), „pobrusa” (śląska końcówka „-a”, we współczesnym polskim „-ę”, w czeskim „-ím”).
 
Do dnia dzisiejszego w [[etnolekt śląski|śląskim]] funkcjonuje słowo ''brusić'', mające takie samo znaczenie jak polski czasownik ''ostrzyć''<ref name="s.18" />. Słowo to w zależności od dialektu śląskiego przyjmuje brzmienie „pobrusza” lub „pobrusa” ([[mazurzenie]] w części gwar śląskich). Również w językach serbskim i chorwackim istnieje do dzisiaj używane słowo ''brusiti'' które ma identyczne znaczenie jak polskie ''ostrzyć.''
 
Jednak przypisanie końcówki „-a” w ''pobrusza'' wyłącznie gwarom śląskim jest nadużyciem. Ma ją także [[język kaszubski]], gwary mazurskie, warmińskie, kujawskie, chełmińskie, krajeńskie, mazowieckie północne i „wyspowo” mazowieckie środkowe i południowe, część wielkopolskich i inne. Jest to cecha charakterystyczna gwar polskich, niewyróżniająca śląskiej.