Jerzy II Rakoczy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anachronizm
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Dodano linki.
Linia 59:
W końcu stycznia 1657 przez [[Karpaty]] ruszyła do Polski w kierunku na [[Lwów]] armia siedmiogrodzka w sile około 25 tys. wojska, do której w [[Medyka|Medyce]] dołączyło ok. 8–10 tys. Kozaków pod dowództwem [[Anton Żdanowycz|Antona Żdanowicza]].
 
Podszedł pod [[Lwów]], lecz nie zdobył go, a po starciu z niewielkimi siłami [[Stanisław Potocki (hetman)|Rewery Potockiego]] odszedł w kierunku [[Kraków|Krakowa]], paląc i rabując po drodze: m.in. [[Dukla|Duklę]], [[Rogi (województwo podkarpackie)|Rogi]], [[Lesko]], [[Sanok]], [[Łańcut]], [[Zamek Kamieniec|zamek w Odrzykoniu]]. Nie zdobył [[Przemyśl]]a (28 lutego) i [[Krosno|Krosna]]. Oblegał także [[Zamek w Łańcucie]], lecz też nie był w stanie zdobyć tak potężnej [[twierdza|twierdzy]]. 21 marca zajął Tarnów i na czele 5 tys. żołnierzy dotarł 28 marca do Krakowa, gdzie wzmocnił szwedzki garnizon 2,5 tys. żołnierzy pod dowództwem [[Jan Bethlen|Jana Bethlena]]<ref>[http://www.polityka.pl/archive/do/registry/secure/showArticle?id=3352542 Archiwum tygodnika „Polityka”].</ref>. Następnie Rakoczy udał się na północ, gdzie dołączył do reszty swoich wojsk i 11 kwietnia połączył się w [[Modliborzyce (województwo świętokrzyskie)|Modliborzycach]] i 12 kwietnia pod [[Ćmielów|Ćmielowem]] z wojskami szwedzkimi pod dowództwem króla szwedzkiego [[Karol X Gustaw|Karola X Gustawa]]. Następnie Rakoczy i Karol Gustaw przekroczyli Wisłę w [[Zawichost|Zawichoście]] i 19 kwietnia zajęli [[Lublin]], a 30 kwietnia [[Mińsk Mazowiecki]]. 8 maja Rakoczy i Karol Gustaw podeszli pod twierdzę w [[Brześć|Brześciu nad Bugiem]], która skapitulowała po 2 dniach, a wojska Rakoczego zaczęły krwawo łupić okolice (spalił [[Brańsk]] i [[Biała Podlaska|Białą Podlaską]]). Około 20 maja Karol Gustaw dowiedział się, że do wojny z nim szykuje się król Danii, więc odszedł na [[Pomorze]], zostawiając komendę [[Gustaf Otto Stenbock|Gustawowi Stenbockowi]], z którego korpusem Rakoczy przeszedł na zachód w kierunku [[Warszawa|Warszawy]], niszcząc po drodze doszczętnie [[Podlasie]] (spalił m.in. 20 maja [[Mielnik (województwo podlaskie)|Mielnik]], 31 maja [[Drohiczyn (Polska)|Drohiczyn]], [[Nur]], [[Brok]] i [[Pniewo (województwo podlaskie)|Pniewo]]). Wraz ze Szwedami po 3 dniach oblężenia zajął 17 czerwca Warszawę.
 
Po 4 dniach okupacji Warszawy, 22 czerwca szwedzkie oddziały Stenbocka odeszły za Karolem Gustawem w kierunki [[Szczecin]]a (w związku z przystąpieniem Danii do wojny po stronie Polski), co postawiło Jerzego Rakoczego w ciężkiej sytuacji, ponieważ zdawał sobie sprawę, że jego wojska prezentują niewielką wartość bojową. Zaskoczony rozwojem sytuacji zaczął wraz z Kozakami szybko wycofywać się na południowy wschód, tym bardziej że na rozkaz króla Jana Kazimierza zaczął go ścigać dziesięciotysięczny korpus polskiej jazdy [[Stefan Czarniecki|Stefana Czarnieckiego]], który – porzuciwszy pościg za wojskami szwedzkimi – połączył się w Częstochowie z jazdą [[Wielkie Księstwo Litewskie|litewską]] [[Aleksander Hilary Połubiński|Aleksandra Hilarego Połubińskiego]] i sprzymierzonymi wojskami austriackimi. W dodatku doszły Rakoczego wieści, że [[Jerzy Sebastian Lubomirski|Jerzy Lubomirski]], nie mogąc się doczekać najazdu na Siedmiogród sprzymierzonych Tatarów, w odwecie za najazd Rakoczego najechał na Siedmiogród, łupiąc go bez litości. W [[Łańcut|Łańcucie]] 7–8 lipca postanowiono, że Czarniecki ruszy bezpośrednio za Rakoczym, a [[Jerzy Sebastian Lubomirski|Lubomirski]] z [[Stanisław Potocki (hetman)|Potockim]] odetną Siedmiogrodzianom i Kozakom drogę do granicy. 11 lipca wojska Czarnieckiego doścignęły Rakoczego i zniszczyły część jego armii w [[Bitwa pod Magierowem|Bitwie pod Magierowem]] oraz odzyskały 2000 wozów z łupami. Następnie dogoniły pozostałą część jego uciekających wojsk podczas przeprawy przez [[Pełtew]] i po połączeniu 16 lipca z hetmanami wojska polskie dogoniły go na [[Podole|Podolu]] i rozbiły 20 lipca w [[Bitwa pod Czarnym Ostrowem|Bitwie pod Czarnym Ostrowem]].
 
Rakoczy po ucieczce Kozaków Antona Żdanowicza porzucił tabory i z resztkami swoich sił wycofał się do [[Międzybóż|Międzyboża]], na zachód od którego wybudował niewielkie fortyfikacje bastionowe, po czym zaproponował kapitulację, którą książę Jerzy Lubomirski przyjął 23 lipca. Rakoczy na mocy zawartej umowy zerwał sojusz ze Szwecją, zobowiązał się wyprowadzić swoje oddziały z okupowanych miast Krakowa i Brześcia Litewskiego oraz zapłacić Rzeczypospolitej reparacje wojenne w wysokości 1,2 mln złotych. Poza tą kwotą zobowiązał się wypłacić 1 mln złotych żołnierzom armii polskiej i 2 mln dowódcom. Polacy pozwolili mu odejść do Siedmiogrodu, jednak 26 lipca pod [[Skałat]]em natknął się na idących z południa sprzymierzonych z Rzecząpospolitą Tatarów, którzy go zaatakowali. Rakoczy porzucił swoje wojska, zostawiając dowództwo [[Janos Kemeny|Janosowi Kemenyowi]]. W ciągłych walkach Węgrzy okopali się w warownym obozie w [[Wiśniowczyk (obwód tarnopolski)|Wiśniowczyku]] koło [[Trembowla|Trembowli]], jednak 31 lipca Tatarzy zdobyli obóz. Zginęło wtedy 500 Węgrów, a w [[jasyr]] poszło 11 tysięcy Węgrów i Mołdawian. Tym samym armia siedmiogrodzka przestała istnieć. 4 sierpnia 1657 r. do garnizonu węgierskiego w Krakowie dotarł rozkaz Rakoczego, nakazujący dowodzącemu nim [[Jan Bethlen|Janowi Bethlenowi]] poddanie Krakowa.