Friedrich Jeckeln: Różnice pomiędzy wersjami

{{commonscat|Friedrich Jeckeln}}
[[Plik:Friedrich Jeckeln on trial.jpg|thumb|240px|Proces zbrodniarza. Jeckeln stojący z lewej strony]]

'''Friedrich Jeckeln''' (ur. [[2 lutego]] [[1895]] w [[Hornberg (powiat Ortenau)|Hornbergu]], zm. [[3 lutego]] [[1946]] w [[Ryga|Rydze]]) – niemiecki [[Zbrodnia wojenna|zbrodniarz wojenny]], Wyższy Dowódca [[Schutzstaffel|SS]] i Policji na okupowanych przez [[III Rzesza|III Rzeszę]] obszarach [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], [[SS-Obergruppenführer]].

Urodzony w [[Hornberg (powiat Ortenau)|Hornbergu]] w [[Schwarzwald]]zie. Członek [[NSDAP]] od 1929 (numer legitymacji partyjnej 168 848), oraz [[Schutzstaffel|SS]] od 1930 (numer w SS 4367). 18 września 1936 został awansowany do stopnia [[Wykaz stopni w SS|SS-Obergruppenführera]]. Przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] pełnił m.in. funkcję dowódcy [[Nadokręg SS|Nadokręgu SS]] ''„Süd”'' z siedzibą dowództwa w [[Monachium]].

Po inwazji[[Atak Niemiec na ZSRR|agresji Niemiec na ZSRR]] w czerwcu 1941 Jeckeln został mianowany Wyższym Dowódcą SS i Policji (''Höhere SS- und Polizeiführer'') na froncie południowym (obejmował on okupowane tereny [[Ukraina|Ukrainy]]). 1 września 1941 oddziały pod jego wodzą wymordowały ok.około 40 tysięcy [[Węgry|węgierskich]] [[Żydzi|Żydów]], którzy zostali deportowani uprzednio w rejony [[Kamieniec Podolski|Kamieńca Podolskiego]]. Od czerwca do października 1941 podlegające Jeckelnowi ''[[Einsatzgruppen]]'' (specjalne oddziały utworzone przez [[Sicherheitsdienst|SD]]) zamordowały dziesiątki tysięcy ukraińskich Żydów (także, w mniejszej ilości, [[Romowie|Cyganów]] i komisarzy politycznych). Były one odpowiedzialne m.in. za masakry w [[Babi Jar|Babim Jarze]] koło [[Kijów|Kijowa]] (akcją tą kierował z ramienia Jeckelna [[Paul Blobel]]), w [[Równe]]m i [[Dniepropietrowsk]]u. Jeckeln koordynował i nadzorował akcję eksterminacyjną. Jest on także odpowiedzialny za zbrodnie popełnione na pozostałej ludności cywilnej okupowanych terytoriów.

11 października 1941 został przeniesiony na stanowisko Wyższego Dowódcy SS i Policji na froncie północnym i w Komisariacie Rzeszy Ostland (obejmował on okupowane: [[Litwa|Litwę]], [[Łotwa|Łotwę]], [[Estonia|Estonię]] oraz część [[Białoruś|Białorusi]]). Ponownie głównym jego zadaniem była likwidacja radzieckich Żydów. W listopadzie i grudniu 1941 kierował [[Masakra w Rumbuli|masakrą w Rumbuli]], w trakcie której zamordowano co najmniej 24 tysiące Żydów [[Ryga|ryskich]], a także transport blisko tysiąca Żydów niemieckich przywiezionych z Berlina. W początkach 1942 Jeckeln kierował tzw. ''Aktion Sumpffieber'' (Akcja Malaria), gdy oddziały do walki z „partyzantami” pod jego dowództwem zlikwidowały wiele gett na Białorusi, mordując przy tym dziesiątki tysięcy mężczyzn, kobiet i dzieci. Niezależnie od tego Jeckeln w celu zwalczenia partyzantki stosował masowy terror wobec ludności cywilnej ZSRR. W 1943 kierował akcją o kryptonimie ''Schneehase'', w czasie której pod pretekstem zwalczania partyzantów wymordowano setki obywateli ZSRR<ref>Karol Grünberg, ''SS - czarna gwardia Hitlera''. Książka i Wiedza 1984, s.207.</ref>.