Tarō Katsura: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
WP:SK+Bn, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Polityk infobox
| polityk = Tarō Katsura
|imię i nazwisko org = 桂 太郎
| grafika = Katsura Taro.jpg
|grafika opis grafiki = Katsura Taro.jpg
|opis grafiki =
|data urodzenia = [[4 stycznia]] [[1848]]
| miejsce urodzenia = [[Hagi]]
| data śmierci = [[10 października]] [[1913]]
| miejsce śmierci = [[Tokio]]
| funkcja = {{flaga|Japonia}} [[Premierzy Japonii|Premier Japonii]]
| partia =
| od = 2 czerwca 1901
| do = 7 stycznia 1906
| poprzednik = [[Kinmochi Saionji]]<br /><small>(pełniący obowiązki premiera)</small>
| następca = Kinmochi Saionji
| 2 funkcja =
| 2 partia =
| 2 od = 14 lipca 1908
| 2 do = 30 sierpnia 1911
| 2 poprzednik = Kinmochi Saionji
| 2 następca = Kinmochi Saionji
| 3 funkcja =
| 3 partia =
| 3 od = 21 grudnia 1912
| 3 do = 20 lutego 1913
| 3 poprzednik = Saionji Kinmochi
| 3 następca = [[Gonnohyōe Yamamoto]]
| odznaczenia = {{order|NOCh}} {{order|OWS|WWKP}} {{order|OWS|WW}} {{order|JP-OZK|3}} {{Order|OSŚ|WW1}} [[Plik:1894-1895 Sino-Japanese War Medal.png|40px|Medal Wojskowy za Wojnę Chińsko-Japońską 1894-1895 (Japonia)]] [[Plik:Red Cross Order of Merit (Japan).svg|40px|Order Zasługi Japońskiego Czerwonego Krzyża]] [[Plik:Red Cross Order of Merit (Japan).svg|40px|Medal Japońskiego Czerwonego Krzyża dla Członka Specjalnego]] {{order|OFJ|KO}} {{order|LH|WO}} {{order|OCzO|KW}} [[Plik:Order of Merit of the Prussian Crown - ribbon bar.png|40px|link=Order Zasług Korony Pruskiej|Order Zasług Korony Pruskiej (Cesarstwo Niemieckie)]] [[Plik:PRU Order of Crown ribbon.svg|40px|link=Order Korony (Prusy)|Krzyż Wielki Orderu Korony (Prusy)]] {{order|CiKOOB}} {{order|ŚA|2}} {{order|OBP|II}} {{order|OŁ|KW}} {{order|OSML|KOMM}}
| commons = Category:Taro Katsura
| quote =
}}
{{nihongo|'''Tarō Katsura'''|桂 太郎|Katsura Tarō|ur. [[4 stycznia]] [[1848]] w [[Hagi]], zm. [[10 października]] [[1913]] w [[Tokio]]}} – [[Japonia|japoński]] generał i polityk z okresu [[Meiji (okres)|Meiji]], trzykrotnie pełnił funkcję [[Premierzy Japonii|premiera Japonii]] (1901–1906, 1908–1911, 1912–1913). Zwolennik przywrócenia władzy cesarskiej i ograniczenia wpływów europejskich w Japonii.
 
== Życiorys ==
Urodził się w Hagi w lennie [[Chōshū (domena feudalna)|Chōshū]] (obecnie [[prefektura Yamaguchi]]). Pochodził z rodziny [[samuraj]]skiej<ref>{{cytuj książkę | autor = Stewart Lone | tytuł = Army, empire and politics in Meiji Japan | wydawca = Macmillan | miejsce = Basingstoke | rok = 2000 | strony = 5 | isbn = 0-333-802-07-1}}</ref>. W młodości brał udział w wystąpieniach przeciwko rodowi [[Ród Tokugawa|Tokugawa]]<ref>Stewart Lone, op.cit., s. 7.</ref>. W 1868, podczas [[Restauracja Meiji|restauracji Meiji]], opowiedział się za przywróceniem władzy cesarzowi i odstąpieniem od rządów [[siogun]]ów z rodu Tokugawa<ref name = Britannica>{{cytuj stronę | url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/313345/Koshaku-Katsura-Taro | tytuł = Kōshaku Katsura Tarō | data dostępu = 2011-03-26 | opublikowany = Britannica Online Encyclopedia | język = en |data dostępu = 2011-03-26}}</ref>.
 
W następnych latach przebywał w [[Cesarstwo Niemieckie|Niemczech]], gdzie uczył się strategii i taktyki wojskowej oraz pełnił funkcję [[Attaché wojskowy|attaché wojskowego]] ambasady Japonii od 1875 do 1878. Po powrocie do kraju otrzymał stopień generała brygady<ref>{{cytuj książkę | autor = Louis Frédéric | tytuł = Japan Encyclopedia | wydawca = Belknap Press of Harvard University Press | miejsce = Cambridge | rok = 2002 | strony = 494 | isbn = 0674007700}}</ref>. W 1886 mianowano go na stanowisko wiceministra armii<ref name =Britannica Britannica/>.
 
Brał udział w [[Wojna chińsko-japońska (1894–1895)|pierwszej wojnie chińsko-japońskiej]] (1894–1895), w której dowodził 3. Dywizją [[Cesarska Armia Japońska|Cesarskiej Armii]]<ref>{{cytuj książkę | autor = Ian Ruxton | tytuł = The Correspondence of Sir Ernest Satow, British Minister in Japan, 1895-1900. Volume One. | wydawca = Lulu Press | miejsce = | rok = 2005 | strony = 96 | isbn = 1-4116-3857-3}}</ref>. 2 czerwca 1896 objął urząd [[Gubernator generalny Tajwanu|gubernatora generalnego Tajwanu]], który piastował do października tego samego roku<ref>Stewart Lone, op.cit., s. 45.</ref>. W 1898 został ministrem armii, a trzy lata później, 2 czerwca 1901, premierem Japonii. W czasie jego pięcioletniego premierostwa Japonia zawarła sojusz z [[Wielka Brytania|Wielką Brytanią]] (1902) i odniosła zwycięstwo w [[Wojna rosyjsko-japońska|wojnie z Rosją]] (1904–1905), umacniając swoją pozycję na arenie międzynarodowej. Urząd premiera przestał sprawować 7 stycznia 1906.
 
W latach 1908–1911 ponownie pełnił funkcję premiera kraju. W 1910 doprowadził do uznania [[Korea|Korei]] za japoński protektorat i do jej aneksji. Wkrótce po zakończeniu sprawowania urzędu został mianowany księciem (''kōshaku''), strażnikiem Tajnej Pieczęci (''nai-daijin'') oraz czcigodnym mężem stanu (''[[genrō]]'')<ref name =Britannica Britannica/>.
 
Mimo że początkowo sprzeciwiał się idei partii politycznych, to podczas swojego trzeciego premierostwa (21 grudnia 1912 – 20 lutego 1913) utworzył partię ''[[Rikken Dōshikai]]'' (Konstytucyjne Stowarzyszenie Jednomyślnych, 1913–1916), która miała być odpowiedzią na dominację opozycyjnej partii ''[[Rikken Seiyūkai]]'' (Konstytucyjne Stowarzyszenie Przyjaciół Polityki, 1900–1940) w [[Zgromadzenie Narodowe (Japonia)|Zgromadzeniu Narodowym]]. Jego ugrupowanie, pomimo początkowych niepowodzeń, stało się jedną z dwóch głównych sił politycznych w Japonii w okresie przed [[II wojna światowa|II wojną światową]]. Po zaledwie siedmiu tygodniach przestał piastować stanowisko premiera ze względu na wybuch protestów przeciwko jego oligarchicznym metodom i planom zwiększenia zbrojeń<ref name =Britannica Britannica/>. Zmarł kilka miesięcy później w Tokio.
 
== Odznaczenia ==
Linia 61 ⟶ 62:
* [[Order Piusa IX|Krzyż Wielki Orderu Piusa IX]] ([[Watykan]])
* [[Order Łaźni|Honorowy Rycerz Krzyża Wielkiego Orderu Łaźni]] (Wielka Brytania)
* [[Order Świętych Maurycego i Łazarza|Komandor Orderu św. Maurycego i Łazarza]] ([[Zjednoczone Królestwo Włoch (1861–1946)|Włochy]])
 
== Przypisy ==
Linia 71 ⟶ 72:
 
{{SORTUJ:Katsura, Tarō}}
 
[[Kategoria:Premierzy Japonii]]
[[Kategoria:Gubernatorzy generalni Tajwanu]]