Komutator (elektrotechnika): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 185.60.247.77 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to 91.227.212.3.
Znacznik: Wycofanie zmian
Linia 2:
[[Plik:Universal motor commutator.jpg|mały|453x453px|Komutator w silniku uniwersalnym z odkurzacza. Części: (A) komutator, (B) szczotka, (C) uzwojenia wirnika ([[twornik]]), (D) [[stojan]] (F) uzwojenie pola, (E) prowadnice szczotek]]
[[Plik:Kommutator animiert.gif|thumb|Zasada działania komutatora przystosowanego do prądu stałego]]
[[Plik:Komutator_silnika_elektrycznego_prądu_stałegoKomutator silnika elektrycznego prądu stałego.jpg|thumb|Komutator silnika elektrycznego prądu stałego i przylegające do niego szczotki]]
[[Plik:Commutator - Sectional View.png|mały|Przekrój poprzeczny komutatora, który można zdemontować do naprawy.]]
'''Komutator''' – element przełączający, umieszczany na [[wirnik]]u komutatorowych [[maszyna elektryczna|maszyn elektrycznych]] (silników prądu stałego i generatorów prądu stałego zwanych także prądnicami). Komutator umożliwia przepływ prądu elektrycznego do wirnika synchronicznie z obrotem wirnika, przełączając kierunek prądu w uzwojeniach wirnika wraz z jego obrotem. Komutator zbudowany jest z [[dielektryk|dielektrycznego]] walca o wysokiej odporności temperaturowej, nałożonego na oś wirnika. Na powierzchni walca umieszczone są wzdłużnie sekcje, najczęściej miedziane. Do nich podłączone są kolejne uzwojenia wirnika. Sekcje izolowane są między sobą przy pomocy przekładek [[polimer]]owych. Po powierzchni walca ślizgają się [[grafit]]owe [[szczotka (elektrotechnika)|szczotki]], dociśnięte przez sprężyny.
 
W przypadku prądnicy stałe pole magnetyczne wytworzone w uzwojeniu wzbudzenia, [[Magneśnica|magneśnicy]], indukują w obracającym się uzwojeniu [[wirnik]]a przemienną [[Siła elektromotoryczna|siłę elektromotoryczną indukcji]]. Na każdy pełny obrót wirnika w uzwojeniu kierunek siły elektromotorycznej zmienia się dwukrotnie. Komutator, jak widać na ilustracji, przełącza uzwojenie tak, że na zaciskach jest napięcie pulsujące o stałym kierunku. Dla uproszczenia pokazano jedno uzwojenie. W rzeczywistych maszynach liczba takich uzwojeń jest większa.
 
W przypadku silnika prądu stałego komutator pozwala na takie przełączanie uzwojeń wirnika, by kierunek [[Siła elektrodynamiczna|siły elektrodynamicznej]] powstającej w wirniku był stały.
 
== Patenty ==
* Elihu Thomson - [https://www.google.com/patents/US242488 U.S. Patent 242,488] - ''Commutators for Dynamo Electric Machines'' - 7 czerwca 1881.
* Henry Jacobs - [https://www.google.com/patents/US246612 U.S. Patent 246,612] - ''Commutator for Magneto Electric Machines'' - 6 października 1881.
* Frank. B. Rae & Clarence. L. Healy - [https://www.google.com/patents/US294270 U.S. Patent 294,270] - ''Commutator For Dynamo or Magneto Electric Machines'' - 26 lutego 1884.
* Nikola Tesla - [https://www.google.com/patents/US334823 U.S. Patent 334,823] - ''Commutator for Dynamo Electric Machines'' - 26 stycznia 1886.
* Thomas E. Adams - [https://www.google.com/patents/US340537 U.S. Patent 340,537] - ''Commutator for Dynamo-Electric Machines'' - 27 kwietnia 1886.
* Nikola Tesla - [https://www.google.com/patents/US382845 U.S. Patent 382,845] - ''Commutator for Dynamo Electric Machines'' - 15 maja 1888.
 
== Najprostszy komutator praktyczny ==
Linia 31:
 
== Linki zewnętrzne ==
{{wikisłownik|komutator}}
* "''[http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/magnetic/comtat.html Commutator and Brushes on DC Motor]''". HyperPhysics, Physics and Astronomy, Georgia State University.
* "[https://web.archive.org/web/20080820143443/http://mitchell-electronics.com/downloads/AN5000-PD01.pdf PM Brushless Servo Motor Feedback Commutation Series – Part 1] Commutation Alignment – Why It Is Important." Mitchell Electronics.