Wikipedia

Andrzej Nowicki (filozof): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Dodanie swoich pozycji bibliograficznych
forma nieencyklopedyczna, WP:SK
Linia 20:
'''Andrzej Nowicki''' (ur. [[27 maja]] [[1919]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[1 grudnia]] [[2011]] tamże) – [[Polacy|polski]] [[filozofia|filozof]] kultury, historyk filozofii i [[ateizm]]u, specjalista z zakresu filozofii włoskiego Oświecenia, [[religioznawstwo|religioznawca]], koneser sztuki, [[dyplomata]]. Twórca [[system filozoficzny|systemu filozoficznego]], który nazwał „[[ergantropia|ergantropijno-inkontrologicznym]] systemem filozofii spotkań w rzeczach”. Wykładowca uniwersytecki z [[Tytuł naukowy profesora|tytułem profesora]], związany z [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetem Warszawskim]] (1952–1963), [[Uniwersytet Wrocławski|Uniwersytetem Wrocławskim]] (1963–1973), [[Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie|Uniwersytetem Marii Curie Skłodowskiej]] w [[Lublin]]ie (1973–1991). Współzałożyciel i prezes [[Stowarzyszenie Ateistów i Wolnomyślicieli|Stowarzyszenia Ateistów i Wolnomyślicieli]] oraz [[Polskie Towarzystwo Religioznawcze|Polskiego Towarzystwa Religioznawczego]]. Założyciel i redaktor naczelny pisma „[[Euhemer (czasopismo)|Euhemer]]”. W latach 1997–2002 [[Wielki Wschód Polski|Wielki Mistrz Wielkiego Wschodu Polski]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Miciński| imię = Tadeusz| autor link = Tadeusz Miciński| tytuł = Nietota. Księga tajemna Tatr | rozdział= | nazwisko r = | imię r= | autor r link = |wydawca = tCHu| miejsce = Warszawa| rok= 2004 | strony = 335|isbn= 83-901178-1-9}}</ref>, członek Ogólnopolskiego Komitetu [[Front Jedności Narodu|Frontu Jedności Narodu]] w 1958 roku<ref>Trybuna Robotnicza, nr 4 (4350) 7 stycznia 1958 roku, s. 2.</ref>.
 
== Życiorys ==
Urodził się 27 maja 1919 w Warszawie w rodzinie Zbigniewa Nowickiego [[Rogala (herb szlachecki)|herbu Rogala]] (1892–1942) i Zofii Słubickiej [[Prus (herb szlachecki)|herbu Prus I]] (1896–1977)<ref name="sejmwielki">{{Cytuj stronę | url = http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.52007 | tytuł = Andrzej Rusław «Biskup» Nowicki h. Rogala | autor = [[Marek Minakowski|Marek Jerzy Minakowski]] | data = 2017-05-13 | praca = Wielka Genealogia Minakowskiego | opublikowany = sejm-wielki.pl | język = pl | data dostępu = 2017-05-13}}</ref>.
 
Linia 46:
 
Jego filozofii poświęcone są prace magisterskie i doktorskie.
 
== Filozofia ==
Andrzej Nowicki utworzył w 1973 r. dla określenia nowego programu badań filozoficznych, a ściślej – nowej filozofii człowieka, termin '''inkontrologia''' (z późnołacińskiego słowa ''– incontra'', włoskiego – ''incontro'', angielskiego – ''encounter''), oznaczający '''naukę o spotkaniu'''. Centralną kategorią tej filozofii jest pojęcie '''spotkania''', tzn. ''wielości wielorakich powiązań między ludźmi'', poprzez które człowiek realizuje swoje istnienie.
 
Jak stwierdził Nowicki:
 
''"czyniąc ze spotkania centralną kategorię własnych rozważań, inkontrologia wchodzi w konflikt zarówno z esencjalizmem jak i egzystencjalizmem w filozofii człowieka. Przeciwko esencjalizmowi, który za punkt wyjścia bierze gotową <istotę> człowieka, inkontrologia bada, w jaki sposób owa istota jest tworzona i modyfikowana przez kolejne spotkania. Przeciwko egzystencjalizmowi sądzącemu, że jednostkowe istnienie jest czymś pierwotnym i konkretnym, inkontrologia wykazuje wtórny i abstrakcyjny charakter jednostkowej egzystencji. Tym, co pierwotne i konkretne jest społeczne istnienie ludzi, i dopiero z tego istnienia społecznego, ze spotkań, wyłania się i formułuje to, co w sposób abstrakcyjny ujmujemy jako istnienie jednostkowe”''[[:Plik:///C:/Users/Paweł/Desktop/Andrzej Nowicki.docx#%20ftn1|[1]]].
 
Spotkania, według Nowickiego, mogą być bezpośrednie (spotkania z innymi ludźmi), a także pośrednie – poprzez wytwory świadomości innych osób: przedmioty, teksty, dzieła sztuki – w których człowiek wyraża własną istotę, „wpuszczając” w nie własne uczucia, myśli oraz treści poznawcze. Analizując czyjeś prace, wytwory kultury, lecz także przyczyny i warunki ich powstania, spotykamy się pośrednio z cudzą świadomością. Jest to spotkanie wykraczające poza czas i przestrzeń, gdyż możliwe bez obecności autorów, będąc możliwym nawet po ich śmierci.
 
Nowicki powiada, że inkontrologia zajmuje się badaniem „świata osób w rzeczach”. W swojej rozprawie z 1974 r., zatytułowanej "Człowiek w świecie dzieł” informuje, że dotyczy ona ''sposobu istnienia ludzi w wytworzonych przez nich przedmiotach, a w szczególności form pośredniej obecności człowieka w kulturze.''
 
Inkontrologia określana była również przez jej twórcę jako '''system filozofii kultury''', który ma się zajmować spotkaniami poprzez obiektywne wytwory, tzn. ustalający formy ''obecności twórcy w wytworzonych przez niego rzeczach''. Nowicki podkreślał różnicę swojej filozofii od filozofii spotkań w wersjach [[Martin Buber|M. Bubera]] czy [[Józef Tischner|J. Tischnera]], wyprowadzając ją z tradycji analiz antropologicznych, zaczerpniętych z dzieł [[Cyceron|Cycerona]], [[Lucilio Vanini|Vaniniego]], [[Karl Marx|Marksa]] oraz swojego mistrza – [[Władysław Witwicki|W. Witwickiego]].
 
Najpełniejsza prezentacja inkontrologii zawarta jest w książce Nowickiego "Spotkania w rzeczach" (1991 r.). Jako twórca nowego, oryginalnego kierunku –  pod względem spojrzenia na przedmiot i zadania filozofii, Nowicki zainspirował prace ponad 50 badaczy w Polsce i we Włoszech. Jego myśl jest wykorzystywana do analiz historii filozofii, nauki i sztuki.
----[[:Plik:///C:/Users/Paweł/Desktop/Andrzej Nowicki.docx#%20ftnref1|[1]]] A. Nowicki, ''Portrety filozofów'', Lublin 1978, s. 17.
 
== Dorobek naukowy ==
Linia 96 ⟶ 80:
 
=== Wybrani doktoranci ===
 
* [[Gerard Głuchowski]]<ref>Informacja własna G. Głuchowskiego, 26.03.2019.</ref>.
 
Linia 133 ⟶ 116:
* [[Norbert Wójtowicz]], ''Walka o „kulturę świecką” w pracach pierwszego przewodniczącego Stowarzyszenia Ateistów i Wolnomyślicieli'', [w:] ''Propaganda antykościelna w Polsce w latach 1945–1978'', red. St. Dąbrowski, B. Rogowska, Wrocław 2001.
* [[Norbert Wójtowicz|N. Wójtowicz]], Nowicki Andrzej Rusław, [w:] N. Wójtowicz, ''Masoneria. Mały słownik'', Warszawa 2006, s. 266.
*Stefan Opara, ''Podstawy filozofii współczesnej'', Pułtusk 2009.
*Andrzej Nowicki, ''Portrety filozofów'', Lublin 1978.
 
== Linki zewnętrzne ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzej_Nowicki_(filozof)”