Kwas propionowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Nie linkujemy drugi raz w tym samym artykule
Znacznik: Anulowanie edycji
drobne redakcyjne, WP:SK+mSI+ToS+Bn, drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 1:
{{Związek chemiczny infobox
|nazwa = Kwas propionowy
|1. grafika = Propionic acid chemical structure200.svg
|opis 1. grafiki =
|2rozmiar 1. grafika grafiki = Propionic-acid-3D-balls.png140
|2. grafika =
|opis 2. grafiki =
|3. grafika =
|opis 3. grafiki =
|preferowana nazwa IUPAC = kwas propanowy<ref name="BlueBook">{{BlueBook2013PL|s=705|rozdział=P-65.1.1.2 Nazwy zachowane tylko dla ogólnej nomenklatury}}</ref>
|nazwa systematyczna = kwas propanowypropionowy{{r|BlueBook}}
|inne nazwy = kwas etanokarboksylowy, kwas metylooctowy
|wzór sumaryczny = C<sub>3</sub>H<sub>6</sub>O<sub>2</sub>
Linia 50 ⟶ 52:
|np warunki niestandardowe =
|układ krystalograficzny =
|moment dipolowy = średni: 1,75 ± 0,09 D<br />[[izomeria geometryczna|izomer ''cis'']]: 1,46 ±0,07
|moment dipolowy źródło =<br />[[izomeria geometryczna|cis]]: 1,46 ±0,07 D{{odn|Haynes|2014|s='''9'''-58}}
|karta charakterystyki = {{Sigma-Aldrich|402907|SIAL|link=tak|data dostępu=2016-02-20}}
|zagrożenia GHS źródło = MSDS
Linia 86 ⟶ 88:
|commons =
}}
'''Kwas propionowy''', (nazwa systematyczna: ''kwas propanowy'') – [[Związki organiczne|organiczny związek chemiczny]] z grupy nasyconych [[kwasy karboksylowe|kwasów karboksylowych]]. Występuje w [[mleko|mleku]] i jest wytwarzany w przewodzie pokarmowym zwierząt.
 
W temperaturze pokojowej jest to bezbarwna ciecz rozpuszczalna w [[woda|wodzie]], o nieprzyjemnym ostrym zapachu. Stosowany jest przy wyrobie rozcieńczalników oraz substancji zapachowych. Kwas propionowy jest palny, a jego pary tworzą z [[powietrze]]m mieszaniny wybuchowe{{fakt|data=2017-05}}.
 
Jest stosowany w przemyśle spożywczym jako [[chemiczne dodatkiDodatki do żywności|środek do konserwacji żywności]] o symbolu [[Numer E|E280]]. Dodawany do [[chleb]]a paczkowanego krojonego i chleba żytniego oraz do wyrobów ciastkarskich. Maksymalna dawka 3000&nbsp;mg/kg. Dodawany jest również do [[Pasza (rolnictwo)|pasz]] zwierzęcych jako środek [[pleśń|przeciwpleśniowy]].
 
[[Bakterie]] propionowe należące do rodzaju ''[[Propionibacterium]]'' wytwarzają kwas propionowy w [[fermentacja propionowa|fermentacji propionowej]] i mają zdolność rozkładu [[Węglowodany|cukrów]], [[błonnik]]a i [[Pektyny|pektyn]]. [[Guma guar]] oraz pektyny są znacznie szybciej [[metabolizm|metabolizowane]] przez bakterie [[jelito grube|jelita grubego]]. Wytwarzany w tym procesie kwas propionowy i [[kwas masłowy]], korzystnie oddziałuje na organizm człowieka. Kwas propionowy sprzyja hamowaniu syntezy [[cholesterol]]u, a kwas masłowy może być stymulatorem jelitowego systemu odpornościowego.
Linia 99 ⟶ 101:
== Przypisy ==
{{Przypisy|
* <ref name="FPX">{{FPX|s=4276}}</ref>
* <ref name="FPX">{{cytuj książkę|nazwisko=Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne |tytuł=Farmakopea Polska X|rok=2014 |wydawca=Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych |miejsce=Warszawa |isbn=9788363724477 |strony=4276}}</ref>
* <ref name="ScienceLab">{{cytuj stronę|url=http://web.archive.org/web/20180706182334/http://www.sciencelab.com:80/msds.php?msdsId=9927407 |tytuł=Propionic acid – Material Safety Data Sheet |opublikowany=ScienceLab |język=en |data dostępu=2016-02-20}}</ref>
}}
 
Linia 108 ⟶ 110:
{{Konserwanty}}
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{SORTUJ:Kwas propionowy}}
[[Kategoria:Kwasy karboksylowe|Propionowy, kwas]]