Solar Orbiter: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
IOIOI (dyskusja | edycje)
m akt. + , źródła/przypisy
WP:SK+ToS+mSK+mSI+Bn, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Czy wiesz do artykułu|4}}
{{Sonda kosmiczna infobox
|nazwa nazwa = Solar Orbiter
|obrazek obrazek = Solar_Orbiter_visionSolar Orbiter vision.jpg
| podpis obrazka = Solar Orbiter - wizja artysty
|inne_nazwy inne_nazwy =
|organizatorzy organizatorzy = [[Europejska Agencja Kosmiczna|ESA]]/[[NASA]]
|COSPAR COSPAR =
|NORAD NORAD =
|rakieta rakieta = [[Atlas V]] 411
|kosmodrom kosmodrom = Cape Canaveral Air Force Station{{!}}Cape Canaveral
|kraj kraj = Stany Zjednoczone{{!}}USA
|cel_misji cel_misji = Słońce
|cel_2 cel_2 =
| ciało_centralne =
|perycentrum perycentrum = 0,28 [[Jednostka astronomiczna|au]]
|apocentrum apocentrum = 1,2 au{{r|esasumm}}
|okres okres =
|nachylenie nachylenie = 24
|mimośród mimośród =
|początek_dzień początek_dzień = 9 lutego
|początek_rok początek_rok = 2020
|hh:mm hh:mm = 04:03
| lądowanie_dzień =
|lądowanie_rok =
| lądowanie_rok =
|ląd_hh:mm ląd_hh:mm =
|koniec_dzień koniec_dzień =
|koniec_rok koniec_rok =
|powrót_dzień powrót_dzień =
|powrót_rok powrót_rok =
|kształt kształt = [[graniastosłup]]
|wymiary wymiary = 2,5 x  × 3,1 x × 2,7 m
|masa_całk masa_całk = 1800
|masa_ład masa_ład = 209{{r|esafact}}
|commons commons = Category:Solar Orbiter
}}
'''Solar Orbiter''' – projekt badawczy [[Europejska Agencja Kosmiczna|Europejskiej Agencji Kosmicznej]], realizowany w ścisłej współpracy z [[NASA]], w ramach którego 10 lutego 2020 ([[Czas środkowoeuropejski|CET]]) w stronę [[Słońce|Słońca]] została wysłana [[Sonda kosmiczna|bezzałogowa sonda kosmiczna]]. Sondę na [[Orbita heliocentryczna|orbitę okołosłoneczną]] wyniosła [[rakieta]] [[Atlas V|Atlas V 411]], startująca z [[kosmodrom]]u [[Cape Canaveral Air Force Station]]{{r|Heiney}}.
Linia 43:
* co napędza wiatr słoneczny i skąd pochodzą koronalne [[pole magnetyczne|pola magnetyczne]]?
* jak [[Pogoda kosmiczna|zmienność struktur w koronie słonecznej]] wpływa na zmienność [[heliosfera|heliosfery]]?
* jak [[Rozbłysk słoneczny|rozbłyski słoneczne]] produkują [[promieniowanie korpuskularne]] [[energetyczne cząstki słoneczne|energetycznych cząstek słonecznych]]?
* jak działa [[słoneczne dynamo]] i jak wpływa ono na związek pomiędzy Słońcem i jego heliosferą?{{r|esaobj}}
 
Linia 54:
* [[magnetometr]] (MAG)
* Metis – [[koronograf]]
* Polarimetric and Helioseismic Imager­ (PHI) – matryca obrazowania [[polarymetr]]ycznego i [[heliosejsmologia|heliosejsmicznego]]
* Radio and Plasma Waves (RPW) – analizator fal radiowych i plazmowych (urządzenie do pomiarów pola elektromagnetycznego, gęstości [[elektron]]ów i temperatury)
* Heliospheric Imager (SoloHI) – matryca obrazowania heliosferycznego
* Spectral Imaging of the Coronal Environment (SPICE) – aparat obrazowania spektralnego środowiska koronalnego
* X-ray Spectrometer/Telescope­ (STIX) – [[teleskop]]/[[spektroskop]] [[Promieniowanie rentgenowskie|rentgenowski]]
* Solar Wind Plasma Analyser (SWA) – analizator [[plazma|plazmy]] wiatru słonecznego{{r|esafact}}{{r|Urania}}
 
== Przebieg misji ==
[[Plik:Suncomparison.svg|thumb|Porównanie rozmiarów Słońca widzianego z odległości 1 [[Jednostka astronomiczna|au]] (po lewej) i 0,284 au (po prawej)]]
Budowa Solar Orbiter trwała około 10 lat i kosztowała 500 mln [[euro]]{{r|Urania}}. Początkowo start był planowany na rok 2017, ale został kilkukrotnie przełożony. Ostatecznie sonda została wyniesiona 10 lutego 2020 o 5:03 (CET). Po 3,5 latach osiągnie [[peryhelium]], kilkukrotnie wykorzystując [[asysta grawitacyjna|asystę grawitacyjną]] [[Wenus]] w celu opuszczenia [[Ekliptyka|ekliptyki]]{{r|pap}}. Najmniejszą odległość, na jaką sonda się zbliży do Słońca (42 miliony kilometrów) będzie osiągać co 5 miesięcy{{r|esaobj}}. Jej orbita będzie synchroniczna z obrotem Słońca, co zapewni długie obserwacje, ukazujące w czasie rzeczywistym rozwój [[Pogoda kosmiczna|zjawisk słonecznych]]{{r|Urania}}. Początkowo będzie prowadzić badania z [[Szerokość geograficzna|szerokości]] ok. 24°, aby po ok. 8 latach wznieść się na szerokość przekraczającą 30° (maks. 33°). Pozwoli to po raz pierwszy zaobserwować słoneczne bieguny z takiej pozycji (z Ziemi są widoczne pod kątem maks. 7°){{r|esaobj}}{{r|esafact}}. Pierwsze, testowe dane z teleskopu STIX powinny dotrzeć na Ziemię po miesiącu od startu sondy, natomiast rutynowe badania naukowe rozpoczną się w listopadzie 2021 roku{{r|Urania}}.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy|
* <ref name="esafact">{{Cytuj stronę | url = https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Solar_Orbiter/Solar_Orbiter_factsheet | tytuł = Solar Orbiter factsheet | opublikowany = esa.int | język = en | data dostępu = 2020-02-04}}</ref>
* <ref name="esasumm">{{Cytuj stronę | url = https://sci.esa.int/web/solar-orbiter/-/51168-summary | tytuł = Solar Orbiter Summary | opublikowany = esa.int | język = en | data dostępu = 2020-02-04}}</ref>
* <ref name="Urania">{{Cytuj stronę | url = https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/sonda-sun-explorer-w-podrozy-na-miejsce-startu | tytuł = Sonda Solar Orbiter w podróży na miejsce startu | nazwisko = Kuligowska | imię = Elżbieta | data = 2019-10-20 | opublikowany = urania.edu.pl | data dostępu = 2020-02-07}}</ref>
* <ref name="esatestypl">{{Cytuj stronę | url = https://www.esa.int/Space_in_Member_States/Poland/Sonda_Solar_Orbiter_podczas_testow_termiczno-prozniowych | tytuł = Sonda Solar Orbiter podczas testów termiczno-próżniowych | data = 2019-05-02 | opublikowany = esa.int | data dostępu = 2020-02-08}}</ref>
* <ref name="pap">{{Cytuj stronę | url = http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C80601%2Csolar-orbiter-w-poniedzialek-rusza-misja-esa-na-sloneczne-bieguny.html | tytuł = Solar Orbiter - w poniedziałek rusza misja ESA na słoneczne bieguny | data = 2020-02-05 | opublikowany = naukawpolsce.pap.pl | data dostępu = 2020-02-08}}</ref>
* <ref name="esaobj">{{Cytuj stronę | url = https://sci.esa.int/web/solar-orbiter/-/44167-objectives | tytuł = Objectives | data = 2019-09-01 | opublikowany = esa.int | język = en | data dostępu = 2020-02-08}}</ref>
* <ref name="Heiney">{{Cytuj stronę | url = https://blogs.nasa.gov/solarorbiter/2020/02/10/solar-orbiter-embarks-on-ambitious-mission-to-face-the-sun/ | tytuł = Solar Orbiter Embarks on Ambitious Mission to Face the Sun | nazwisko = Heiney | imię = Anna | data = 2020-02-10 | opublikowany = nasa.gov | język = en | data dostępu = 2020-02-10}}</ref>
}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Solar_Orbiter Strona www misji] {{lang|en}}
* [https://www.nasa.gov/solar-orbiter Solar Obriter na stronie NASA]
 
{{Sondy i satelity ESA}}
{{Kontrola autorytatywna}}
 
[[Kategoria:Astronomiczne projekty badawcze]]
[[Kategoria:Eksploracja Słońca]]