Kazimierz Krzywicki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
lit.
Anulowanie wersji 58764546 autorstwa Braniewiak (dyskusja): oworocznej = tej, która zdarzyła się tamtego roku (https://sjp.pwn.pl/doroszewski/oworoczny;5468742.html). Cóż to miałaby być "noworoczna epidemia"? Jednodniowa?
Znacznik: Anulowanie edycji
Linia 4:
W roku 1844 został magistrem [[Filozofia|filozofii]] na podstawie badań nad problemami konceptualnymi [[Statystyka|statystyki]], a dwa lata później otrzymał stopień [[Doktor nauk|doktora nauk]] za pracę o [[Finanse publiczne|finansach publicznych]]<ref>{{Cytuj |autor = Михаил Васильевич Птуха |tytuł = Очерки по истории статистики в СССР: Статистика в Академии наук, ученых обществах и учебных заведениях, 1801-1863, университетская статистика (государствоведение) в России, 1801-1845 |data = 1959 |data dostępu = 2020-02-11 |wydawca = Изд-во Академии наук СССР |url = https://books.google.ru/books?id=L18JAQAAIAAJ&q=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80+%D0%9A%D1%80%D0%B6%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9&dq=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80+%D0%9A%D1%80%D0%B6%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwi14qjkqMvgAhXkxMQBHW3dBvYQ6AEIMjAC |język = ru}}</ref>. Był bliskim współpracownikiem margrabiego [[Aleksander Wielopolski|Aleksandra Wielopolskiego]], który jako naczelnik rządu cywilnego [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Kongresowego]] w latach 1862–63 powierzył mu kierownictwo Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Na tym stanowisku Krzywicki przyczynił się znacznie do reformy i rozwoju polskiej oświaty pod rządami rosyjskimi, a w szczególności [[Szkoła Główna Warszawska|Szkoły Głównej Warszawskiej]] (skutecznie współpracując z [[Józef Mianowski|Józefem Mianowskim]]). Był uważany za niespotykanie sumiennego, ale niezdolnego do kompromisów. Po wybuchu [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] był zmuszony wyjechać i osiadł w [[Drezno|Dreźnie]]<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Cytuj |autor = Elżbieta Bończa-Tomaszewska |redaktor = [[Adam Wrzosek]] |tytuł = Wspomnienia o Tytusie Chałubińskim |czasopismo = Archiwum Historji i Filozofji Medycyny oraz Historji Nauk Przyrodniczych |data = 1927 |wolumin = tom VI, zeszyt II |miejsce = Poznań |s = 195-208}}</ref>.
 
Z krótkimi przerwami należał do grona najbliższych przyjaciół wybitnego lekarza [[Tytus Chałubiński|Tytusa Chałubińskiego]], z którym wspólnie studiowali na [[Uniwersytet w Tartu|uniwersytecie w Dorpacie]] w latach 1840–42. Kiedy Chałubiński wyjeżdżał do [[Würzburg|Würzburga]] dla kontynuowania studiów (1842–44), powierzył mu opiekę nad swoją narzeczoną Antoniną Wilde. Krzywicki ożenił się z Antoniną. Po pewnym czasie obaj pogodzili się i powrócili do serdecznej przyjaźni. Polityk doprowadził do uwolnienia profesora, gdy ten podczas powstania styczniowego został osadzony w [[Cytadela Warszawska|Cytadeli Warszawskiej]], i sprowadził go do siebie do Drezna. Niebawem Tytus i Antonina na powrót zapałali do siebie uczuciem; w roku 1869 dawna panna Wilde rozwiodła się z Krzywickim i wyszła za mąż za Chałubińskiego. Również i tym razem niezgoda nie trwała długo: w roku 1873 profesor wystawił żelazny krzyż na [[Gubałówka|Gubałówce]] jako pamiątkę drugiego pojednania z przyjacielem (powszechnie a mylnie uważa się, że jest to wotum za opanowanie noworocznejoworocznej epidemii [[Cholera|cholery]])<ref name=":1" /><ref>{{Cytuj |tytuł = Tatry na starej fotografii. Oficjalna strona Jacka Ptaka. Tystus Chałubiński - "Król Tatr". |data dostępu = 2020-02-11 |opublikowany = jacekptak.com.pl |url = http://jacekptak.com.pl/chalubinski.html}}</ref>.
 
Kazimierz Krzywicki współcześnie jest postacią niemal zapomnianą. Jego wydana anonimowo broszura ''Polska i Rossya w 1872 r.'' przeważnie bywa odsądzana od czci i wiary jako wyraz patologicznego [[Słowianofilstwo|słowianofilstwa]], kapitulanctwa i zdrady narodu<ref name=":0" />, choć w istocie autor wyrażał w niej zasadniczo nadzieję, że całkowite zaniechanie przez polską [[Inteligencja (społeczeństwo)|inteligencję]] pod zaborem rosyjskim knowań spiskowych (pozbawionych podstaw materialnych umożliwiających poprawną realizację) umożliwiłoby jej należny pod względem wykształcenia i zdolności współudział w kierowaniu imperium, a także zahamowałoby prześladowania religijne i językowe, które stałyby się wówczas bezcelowe<ref>{{Cytuj |autor = Kazimierz Krzywicki |tytuł = Polska i Rossya w 1872 r. |data = 1872 |miejsce = Drezno}}</ref>. Miał syna, także Kazimierza, [[Chirurgia|chirurga]], oraz kilka córek, w tym najstarszą Elżbietę<ref name=":1" />.