Za panowania wielkiego księcia [[Iwan III Srogi|Iwana III Srogiego]] Wielkie Księstwo Moskiewskie zaatakowało Wielkie Księstwo Litewskie i wyniku dwóch wojen ([[Wojna litewsko-moskiewska (1492–1494)|'''I wojnawojny litewsko-rosyjska''']]moskiewskiej [[1492]]–[[-1494]] i [[wojna litewsko-moskiewska (1500–1503)|wojny litewsko-moskiewskiej 1500-1503]], patrz [[bitwa nad Wiedroszą]]) zajęło [[Wiaźma|Wiaźmę]] i ziemie nad górną [[Oka (dopływ Wołgi)|Oką]] ([[Księstwa Wierchowskie]]), wschodnią część [[Smoleńsk|ziemi smoleńskiej]] i ziemie [[Czernihów|czernihowską]] i [[Nowogród Siewierski|siewierską]] nad [[Desna (rzeka)|Desną]]. Po tych niepowodzeniach Litwa, gdzie panował [[Aleksander Jagiellończyk]], zaczęła pomocy szukać u Polski i stopniowo wciągnęła ją w długotrwały konflikt na wschodzie. Za panowania [[Zygmunt I Stary|Zygmunta I Starego]] ([[1467]]–[[1548]]) działania wojenne były wznawiane trzykrotnie: [[wojna litewsko-moskiewska (1507–1508)]] rozpoczęta przez Moskwę zakończyła się podpisaniem [[8 października]] 1508 [[pokój wieczysty|pokoju wieczystego]], na mocy którego Litwa utrzymała swój stan posiadania. Już jednak w 1512 Wielkie Księstwo Moskiewskie zaatakowało Litwę, rozpoczynając [[Wojna litewsko-moskiewska (1512–1522)|wojnę litewsko-moskiewską 1512-1522]]. W sierpniu [[1514]] wojska moskiewskie zdobyły Smoleńsk. Tego samego roku razem z Polakami, Litwini odnieśli zwycięstwo w [[Bitwa pod Orszą (1514)|bitwie pod Orszą]] [[8 września]] 1514, Smoleńska jednak nie odzyskali. [[Wojna litewsko-moskiewska (1534–1537)]] toczyła się za panowania Zygmunta I Starego. Litwa, korzystając z kryzysu w państwie moskiewskim oraz nie godząc się ze stratami terytorialnymi poniesionymi w poprzednich latach rozpoczęła działania wojenne i wspólnie z Polakami, dowodzonymi przez [[hetman wielki koronny|hetmana wielkiego koronnego]] [[Jan Amor Tarnowski|Jana Tarnowskiego]] zajęła [[Siewierszczyzna|ziemię siewierską]] i [[Homel]]. Zawarty rozejm nie przyniósł większych zmian terytorialnych. Litwa zatrzymywała zdobyty Homel, Rosja natomiast swoje zamki, [[Siebież]] i [[Wieliż]], zbudowane na zdobytych ziemiach. Za panowania [[Zygmunt II August|Zygmunta II Augusta]] ([[1548]]–[[1572]]) car [[Iwan IV Groźny]] zaatakował [[Inflanty]] i zdobył [[Połock]] ([[1563]]), rozpoczynając [[wojna litewsko-moskiewska (1558–1570)|wojnę litewsko-moskiewską 1558-1570]] ([[I wojna północna]]) ([[1563]]–[[1570]]). Był to fragment europejskich zmagań o Inflanty. W [[Wojny inflanckie|wojnach o Inflanty]] państwo polsko-litewskie występowało początkowo w sojuszu z [[Dania|Danią]] przeciw Rosji i [[Szwecja|Szwecji]]. Po kilku latach nastąpiło odwrócenie przymierzy: Dania przeszła na stronę Rosji, Polska zaś porozumiała się ze Szwecją. Wyczerpująca i kosztowna wojna przyniosła każdemu z czterech państw zdobycze w Inflantach. Zawarty w 1570 trzyletni rozejm polsko-rosyjski przyznawał Rosji [[Narwa (miasto)|Narwę]] i Połock, a Litwie [[Ryga|Rygę]]. Kolejna wojna z Rosją rozpoczęła się za panowania [[Stefan Batory|Stefana Batorego]] ([[1576]]–[[1586]]). Rosjanie wykorzystując wewnętrzne trudności Polski ([[wojna Rzeczypospolitej z Gdańskiem]]) w 1577 opanowali całe południowe Inflanty, aż po [[Dźwina|Dźwinę]]. Obroniły się tylko Ryga i [[Tallinn|Rewel]]. Wybuchła [[wojna polsko-rosyjska (1577–1582)]].
Stefan Batory przeprowadził trzy operacje zaczepne, wnikając głęboko na terytorium Rosji by odciąć Inflanty od Moskwy. W kolejnych kampaniach zdobył [[Oblężenie Połocka|Połock]] ([[1579]]), [[Oblężenie Wielkich Łuk|Wielkie Łuki]] ([[1580]]) oraz rozpoczął [[oblężenie Pskowa]] ([[1581]]). Sukcesy wojsk polskich i pośrednictwo [[legat papieski|legata papieskiego]] [[Antonio Possevino|Antonio Possevina]] doprowadziły do zawarcia [[Rozejm w Jamie Zapolskim|rozejmu w Jamie Zapolskim]] w 1582 roku.
