Olkusz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
m Wycofano edycje użytkownika 95.49.149.99 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Mateusz Szymkiewicz. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
Linia 66:
Po powstaniu powoli z upadku podźwignął się [[przemysł]]. Niebagatelne znaczenie miała budowa w latach 1883–1885 [[kolej Iwangorodzko-Dąbrowska|linii Dąbrowsko-Iwangrodzkiej]], która znacznie przyczyniła się do integracji gospodarczej całego regionu i wyjątkowo ożywiła niespełna dwutysięczne miasteczko. Właśnie dzięki korzystnemu położeniu na szlakach komunikacyjnych w 1907 roku austriacki przemysłowiec [[Peter Westen]] założył Fabrykę Naczyń Blaszanych (dziś ''Emalia SA''). Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] miasto zaczęło szybko się rozwijać – powstały szkoły, znacznie poprawił się stan miejskiej infrastruktury. Olkusz liczył wówczas około 12 tysięcy mieszkańców, z czego niemalże 1/3 stanowili [[Żydzi]]. Istniała również znaczna mniejszość niemiecka. W latach 1918–1939 [[powiat olkuski]] znajdował się w ówczesnym [[Województwo kieleckie (II Rzeczpospolita)|województwie kieleckim]]. 10 lutego 1929 roku w Olkuszu zanotowano jedną z rekordowych niskich temperatur w Polsce: –40,4 °C.
{{Osobny artykuł|Batalion ON „Olkusz”}}
Na początku września 1939 roku miasto zostało w wyniku działań wojennych zajęte przez [[Wehrmacht]] (nad pobliską [[Żurada|Żuradą]] ppor. [[Władysław Gnyś]] strącił pierwsze niemieckie samoloty podczas tej [[II wojna światowa|wojny]]) i wkrótce [[Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej anektowane przez III Rzeszę|wcielone do III Rzeszy]]. Rządy objęła mniejszość niemiecka, miasto przemianowano najpierw na ''Olkusch'', a w 1941 na ''Ilkenau''<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Das Schlesienbuch. Handbuch für die Provinzen Niederschlesien u. Oberschlesien, 1. Jahrgang mit ausführlichen Ortsverzeichnissen der Provinzen Niederschlesien und Oberschlesien |data = 1942 |miejsce = Dresden |wydawca = Kurt Gruber Verlag Wirtschaft – Recht |s = 5. Teil, s. 104 (Olkusch), 6. Teil, s. 14 (Ilkenau)}}</ref>, utworzono także [[getto]] żydowskie. W okolicznych lasach działały wówczas [[partyzantka|partyzanckie]] oddziały [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]], co spotykało się z gwałtownymi odpowiedziami okupanta. 16 lipca 1940 roku rozstrzelano 20 osób, a 31 lipca 1940 setki innych Polaków i Żydów maltretowano na miejskich placach, w wyniku czego zginęło kilka osób. Do połowy 1942 roku zlikwidowano olkuskie getto, a jego mieszkańców w liczbie około 3 tys. osób wywieziono do obozu zagłady [[Auschwitz II – Birkenau]]. Miasto zostało
{{osobny artykuł|Krwawa środa w Olkuszu|Getto w Olkuszu}}
[[Plik:Olkusz photographed by the Corona 124 (KH-4A 1046-2) satellite (1968-03-25).png|mały|300px|Olkusz sfotografowany przez amerykańskiego satelitę wywiadowczego, marzec 1968.]]
| |||