Druskieniki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Zabytki: merytoryczne
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
drobne redakcyjne
Linia 43:
=== W II Rzeczypospolitej ===
[[Plik:Druskieniki Zaklad dr Lewickiej.jpg|mały|lewo|180px|Wejście do Zakładu Leczniczego (zdj. z 1932)]]
Podczas [[Wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-sowieckiejbolszewickiej 1919–1920]] drewniany most na rzece [[Niemen]] miał kluczowe znaczenie dla ataku polskiej Północnej Grupy Uderzeniowej podczas Bitwy Niemeńskiej. W związku z tym 23 września 1920 roku stał się polem starcia pomiędzy siłami polskimi a litewskimi. Kawalerzyści [[3 Pułk Ułanów Śląskich|3 pułku ułanów Dzieci Warszawy]] z [[IV Brygada Jazdy|IV Brygady Jazdy]] pod dowództwem mjr. [[Cyprian Bystram|Cypriana Bystrama]] w szyku pieszym próbowali około godz. 11 bezskutecznie sforsować i odbić most obsadzony przez litewski 3 batalion 2 pułku piechoty. W godzinach popołudniowych na pomoc przyszedł szwadron [[211 Pułk Ułanów|211 pułku ułanów]] dowodzony przez majora [[Władysław Dąbrowski (1891–1927)|Władysława Dąbrowskiego]]. Atak kawalerii około godz.16 został uwieńczony zdobyciem w stanie nieuszkodzonym mostu na Niemnie w Druskienikach i wzięciem do niewoli 80 żołnierzy litewskich<ref>Lech Wyszczelski, „Wojna polsko-rosyjska 1919-1920”, tom.2, Bellona, Warszawa 2010,s.517</ref>. Maszerujące za kawalerią dywizje piechoty w szeregu starć skutecznie wyeliminowały z walki wojska litewskie, które w czasie całej [[Bitwa nad Niemnem|Bitwy Niemeńskiej]] nie zagrażały już tyłom grupy uderzeniowej.
 
W okresie międzywojennym była tu [[Strażnica KOP „Druskieniki”|strażnica Korpusu Ochrony Pogranicza]].
 
W 1929 społeczność żydowska posiadała synagogę<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Księga Adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa; Annuaire da la Pologne (y Compris la V.L. de Dantzig) |data = 1930 |miejsce = Warszawa |s = 113}}</ref>.
[[Plik:Pobyty wypoczynkowe marszałka Józefa Piłsudskiego w Druskienikach (22-325-3).jpg|mały|[[Józef Piłsudski]] na werandzie przed swoją willą, w towarzystwie adiutanta mjr. [[Zygmunt Wenda|Zygmunta Wendy]] w 1926]]
Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] miasto znalazło się na terytorium [[Polska|Polski]]. Popularność uzdrowiska wzrosła znacznie dzięki [[Józef Piłsudski|Józefowi Piłsudskiemu]], który wielokrotnie w nim wypoczywał.
Linia 55 ⟶ 57:
 
==== Józef Piłsudski w Druskienikach ====
Pierwszy raz Józef Piłsudski spędził urlop w uzdrowisku w czerwcu 1924 r. Przybył wtedy do Druskienik wraz z rodziną i zamieszkał w drewnianym domu Panipani Balcewiczowej przy ul. Jasnej 8, gdzie kończył książkę „Rok 1920”. Dom ten był bardzo skromny, bez elektryczności, a prace Piłsudski prowadził przy lampie naftowej. Potem Piłsudski zamieszkał w domku „Na Pogance” nad Niemnem ''„w wynajętym małym, bardzo prymitywnym domku, z minimalnymi meblami. O komfort zupełnie nie dbał. Odpoczywał tu bardzo dobrze, chodząc na spacery wzdłuż Niemna lub patrząc na rzekę z ławki w parku. Przywoził ze sobą zawsze wiele książek i dużo wtedy czytał”''. Podczas pobytu w Druskienikach w 1924 roku Piłsudski zachorował, w związku z czym jego lekarzem została 28 letnia dr [[Eugenia Lewicka]], z którą pozostawał w następnych latach w bardzo bliskiej zażyłości (podejrzewano wieloletni romans)<ref>{{Cytuj | url=http://www.polityka.pl/historia/241991,1,romansy-i-awansy.read | tytuł=Romansy i awansy - Polityka.pl<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.polityka.pl | język=pl | data dostępu=2017-11-22}}</ref>. Liczne doroczne pobyty Piłsudskiego w uzdrowisku spopularyzowały miejscowość wśród kuracjuszy. Marszałka przyjmował tam lekarz pediatra i popularyzator uzdrowiska, prof. [[Wacław Jasiński]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.tygodnik.lt/200551/ng6.html|tytuł=Spotkania z marszałkiem Piłsudskim w Druskienikach|opublikowany=tygodnik.lt|data dostępu=20 listopada 2014}}</ref>. W lutym 1928 r. Rada Miejska Druskienik nadała Józefowi Piłsudskiemu honorowe obywatelstwo miasta<ref>Adam Lewandowski „Józef Piłsudski w Druskiennikach” Drukarnia Tinta, Działdowo, Reprint 2008</ref>. Dom „Na Pogance” rozebrano w 1964 roku.
 
=== II wojna światowa i okres powojenny ===
Linia 76 ⟶ 78:
|Plik:CmenatrzDruskienniki3.JPG|XIX-wieczne polskie nagrobki na [[Cmentarz w Druskienikach|cmentarzu w Druskienikach]]
}}
* [[Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej w Druskienikach|Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej]] - wzniesiony w latach 1912-19311912–1931, według projektu architekta [[Stefan Szyller (architekt)|Stefana Szyllera]];
* kościół św. Bartłomieja na przedmieściu Rotnica (dawna wieś), we wnętrzu obraz Matka Boska Szkaplerzna z połowy XVIII wieku z kościoła karmelitów w Grodnie
* [[Cerkiew Ikony Matki Bożej „Wszystkich Strapionych Radość” w Druskienikach|Cerkiew Ikony Matki Bożej „Wszystkich Strapionych Radość”]] z 1865;
* Drewniana zabudowa willowa z przełomu XIX i XX wieku:
** willa „Imperial” - jeden z pierwszych domów wypoczynkowych, ul. Maironio 14;
** willa „Omega” z lat dwudziestych XX wieku, ul. Maironio 16;
** willa „Maur”, ul. Vasario 16-osos 1
** willa na ul. Kosciuskos 7
** willa Markiewiczów, ul. św. Jakubo 17 (ob. muzeum rzeźbiarza Jacques’a Lipchitza)
** [[Willa Kiersnowskich w Druskienikach|willa Kiersnowskich]] - z początku XX wieku, obecnie siedziba Muzeum Miejskiego
* Dawne łazienki zdrojowe z 1894 roku, będące najstarszym budynkiem tego typu na Litwie<ref name=autonazwa1 />
* [[Cmentarz w Druskienikach|Miejscowy cmentarz]] katolicko-prawosławny założony w XIX wieku
Linia 91 ⟶ 93:
 
'''Niezachowane''':
* Dworek Józefa Piłsudskiego - wyburzony przez [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|władze sowieckie]] w 1964 r.
* [[Cerkiew św. Pantelejmona w Druskienikach|Cerkiew św. Pantelejmona]] - po II wojnie światowej zaadaptowana przez miejscowe władze na klub, a następnie zburzona
 
== Ludzie związani z Druskienikami ==
[[Plik:Ratnica-Czeczot 1.JPG|mały|180px|Grób [[Jan Czeczot|Jana Czeczota]] na cmentarzu w Rotnicy w Druskienikach]]
* [[Maria Borkowska-Flisek]] - polska działaczka, animator kulturalny, organizator wystaw i akcji plastycznych
* [[Jeremy Bujakowski|Jarema Bujakowski]] - indyjski sportowiec polskiego pochodzenia, narciarz, olimpijczyk, urodził się i pierwsze lata życia spędził w Druskienikach
* [[Mikalojus Konstantinas Čiurlionis]] - litewski kompozytor, malarz i grafik
* [[Jan Czeczot]] - polski poeta i etnograf
* [[Stanisław Grzegorzewski]] - polski historyk, autor pierwszego przewodnika po Druskienikach
* [[Halina Korolec-Bujakowska]] - polska podróżniczka i reportażystka, mieszkała w Druskienikach, stąd wraz z mężem Stanisławem wyruszyła w podróż motocyklem do [[Chiny|Chin]]
* [[Eugenia Lewicka]] - polska lekarka, fizjoterapeutka, jedna z prekursorów medycyny sportowej w Polsce, organizator Zakładu Kąpieli Słoneczno-Powietrznych i Kuracji Sportowej w Druskienikach (1924)
* [[Jacques Lipchitz]] - francuski rzeźbiarz pochodzenia żydowskiego
* [[Józef Markiewicz (lekarz)|Józef Markiewicz]] - polski lekarz i działacz społeczny związany z Warszawą i Druskienikami
* [[Witold Markiewicz]] - polski inżynier i samorządowiec, od 1927 burmistrz Druskienik
* [[Włodzimierz Mazurkiewicz]] - polski inżynier, lotnik, jeden z pionierów polskiego lotnictwa, podróżnik, działacz oświatowy
* [[Jan Zbigniew Mikulski]] - polski lotnik i szybownik, instruktor szybownictwa Wojska Polskiego i LOPP, lotnik Polskich Sił Zbrojnych i RAF, major lotnictwa i instruktor lotniczy w Pakistańskich Siłach Powietrznych (RPAF),
* [[Hipolit Milewski]] - polski ziemianin, pisarz i komentator polityczny, inicjator budowy [[Teatr na Pohulance|Teatru polskiego w Wilnie]]
* [[Mieczysław Niedziński]] - polski uczestnik obrony [[Lwów|Lwowa]], żołnierz [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]], dowódca partyzantki w stopniu podporucznika w [[Inspektorat Grodzieński Armii Krajowej|Okręgu Grodzieńskim]] i Nowogródzkim, uczestnik operacji [[operacja „Ostra Brama”|„Ostra Brama”]] po której uniknął rozbrojenia przez sowietów.
* [[Jan Pilecki (lekarz)|Jan Pilecki]] - polski lekarz, dziennikarz i działacz społeczny związany z Druskienikami
* [[Józef Piłsudski]] - polski działacz niepodległościowy, dowódca wojskowy, polityk, naczelnik państwa polskiego w latach 1918–1922 i naczelny wódz Armii Polskiej od 11 listopada 1918, pierwszy marszałek Polski od 1920
* [[Marian Turski]] - polski historyk i dziennikarz żydowskiego pochodzenia, obecny przewodniczący Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny
* [[Bolesław Wołejko]] - polski ksiądz rzymskokatolicki i działacz społeczny związany z Druskienikami, inicjator budowy kościoła oraz wieloletni proboszcz parafii [[kościół Matki Boskiej Szkaplerznej w Druskienikach|Matki Boskiej Szkaplerznej]]
*Walter Buchinski ojciec aktora [[Charles Bronson|Charles'a Bronson'a]]