Sztuki wyzwolone: Różnice pomiędzy wersjami

Według [[Źródła historyczne|źródeł]] sprzed IV wieku przed Chrystusem, greckich chłopców nauczano [[Wychowanie fizyczne|gimnastyki]] i [[Muzyka|muzyki]]{{odn|Abelson|2010|s=1}}. Autorzy starożytni twierdzili, że twórcą systemu sztuk wyzwolonych był [[Sofiści|sofista]] [[Hippiasz (sofista)|Hippiasz]], który żył współcześnie z [[Sokrates]]em. Dodał on do ćwiczeń gimnastycznych oraz muzycznych naukę [[Gramatyka|gramatyki]]. Po grecku system ten nazwano ἐγκύκλιος παιδεία, co oznaczało ''zwyczajne wykształcenie''. Edukacja gramatyczna opierała się w nim na lekturze i analizie dzieł literackich, przede wszystkim [[Homer]]a{{odn|Curtius|1997|s=42–43}}. Grecy nie posiadali ksiąg świętych ani odrębnej warstwy kapłańskiej. Tradycyjne wykształcenie związane było – w ich pojęciu – z literaturą. Literatura, jako podstawowy przedmiot nauczania stała się trwałym elementem artes. W Rzymie Homera zastąpiono [[Wergiliusz]]em, w średniowieczu podczas nauki czytano dzieła klasycznych ''auctores''{{odn|Curtius|1997|s=42}}.

 

 

Koncepcja Platona nie została odrzucona całkowicie. Zgodnie z postulatem Izokratesa, nie włączono filozofii do ''zwyczajnego wykształcenia'', uznano jednak, że obok literatury niezbędne w podstawowej edukacji jest nauczanie matematyki. Sam Hippiasz był, między innymi, matematykiem i odkrywcą krzywej zwanej [[Kwadratrysa|kwadratrysą]]. Zdaniem pisarzy starożytnych, to właśnie Hippiasz zmienił tradycyjne ćwiczenia muzyczne w kurs podstaw matematyki. Traktował on bowiem muzykę jako dział matematyki omawiający relacje między dźwiękami{{odn|Heath|1981|s=24}}.

 

 

Późniejsi autorzy greccy twierdzili, że twórcą podziału edukacji na siedem dyscyplin był [[Arystoteles]], jednak nie ma dowodu potwierdzającego tę tezę. W ''[[Polityka (Arystoteles)|Polityce]]'' Arystoteles wspomniał jedynie o modelu Hippiasza, zgodnie z którym podstawowa edukacja składała się z gramatyki, gimnastyki i muzyki{{odn|Abelson|2010|s=2}}. Dodawanie kolejnych przedmiotów do podstawowej edukacji było najprawdopodobniej dziełem różnych szkół filozoficznych i sofistycznych. Zachował się spis dyscyplin studiowanych w jednej ze szkół sofistycznych w III wieku przed Chrystusem – były to gimnastyka, gramatyka, muzyka, rysunek, arytmetyka i geometria. [[Filon z Aleksandrii]] w swoich dziełach, pisanych na przełomie er, wymieniał sztuki, które uczono w jego mieście – gramatykę, retorykę, dialektykę, muzykę, arytmetykę i geometrię. Na tej podstawie uważa się, że w [[Epoka hellenistyczna|okresie hellenistycznym]] zaprzestano ćwiczenia gimnastyki w szkołach{{odn|Abelson|2010|s=3–4}}. Teoretycy artes krytykowali przykładanie wagi w edukacji do gimnastyki czy zawodów sportowych, gdyż uważali je za dyscypliny nietwórcze. Na przykład [[Seneka Starszy|Seneka]] zauważył, ze obdarza się zaszczytami państwowymi zawodników igrzysk, lecz nie tych, którzy tworzą dzieła sztuk, chociaż wartość tych drugich dla społeczeństwa jest nieporównywalnie większa{{odn|Curtius|1997|s=579}}.