Wojna polsko-szwedzka (1626–1629): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, drobne techniczne
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 11:
|wynik = rozejm w Altmarku
|strona1 = [[Szwecja]]
|strona2 = [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczpospolita]]<br /> [[Austria]] (w ostatnim roku wojny)
|dowódca1 = [[Gustaw II Adolf|Gustaw Adolf]]<br />[[Axel Oxenstierna]]<br />[[Herman Wrangel]]<br />[[Jacob Pontusson De la Gardie]]<br />[[Gustaw Horn]]<br />[[Johann Streiff]]<br />[[Maksymilian Teuffel]]<br />hrabia Thurn<br />Jan hrabia Renu
|dowódca2 = [[Stanisław Koniecpolski]]<br />[[Zygmunt III Waza]]<br />[[Mikołaj Potocki (hetman)|Mikołaj Potocki]]<br />[[Stanisław Rewera Potocki|Stanisław „Rewera” Potocki]]<br />[[Jan Jerzy Arnheim]]<br />[[Aleksander Korwin Gosiewski|Aleksander Gosiewski]]<br />[[Krzysztof II Radziwiłł]]<br />[[Jan Stanisław Sapieha]]<br />[[Samuel Pac]]<br />[[Arend Dickmann]]<br />[[Grzegorz Fentross]]<br />[[Piotr Czarniecki]]<br />[[Melchior Wejher]]
Linia 64:
Dla odwrócenia uwagi Szwedów od własnych działań na Pomorzu, hetman wysłał grupę Potockiego do [[Warmia|Warmii]]. Tam Potocki zdobył [[Orneta|Ornetę]]. W połowie grudnia próbowano zdobyć Puck szturmem, jednak bez powodzenia, zatem Koniecpolski ograniczył się do blokady tego ważnego miasta. W końcu stycznia 1627 kanclerz Oxenstierna opracował plan dwustronnego ataku na wojska koronne – od wschodu i od zachodu. Pułkownicy [[Johann Streiff]] i [[Maksymilian Teuffel]] mieli dokonać zaciągów na terenie [[Meklemburgia|Meklemburgii]], a następnie przedostać się do Pucka lub ruszyć drogą [[Człuchów]] – [[Chojnice]] – [[Starogard Gdański|Starogard]] by uderzyć na obóz polski pod Czarlinem. W tym samym czasie Oxenstierna miał przeprawić swe siły przez Wisłę i uderzyć na Polaków od wschodu. Po zniszczeniu polskich sił pod Tczewem i przybyciu Gustawa Adolfa ze świeżymi oddziałami Szwedzi mieli rozpocząć oblężenie Gdańska.
 
Obie armie w czasie zimy 1626/27 bardzo ucierpiały z powodu chorób, zimna i głodu. Szwedzka piechota utraciła 35% żołnierzy, rajtaria – 27%, a zaciężni Niemcy i Szkoci – 20%. Niewiele mniejsze straty poniosły wojska koronne. Na Żuławach wybuchł nawet bunt chłopski przeciwko oddziałom koronnym stale grabiącym tamtejsze gospodarstwa. Ostatecznie wiosną 1627 roku Szwedzi mieli 15 tys. – 17 tys. żołnierzy, podczas gdy Rzeczpospolita – 8-98–9 tys. żołnierzy koronnych oraz 4-54–5 tys. wojsk zaciężnych Gdańszczan.
 
== Niepowodzenia Szwedów w 1627 roku ==
Linia 177:
* [[Adam Kersten]], ''Stefan Czarniecki'', Warszawa 1963.
* Eugeniusz Koczorowski, ''Bitwa pod Oliwą'', Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1976, wydanie II.
* {{Cytuj|autor = Leszek Podhorodecki |tytuł = Rapier i koncerz |data = 1985 |isbn = 83-05-11452-X |miejsce = Warszawa |wydawca = „KsiążkaKsiążka i Wiedza”Wiedza |oclc = 176976102}}
* {{Cytuj|autor = Leszek Podhorodecki |tytuł = Wazowie w Polsce |data = 1985 |isbn = 83-205-3639-1 |miejsce = Warszawa |wydawca = Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza |oclc = 830182542}}
* [[Radosław Sikora]], ''Wojskowość polska w dobie wojny polsko-szwedzkiej 1626-1629. Kryzys mocarstwa'', Wydawnictwo Sorus, Poznań 2005. {{ISBN|83-89949-09-1}}.