Władysław Witwicki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Lowdown (dyskusja | edycje)
m →‎Życiorys: źródła/przypisy
Linia 25:
W latach 1884–1888 uczęszczał do szkoły powszechnej we [[Lwów|Lwowie]], w latach 1888–1896 do [[III Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Króla Stefana Batorego we Lwowie|Cesarsko-Królewskiego Gimnazjum im. Franciszka Józefa]]. Od 1896 studiował m.in. psychologię i filozofię na [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytecie Lwowskim]]. Był uczniem [[Kazimierz Twardowski|Kazimierza Twardowskiego]]{{odn|Nowicki|1982|s=117}}{{odn|Rzepa|1991|s=233-234}}. 14 kwietnia 1901 doktoryzował się na tymże uniwersytecie z filozofii jako przedmiotu głównego i [[zoologia|zoologii]] jako przedmiotu pobocznego, broniąc rozprawę pt. ''Analiza psychologiczna ambicji''{{odn|Witwicki|1900|s=17}}. W latach 1901–1902 studiował na uniwersytetach w [[Uniwersytet Wiedeński|Wiedniu]] (pod kierunkiem {{Link-interwiki|Alois Höfler|lang=de|tam=Alois Höfler|tekst=Aloisa Höflera}}) i [[Uniwersytet w Lipsku|Lipsku]] (pod kierunkiem [[Wilhelm Wundt|Wilhelma Wundta]]){{odn|Nowicki|1982|s=117}}. Był jednym z inicjatorów i współzałożycieli, a także skarbnikiem powstałego 12 lutego 1904 we Lwowie [[Polskie Towarzystwo Filozoficzne|Polskiego Towarzystwa Filozoficznego]]{{odn|Nowicki|1982|s=7}}{{odn|Rzepa|1991|s=234}}. 1 października 1904 po obronie rozprawy habilitacyjnej pt. ''Analiza psychologiczna objawów woli'' został docentem filozofii Uniwersytetu Lwowskiego (do 1917{{odn|Szmyd|1996|s=177}}). Nominacja na [[Privatdozent|docenta prywatnego]] została zatwierdzona przez CK Ministerium Wychowania i Oświaty 31 października 1905{{odn|Nowicki|1982|s=118}}{{odn|Rzepa|1991|s=234}}. W tym samym roku został mianowany zastępcą nauczyciela w III Gimnazjum, a następnie nauczycielem w IV Gimnazjum we Lwowie{{odn|Rzepa|1991|s=234}}. Uczył propedeutyki filozofii w [[Prywatne Gimnazjum Żeńskie im. Zofii Strzałkowskiej we Lwowie|Prywatnym Gimnazjum Zofii Strzałkowskiej we Lwowie]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Sprawozdanie Dyrekcyi Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego Zofii Strzałkowskiej we Lwowie za rok szkolny 1906/07 | miejsce = Lwów | data = 1907 | strony = 37 | url = https://www.pbc.rzeszow.pl/publication/4463}}</ref>. W roku akademickim 1907–1908 prowadził całoroczny wykład na Uniwersytecie Lwowskim: ''Lektura i interpretacja III księgi Etyki Spinozy''. 15 lipca 1908 [[Rada Szkolna Krajowa|CK Szkolna Rada Krajowa]] przeniosła Witwickiego z IV do VII Gimnazjum we Lwowie, gdzie pracował do wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]]. Jednocześnie prowadził zajęcia na Uniwersytecie Lwowskim i [[Politechnika Lwowska|Politechnice Lwowskiej]]{{odn|Nowicki|1982|s=18-19}}. Od 1911 studiował prace [[William James|Williama Jamesa]], co zaowocowało w jego naukowej twórczości (teoria [[Supozycja|supozycji]], teza o współzależności światów: wewnętrznego i zewnętrznego, inspiracja do badań nad wiarą ludzi oświeconych w Polsce){{odn|Rzepa|1991|s=28, 112, 115}}. W latach 1911–1918 był członkiem komitetu redakcyjnego i jednym z najaktywniejszych współpracowników czasopisma ''[[Ruch Filozoficzny]]''{{odn|Nowicki|1982|s=118}}{{odn|Rzepa|1991|s=235}}, oficjalnego organu Polskiego Towarzystwa Filozoficznego<ref>{{Cytuj stronę |url = http://katalog.czasopism.pl/index.php/Ruch_Filozoficzny |tytuł = Ruch Filozoficzny |opublikowany = Katalog.Czasopism.pl |data dostępu = 2020-03-12}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = http://ptfilozofia.pl/historia/ |tytuł = Historia |opublikowany = Polskie Towarzystwo Filozoficzne |data dostępu = 2020-03-12}}</ref>.
 
W 1919 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w 1920 profesorem zwyczajnym psychologii na Uniwersytecie Warszawskim{{odn|Szmyd|1996|s=177}}{{odn|Rzepa|1991|s=235}}{{odn|Nowicki|1982|s=19, 119}}. Do emerytury (1948) kierował na tymże Uniwersytecie pracami Zakładu Psychologii Doświadczalnej, będącego zalążkiem obecnego [[Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego|Wydziału Psychologii]]<ref name="WPUW" />. Brał udział w obradach międzynarodowych zjazdów i kongresów psychologicznych oraz filozoficznych ([[Haga]], [[Kopenhaga]], [[Mediolan]], [[Neapol]], [[Paryż]], [[Utrecht]], [[Warszawa]], [[Wiedeń]]){{odn|Rzepa|1991|s=235-236}}{{odn|Rzepa|1992|s=214}}{{odn|Szmyd|1996|s=177}}. 17 marca 1938 r. został prezesem Polskiego Towarzystwa Psychotechnicznego{{odn|Rzepa|1991|s=236}}. Zdobył uznanie jako autor i lektor cyklu pogadanek radiowych ''Przechadzki ateńskie'', prowadzonych od 31 stycznia do 21 marca 1939 i będących owocem jego pobytu w [[Ateny|Atenach]] (wrzesień – październik 1937){{odn|Rzepa|1991|s=236}}{{odn|Nowicki|1982|s=21}}{{odn|Szmyd|1996|s=177}}.
 
Krótko przed wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]] kupił willę w Konstancinie, w której zamieszkał z żoną Heleną i synem Tadeuszem<ref name="Muzeum">{{Cytuj stronę |url = http://www.muzeumkonstancina.pl/328_witwicki_wladyslaw_ |tytuł = Władysław Witwicki |opublikowany = Wirtualne Muzeum Konstancina |data dostępu = 2019-08-16}}</ref>. W czasie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji]] Witwicki prowadził [[tajne nauczanie]], nie zaprzestał pracy artystycznej, naukowej i przekładowej, ale nie prowadził działalności psychologicznej. Jego prace i przekłady z tego okresu zostały wydane dopiero po 1956 roku{{odn|Rzepa|1991|s=143}}. W latach 1946–1948 prowadził zajęcia z psychologii ze studentami Uniwersytetu Warszawskiego w swoim domu w Konstancinie{{odn|Rzepa|1991|s=117, 184}}. Zmarł 21 grudnia 1948 w Konstancinie. Został pochowany na cmentarzu w [[Skolimów|Skolimowie]]<ref name="Muzeum" />.