Ideologia języka standardowego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 1:
'''Ideologia języka standardowego''', '''standardyzm językowy'''<ref name=r3>{{cytuj|url=http://www.uky.edu/~mrlaue2/narnihs2017/slides/slides_NARNiHS2017_Elspass.pdf|s=44|język=en|tytuł=The Present and Future of Historical Sociolinguistics|autor=[[Stephan Elspaß]]|data=2017|wydawca=Uniwersytet w Salzburgu}}</ref> ({{ang.|standard language ideology}}, {{k|en|linguistic standardism}}<ref name=r3/>) – pojęcie wprowadzone przez [[James Milroy|Jamesa]] i [[Lesley Milroy|Lesley Milroyów]] na określenie zespołu [[Preskryptywizm (językoznawstwo)|preskryptywnych]] [[Postawy wobec języka|postaw językowych]] i poglądów społecznych będących wynikiem procesu [[Standaryzacjajęzyk językowastandardowy|standaryzacji językowej]]{{odn|Swann|2004|s=296}}. Ich trzon tworzą z jednej strony powszechne (często wyidealizowane) koncepcje [[Poprawność językowa|poprawności językowej]], z drugiej – przekonanie o istnieniu jednej, „najlepszej” [[odmiana językowa|odmiany języka]] i krytyczny stosunek do form od niej odrębnych{{odn|Swann|2004|s=296}}{{odn|Vogl|2012|s=13}}{{odn|Dołowy-Rybińska|2017|s=133}}. Ideologia języka standardowego podkreśla słuszność normalizacji językowej, często wiążąc to z pewnym imperatywem moralnym, nakazującym stosowanie jednolitego [[kod językowy|kodu]] we wszystkich sytuacjach społecznych{{odn|Llamas|Mullany|Stockwell|2007|s=230}}, oraz budując przy tym zniekształcony obraz języka i jego [[wariacja (językoznawstwo)|wariantywnej natury]]{{odn|Kapović|Starčević|Sarić|2016}}.
 
IdeologiaZałożeniami ideologii języka standardowego kierują się użytkownicy języków, które przeszły proces standaryzacji (np. [[Język angielski|angielskiego]] czy [[język japoński|japońskiego]]), w odróżnieniu od osób władającymi językami nieustandaryzowanymi, np. [[języki australijskie|języki australijskimi]] czy też [[języki afrykańskie|afrykańskimi]]{{odn|Kapović|2010|s=55}}. Ideologia ta staje się przedmiotem krytyki ze względu na dostrzegany w niej [[konserwatyzm]] i [[elitaryzm]], związek z [[puryzm (językoznawstwo)|puryzmem językowym]] oraz uniwersalistyczne przypisywanie wartości różnym cechom i stylom językowym{{odn|Ndhlovu|2017|s=152}}, przy propagowaniu oficjalnego standardu językowego jako wyższej formy języka (nie zaś np. jako pomocniczego środka komunikacji)<ref name=njd>{{Cytuj |autor = Nenad Jarić Dauenhauer |tytuł = Lingvist Kapović o "glasati" ili "glasovati": To se agresivno nameće od 1990. |data = 2019-12-16 |opublikowany = Index.hr |url = https://www.index.hr/clanak.aspx?id=2140392 |archiwum = http://archive.is/fC89l |zarchiwizowano = 2019-12-16 |język = hr}}</ref>.
 
== Charakterystyka ==