Sokółka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 89.76.27.161) i przywrócono wersję 59068970 autorstwa Wlodek k1
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Zmieniam nieprawidłowy Szablon:Cytuj pismo na Szablon:Cytuj
Linia 52:
=== Sokółka w XVII i XVIII wieku ===
[[Plik:Sokółka Muzeum Tablica Antoni Tyzenhauz.jpg|mały|Tablica poświęcona [[Antoni Tyzenhauz|Antoniemu Tyzenhauzowi]] na ścianie [[Muzeum Ziemi Sokólskiej]]]]
Kanclerz wielki litewski [[Albrycht Stanisław Radziwiłł]] w swoim pamiętniku pod datą 18 maja 1633 roku zapisał: „Na zaproszenie starosty żmudzkiego i wojewody brzeskiego, mego brata, udaliśmy się do Sokółki, gdzie [[Władysław IV Waza|król]] i my wszyscy zostaliśmy przyjęci wspaniale. Zanim tam przybyliśmy, król mówił mi (ponieważ jeszcze nigdy w tym miejscu nie byłem), że zobaczę dom drewniany, który został zbudowany za cenę 7000 zł, lecz nie dokończony i już prawie w upadku. Okazało się to prawdziwe”<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Radziwiłł |imię =Albrycht Stanisław |tytuł =„Pamiętnik o dziejach w Polsce” T. I 1632-36 r| wydawca =PIW Wa-wa |miejsce =Warszawa |rok =1980 |strony = 306–307| isbn =8306000927}}</ref>. W roku 1652 [[Ludwika Maria Gonzaga]] nadała parafię w Sokółce trzem współpracownikom [[Wincenty a Paulo|Wincentego à Paulo]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Postołowicz |imię =Leszek |tytuł = Zarys dziejów Sokółki i okolic do 1807 roku| wydawca =Biblioteka Publiczna w Sokółce |miejsce =Sokółka |rok =2008 |strony = 13| isbn =978-83-60534-98-4}}</ref><ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Biziuk |imię =Dorota |tytuł =Sokółka. 400-lecie miasta |wydawca = BUK| miejsce = Białystok |rok = 2009 |strony =11 |isbn = 978-83-61128-35-9}}</ref>. Po krótkim pobycie w mieście przeniesieni zostali oni jednak do [[Warszawa|Warszawy]]. W tym okresie w mieście wytapiano [[ruda darniowa|rudę darniową]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Postołowicz |imię =Leszek |tytuł = Zarys dziejów Sokółki i okolic do 1807 roku| wydawca =Biblioteka Publiczna w Sokółce |miejsce =Sokółka |rok =2008 |strony = 14| isbn =978-83-60534-98-4}}</ref>. 11 lutego 1662 roku wydano dekret, który zmuszał Żydów do opuszczenia miasta. Mogli odwiedzać Sokółkę tylko w dniach handlowych i jarmarcznych, ale nie dłużej niż na 3 dni. Żydom zabronione było nabywanie domów i dóbr ziemskich. Jeżeli któryś z nich takowy majątek posiadał, to przechodził on na własność Kościoła katolickiego. Zakazane było również wynajmowanie Żydom domów. Naruszenie dekretu wiązało się z karą pieniężną w wysokości 10 [[Seksagena|seksagen]] groszy litewskich na korzyść Kościoła w Sokółce<ref>{{cytuj pismo |nazwiskoautor =Vaida Kamuntavičienė |imię =Vaida |tytuł = Studies in church history VI, Christians and the non-Christian other|czasopismo=| wydawca =Lithuanian Catholic Academy of Science |miejsce =Vilnius |rokdata =2013 |stronys =81–82| issn =1392-0502}}</ref>. 29 grudnia 1698 roku [[August II Mocny|August II]] nadał zamieszkującym Sokółkę [[Żydzi|Żydom]] przywilej wolnego handlu oraz prowadzenia szynków<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Postołowicz |imię =Leszek |tytuł = Zarys dziejów Sokółki i okolic do 1807 roku| wydawca =Biblioteka Publiczna w Sokółce |miejsce =Sokółka |rok =2008 |strony = 16| isbn =978-83-60534-98-4}}</ref>.
 
W roku 1717 miasto znalazło się na drodze [[poczta|pocztowej]] między Warszawą i [[Jełgawa|Mitawą]], a w mieście osadzono urzędników pocztowych z rodziny Michaelisów<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Postołowicz |imię =Leszek |tytuł = Zarys dziejów Sokółki i okolic do 1807 roku| wydawca =Biblioteka Publiczna w Sokółce |miejsce =Sokółka |rok =2008 |strony = 17| isbn =978-83-60534-98-4}}</ref>. W drugiej połowie XVIII wieku [[podskarbi nadworny litewski]] [[Antoni Tyzenhauz]] sprowadził rzemieślników i rozbudował miasto, próbując dokonać przestrzennej przebudowy miasta<ref name=autonazwa3 />. W czasie jego administrowania dokonany został nowy podział [[Ekonomia (dobra królewskie)|ekonomii]] litewskich, w wyniku czego Sokółka została siedzibą [[gubernia sokólska|guberni]]. [[Antoni Tyzenhauz|Tyzenhauz]] na obszarze [[ekonomia grodzieńska|ekonomii grodzieńskiej]] wybudował szereg [[fabryka|fabryk]] i [[manufaktura|manufaktur]], które później upadły, jednak wprowadził na nowo wcześniej zniesioną [[pańszczyzna|pańszczyznę]]. W wyniku tego w Sokółce oraz w [[Kuźnica (województwo podlaskie)|Kuźnicy]] i [[Krynki|Krynkach]] pojawiły się protesty miejscowej ludności, a w latach 70. XVIII wieku pisano [[suplika|supliki]] do króla. W tym czasie w mieście znajdowały się 182 domy i stacjonował w nim garnizon kawalerii narodowej<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Postołowicz |imię =Leszek |tytuł = Zarys dziejów Sokółki i okolic do 1807 roku| wydawca =Biblioteka Publiczna w Sokółce |miejsce =Sokółka |rok =2008 |strony = 19–21, 23| isbn =978-83-60534-98-4}}</ref>. Na zlecenie [[Antoni Tyzenhauz|Tyzenhauza]] został wykonany przez [[Józef de Sacco|Józefa de Sacco]] projekt założenia parkowo-pałacowego: „Planty Zabudowania gubernji J.K.mci Sokolskiey”, zbudowano jednak tylko pałacyk gubernatora. Za to do lat 80. XVIII wieku wybudowano 12 kamienic na rynku<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Postołowicz |imię =Leszek |tytuł = Zarys dziejów Sokółki i okolic do 1807 roku| wydawca =Biblioteka Publiczna w Sokółce |miejsce =Sokółka |rok =2008 |strony = 21–22| isbn =978-83-60534-98-4}}</ref>.