Józef Jundziłł: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Józef Jundziłł
|imię i nazwisko org = Józef Jundziłł
|grafika =
|opis grafiki =
|podpis =
|data urodzenia = 1794
|miejsce urodzenia =
|data śmierci = 1877
|miejsce śmierci =
|zawód = botanik, mykolog
|Alma Mater =
|odznaczenia =
|commons =
|www =
}}
'''Józef Jundziłł''' (ur. 6 stycznia 1794 r., zm. 5 kwietnia 1877 r.) – polski botanik i mykolog<ref name=ency />.
 
== Życiorys ==
Urodził się na wsi [[Hormany]] w okręgu wileńskim (jeszcze w [[I Rzeczpospolita|I RzeczpospolitejRzeczypospolitej]], obecnie wieś ta jest na Litwie). W 1802 r. wraz z rodzicami przeniósł się do [[Ancun]] w powiecie wileńskim. W 1804 (już w zaborze rosyjskim) rozpoczął naukę w szkole [[Bazylianie|bazylianów]] w Boninach w [[powiat oszmiański|powiecie oszmiańskim]]. Dzięki pomocy ks. [[Stanisław Bonifacy Jundziłł|S. B. Jundziłła]] rozpoczął naukę w klasie czwartej w Gimnazjum przy [[Uniwersytet Wileński|Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim]], a następnie na uniwersytecie. W 1915 r. uzyskał stopień magistra filozofii i został pomocnikiem przy Gabinecie Historii Naturalnej i [[Ogród Botaniczny w Wilnie|Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Wileńskiego]]. W 1817 r. władze uczelni zgodziły się na jego trzyletni wyjazd za granicę, sfinansowany przez ks. S.B. Jundziłła. W Niemczech, Holandii, Anglii i Francji zapoznał się z pracą i organizacją ogrodów botanicznych i księgozbiorów, wysłuchał wykładów wybitnych naukowców, zwiedził muzea przyrodnicze, a także zakupił kolekcję minerałów i kolekcję nasion do wileńskiego ogrodu botanicznego. Z wyjazdu tego napisał obszerne sprawozdanie. Potem na Uniwersytecie Wileńskim wykładał botanikę, a następnie mineralogię. W 1828 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym i był nim do 1832 r., kiedy uczelnia dekretem cara [[Mikołaj I Romanow|Mikołaja I]] została zamknięta. Wyjechał wówczas z Wilna i zamieszkał prawdopodobnie w Ancunach w majątku dzierżawionym przez jego ojca. Ożenił się i miał kilkoro dzieci. Przez jakiś czas potajemnie wykładał botanikę. Zmarł 5 kwietnia 1877 r. Pochowany został na [[Cmentarz Bernardyński|Cmentarzu Bernardyńskim]] w Wilnie<ref name=kwartalnik />.
 
== Praca naukowa ==
J. Jundziłł po powrocie do kraju podczas kilkumiesięcznej wyprawy terenowej w guberni wileńskiej zebrał okazy około 700 gatunków roślin. Zbierał je do końca życia tworząc [[zielnik]]i. W 1830 r. wydał florę Litwy pt.: ''Opisanie roślin …'' W 1833 r. dwa swoje zielniki oraz część zielnika Jeana Emmanuela Giliberta przekazał Akademii Medyko-Chirurgicznej w Wilnie (łącznie 54 fascykuły). W latach 1843–441843–1844 opublikował w Wilnie sześć tomów ''Historyi naturalnej dla dzieci''. Wiele czasu poświęcał również nomenklaturze botanicznej, zajmował się pochodzeniem i tworzeniem terminów botanicznych, nazw gatunków i wyższych [[takson]]ów roślin i grzybów. Opracował ''Atlas roślin lekarskich''. Zgromadził też ogromną bibliotekę. Po jego śmierci córka Maria za pośrednictwem [[Józef Rostafiński|Józefa Rostafińskiego]] przekazała zielniki [[Akademia Umiejętności|Akademii Umiejętności]], a bibliotekę – Akademii Umiejętności i [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetowi Jagiellońskiemu]]<ref name=kwartalnik />.
 
== Przypisy ==