Michał Giedroyć: Różnice pomiędzy wersjami

Pochodził z rodziny kniaziów [[Litwa|litewskich]], herbu [[Hippocentaurus]]{{r|F}}{{u|a}}. [[Jan z Trzciany]] stwierdził w pisanym po [[Łacina|łacinie]] jego życiorysie z 1544, że rodzice Michała mieli niedaleko [[Wilno|Wilna]] wieś o nazwie Giedrojcie ({{W języku|lt|Giedraičiai}}{{r|L}}), gdzie najprawdopodobniej się urodził{{odn|Bar|Dyl|1983|s=64}}. Z kolei ks. Wincenty Bogacki stwierdził, że urodził się on w dziedzicznej miejscowości Widziniszkach ({{W języku|lt|Videniškiai}}{{r|M}}) w 1425{{odn|Bar|Dyl|1983|s=69}}. Rok urodzenia jest datą hipotetyczną, nie popartą żadnymi danymi źródłowymi{{odn|Bar|Dyl|1983|s=69}}. Pewnym jest jedynie, że urodził się w I połowie XV wieku, w okolicy 1425{{odn|Bar|Dyl|1983|s=69}}. Ponadto w dzieciństwie często chorował i był dzieckiem niepełnosprawnym, posługującym się kulami podczas chodzenia oraz był niskiego wzrostu{{r|F}}. Z późniejszych przekazów, jak również na podstawie badań [[Relikwie|relikwii]], stwierdzono, że Michał miał jedną nogę krótszą{{r|F}}. W młodości – jak stwierdził to Jan z Trzciany – zajmował się robotami ręcznymi, wykonując naczynia do przenoszenia chorym [[Hostia|Najświętszego Sakramentu]]{{odn|Bar|Dyl|1983|s=69–70}}. Ponadto, stroniąc od towarzystwa, poświęcał wolny czas na modlitwę, szczególnie do [[Jezus Chrystus|Chrystusa]] Ukrzyżowanego, którego wizerunek nosił na piersiach{{odn|Bar|Dyl|1983|s=70}}.

W wieku dojrzałym wstąpił w 1460 do Zakonu Kanoników Regularnych od Pokuty w Bystrzycy ({{W języku|be|''Быстрыца''}}) na Litwie (obecnie [[Białoruś]]), gdzie został przyjęty do [[nowicjat]]u{{odn|Bar|Dyl|1983|s=70}}. Po kilku miesiącach został skierowany do klasztoru w Krakowie, gdzie złożył [[Śluby zakonne|profesję zakonną]] na ręce generała zakonu o. Augustyna{{odn|Bar|Dyl|1983|s=70}}. W 1461 rozpoczął studia na wydziale sztuk wyzwolonych [[Akademia Krakowska|Akademii Krakowskiej]], którą ukończył w 1465 z tytułem [[bakałarz]]a [[Teologia|teologii]]{{r|F}}. Pozostał jedynie przy ślubach zakonnych rezygnując ze [[Sakrament święceń|święceń kapłańskich]]{{r|F}}.

Mieszkając w klasztorze przy [[Kościół św. Marka w Krakowie|kościele św. Marka w Krakowie]] tak o nim Jan z Trzciany później napisał{{odn|Bar|Dyl|1983|s=78–79}}:

Poza tym żył w umartwieniu, jadając często tylko chleb z solą będąc [[Wegetarianizm|wegetarianinem]] oraz praktykując [[Chłosta|biczowanie]] własnego ciała{{odn|Bar|Dyl|1983|s=79}}. Często znajdywano go pobitego, przypisując to działaniu [[Szatan|złego ducha]]{{odn|Bar|Dyl|1983|s=80}}. Ponadto miał dar przepowiadania rzeczy przyszłych{{odn|Bar|Dyl|1983|s=80}}. Znał i spotykał się ze świątobliwymi osobami żyjącymi w Krakowie: [[Sługa Boży|Sługą Bożym]] [[Świętosław Milczący|Świętosławem Milczącym]], z którym pozostawał w bliskiej przyjaźni, [[Jan Kanty|św. Janem Kantym]], Sługą Bożym [[Izajasz Boner|Izajaszem Bonerem]], [[Szymon z Lipnicy|św. Szymonem z Lipnicy]], [[Stanisław Kazimierczyk|św. Stanisławem Kazimierczykiem]] oraz [[Władysław z Gielniowa|bł. Władysławem z Gielniowa]]{{r|F}}.

Surowy tryb życia spowodował z czasem wyczerpanie jego organizmu i kłopoty zdrowotne{{odn|Bar|Dyl|1983|s=81}}. Zmarł 4 maja 1485 modląc się w postawie klęczącej w otoczeniu współbraci w opinii świętości{{r|F}}. W uroczystościach pogrzebowych, które odbyły się kilka dni później (przy licznym udziale m.in. wiernych) brał udział Świętosław Milczący, który przekazał pisemną wolę zmarłego o miejscu jego pochówku{{odn|Bar|Dyl|1983|s=82}}. Spoczywa w [[prezbiterium]] obok wejścia do zakrystii kościoła św. Marka{{odn|Bar|Dyl|1983|s=86}}.

Tuż po jego śmierci za jego wstawiennictwem dokonywały się liczne łaski i uzdrowienia, które doprowadziły do tego, że zaczęto je spisywać{{odn|Bar|Dyl|1983|s=82–83}}. W 1521 otwarto po raz pierwszy grób Michała Giedroycia, stwierdzając dobry stan jego zwłok{{odn|Bar|Dyl|1983|s=86}}. Następnie podczas przebudowy prezbiterium kościoła na początku XVII wieku ponownie otwarto jego grób, wydobywając czaszkę i kości ramienia, które umieszczono w drewnianej szkatule w nowym nagrobku z [[epitafium]] oraz rzeźbą przedstawiającą leżącą postać zmarłego{{odn|Bar|Dyl|1983|s=86}}. Po raz trzeci otwarto grób 4 czerwca 1624 podczas uroczystości z udziałem wiernych{{odn|Bar|Dyl|1983|s=86–87}}. Po zabezpieczeniu prochów i kości 11 sierpnia tegoż roku odbyła się uroczystość [[Elewacja (kult świętych)|podniesienia relikwii]] ({{W języku|la|Sublevatio ossium}}) z udziałem celebrującego [[Msza|mszę świętą]] bp. [[Tomasz Oborski|Tomasza Oborskiego]]{{odn|Bar|Dyl|1983|s=87}}. Po tej uroczystości wykończono w stylu późnorenesansowym jego nagrobek, który wykonano z [[Piaskowiec|piaskowca]] pińczowskiego oraz częściowo z czarnego i czerwonego [[marmur]]u w formie zamkniętej półkolistej niszy przyściennej ujętej w podwójne [[Pilaster|pilastry]] dźwigające [[Belkowanie (architektura)|belkowanie]] z dekoracją oraz posągami [[anioł]]ów{{odn|Bar|Dyl|1983|s=88}}. Około roku 1700 obok grobowca ustawiono ołtarzyk, w którego nastawie umieszczono czarną trumienkę z relikwiami trumny Michała oraz obraz na blasze z jego wizerunkiem (obecnie są przeniesione do sal muzeum Giedroycianum){{odn|Bar|Dyl|1983|s=88}}.

Poczynione starania o wyniesienie Michała Giedroycia przez [[Stolica Apostolska|Stolicę Apostolską]] na ołtarze zakończyły się niepowodzeniem, ponieważ [[Kongregacja Świętego Oficjum|Święte Oficjum]] wydało 13 marca 1625<ref>S. C. S. Off., decr. 13 Martii 1625, Codicis iuris canonici fontes, cura Pietro Gasparri, T. IV, Romae 1930, nr 719.</ref> dekret z upoważnienia papieża [[Urban VIII|Urbana VIII]], nakazujący zaniechanie jego kultu publicznego{{odn|Bar|Dyl|1983|s=102}}, do czego przyczyniło się również rozwiązanie jego zakonu{{r|F}}.

Warto dodać, że tytuł błogosławionego - jakim go obdarował Marcin Baroniusz - znajduje się we wszystkich znanych XVII wiecznych katalogach świętych i błogosławionych patronów Polski{{odn|Bar|Dyl|1983|s=92}}. Jako błogosławionego wymienia go również publikacja z 1604 z ryciną orła z rozpostartymi skrzydłami i umieszczonymi na nich imionami polskich świętych i błogosławionych pt. ({{W języku|la|Aquila SS. Patronum Regni Poloniae}}), która ma przyznaną aprobatę kościelną{{odn|Bar|Dyl|1983|s=93}}. Rycina ta znajduje się w [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu]]{{odn|Bar|Dyl|1983|s=93}}. Poza tym Michał Giedroyć uważany był za patrona [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]] (obok [[Święty Kazimierz|św. Kazimierza Królewicza]]){{odn|Bar|Dyl|1983|s=94}}.

Powstały liczne wizerunki, obrazy i rzeźby przedstawiające postać Michała Giedroycia. Przy kościele św. Marka zostało utworzone muzeum tzw. Giedroycianum, jako zespół pomieszczeń złożony z kaplicy (z trumienką z jego relikwiami nad którą umieszczono Obraz Matki Boskiej Giedroyciowej) i dwóch sal: Sali Korzeni i Sali Białej (Krzyża) poświęconych Michałowi Giedroyciowi{{r|H}}. W kościele tym lub przykościelnym muzeum znajdują się cztery cenne wizerunki błogosławionego{{odn|Bar|Dyl|1983|s=96–97}}:

W każdy piątek podczas mszy świętej o godz. 18:30 (zaś w II piątek miesiąca o 12:30) w kościele św. Marka w Krakowie odbywają się modlitwy o jego kanonizację{{r|E}}. Ponadto ku jego czci ułożono dwie specjalne [[Litania|litanie]]{{r|J}}. Błogosławionemu poświęcono również liczne utwory literackie{{odn|Bar|Dyl|1983|s=90–91}}.

<ref name=a>Niektóre źródła przypisują mu pochodzenie od gałęzi [[Bojarzy|bojarskiej]] herbu [[Poraj (herb szlachecki)|Poraj]]. Herb ten (''Róża'') występuje na licznych jego wizerunkach (→ Bar i {{odn|Dyl |1983 ↓, |ref=nie|s. =65, 97.}}).</ref>

* {{Cytuj książkę | autor =O. Joachim Roman Bar OFMConv., ks. Andrzej Gerard Dyl | tytuł =Michał Giedroyć, zwany błogosławionymPolscy święci| urlinni = |red. wydanieJoachim =Roman Bar| wydawca = Akademia Teologii Katolickiej | miejsce =Warszawa Warszawa| datarok =1983 1983| strony = 63–102| tomrozdział =2Michał |Giedroyć, tytułzwany tomu =błogosławionym | częśćnazwisko =r =Dyl| tytułimię częścir =Andrzej Gerard| seria =Polscy święci | isbntom = 1| oclc =749542052 | lccnodn = | doi = | cytat = | język = |odn={{odn/id|Bar|Dyl|1983}} tak}}