Niezgodność rzeczy z umową: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
akt.
drobne redakcyjne
Linia 1:
{{zasięg geograficzny}}
'''Niezgodność rzeczy z umową''' – instytucja prawna normująca pojęcie wady fizycznej (a przez to i odpowiedzialność [[sprzedawca|sprzedawcy]] za "wadliwość"„wadliwość” rzeczy sprzedanej), wprowadzona do [[Kodeks cywilny|Kodeksu cywilnego]] [[ustawa o prawach konsumenta|ustawą z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta]] ({{Dziennik Ustaw|2020|287}}).
 
Już wcześniej instytucja niezgodności rzeczy (towaru) z umową występowała w obrocie międzynarodowym, z racji ratyfikowania przez Polskę w 1995 r. Konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów. Przez okres ponad 10 lat obowiązywała ona również w Polsce w obrocie konsumenckim na mocy ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego ({{Dziennik Ustaw|rok=2002|numer=141|pozycja=1176}}, z późn. zm.) (jej art. 4 ust. 2 i 3), stanowiąca implementację [[dyrektywa nr 1999/44/WE|dyrektywy nr 1999/44/WE]]. Obecnie, tj. od 25 grudnia 2014 r., poza obustronnie profesjonalnym obrotem międzynarodowym, gdzie wciąż zastosowanie znajduje Konwencja Wiedeńska, niezgodność rzeczy z umową unormowana jest w art. 556<sup>1</sup> Kodeksu cywilnego (jako definicja wady fizycznej w ramach postanowień o [[rękojmia|rękojmi]] za wady rzeczy sprzedanej), znajdując dzisiaj zastosowanie zarówno w krajowym obrocie powszechnym, obustronnie profesjonalnym oraz jednostronnie profesjonalnym (w tym i konsumenckim).
Linia 17:
Poprzednio – tj. przed 25 grudnia 2014 r. – istniało domniemanie zgodności towaru konsumpcyjnego z umową, które było wzruszalne, i kupujący mimo zaistnienia przesłanek przewidzianych w tym domniemaniu, mógł wykazywać, że towar, który otrzymał, był z jakichś uzasadnionych przyczyn niezgodny z umową. Obecnie, choć nie jest to w pełni zgodne z brzmieniem i motywem 8 dyrektywy nr 1999/44/WE, zrezygnowano z konstrukcji domniemania, wprowadzając w jej miejsce w art. 556<sup>1</sup> § 1 Kodeksu cywilnego niewyczerpującą (przykładową) definicję niezgodności rzeczy z umową<ref>Maciej Koszowski, Domniemanie czy definicja zgodności towaru z umową, Ius Novum nr 2/2012, s. 86-96.</ref>.
 
Z uwagi na tę i inne znaczne rozbieżności między przepisami Kodeksu cywilnego, normującymi niezgodność rzeczy z umową, a postanowieniami dyrektywy nr 1999/44/WE (jak pominięcie w art. 556 zwrotów takich jak: "racjonalne„racjonalne oczekiwania"oczekiwania”, "cel„cel szczególny"szczególny” itp.), zachodzą na ich tle poważne trudności interpretacyjne. Przeprowadzenie mogącej je skorygować wykładni prounijnej może niejednokrotnie okazać się niewykonalne, jeśli nie nawet sprzeczne z prawem (być ''contra legem''). Istnieje tu także ryzyko konieczności odmiennego interpretowania jednobrzmiących przepisów w zależności od tego, z jakim obrotem mamy do czynienia: czy konsumencki (wtedy trzeba je interpretować w zgodzie z postanowieniami dyrektywy), czy obustronnie profesjonalnym lub powszechnym (wtedy takiego obowiązku nie ma i można je interpretować zgodnie z polskim ''ius interpretandi'', tj. tak jak interpretuje się inne nieimplementujące prawa unijnego przepisy polskiego prawa cywilnego)<ref>Maciej Koszowski, Problemy wykładni przepisów o rękojmi za wady rzeczy sprzedanej po nowelizacji Kodeksu cywilnego, Monitor Prawniczy nr 23/2015.</ref>.
 
Do szczególnych (wyraźnie nieuregulowanych w Kodeksie cywilnym) przypadków niezgodności rzeczy z umową należą:
Linia 31:
Gdy kupującym jest konsument a sprzedawca profesjonalistą, to po otrzymaniu od niego zawiadomienia o niezgodności rzeczy z umową ma on 14 dni na ustosunkowanie się do zawartego w nim żądania pod rygorem uznania, iż zaakceptował on żądanie konsumenta<ref>Art 561<sup>5</sup> Kodeksu cywilnego.</ref>.
 
W poprzednim stanie prawnym – zbliżona do niezgodności rzeczy z umową – instytucja [[niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową|niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową]] była często krytykowana. Między innymi zarzucano jej ogólnikowość i niezrozumiałość składających się na nią terminów, zerwanie z tradycyjnym, "kodeksowym"„kodeksowym”, pojęciem wady fizycznej i prawnej, lakoniczne uregulowanie kwestii gwarancji konsumenckiej czy umiejscowienie jej poza Kodeksem cywilnym. Z drugiej jednak strony wskazywało się również na to, że była ona instytucją nowoczesną, wyznaczającą kierunek zmian, które były niezbędne w dotychczasowym polskim prawie prywatnym<ref>Zob. Maciej Koszowski, Ocena rozwiązań prawnych zawartych w ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz zmianie Kodeksu cywilnego implementującej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1999/44/WE, Przegląd Sądowy nr 6/2013, s. 9-28.</ref>.
 
Obecna regulacja krytykowana jest głównie z uwagi na obniżenie w Polsce poziomu ochrony konsumenta w porównaniu ze stanem sprzed 25 grudnia 2014 r. Ponadto budzi ona wątpliwości pod względem jej zgodności z prawem Unii Europejskiej, tj. postanowieniami dyrektywy nr 1999/44/WE<ref>Zob. Maciej Koszowski, ''Odpowiedzialność sprzedawcy za jakość towaru konsumpcyjnego według założeń i projektu ustawy o prawach konsumenta'', "Kwartalnik„Kwartalnik Prawa Prywatnego"Prywatnego” z. 1/2014, s. 159-180159–180.</ref>.
 
== Zobacz też ==
Linia 42:
* [[rękojmia]]
* [[niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową]]
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
Linia 49 ⟶ 52:
* [http://www.lazarski.pl/pl/pobierz/554 M. Koszowski, Domniemanie czy definicja zgodności towaru z umową, Ius Novum, nr 2/2012]
* [http://wydawnictwoumk.pl/czasopisma/index.php/SIT/article/download/SIT.2013.007/2541 M. Koszowski, Oczekiwania konsumentów odnośnie do oferowanych im towarów oparte na zapewnieniach publicznych pochodzących od sprzedawcy, producenta, osoby, która się za producenta podaje, importera i dystrybutora towaru oraz ich przedstawicieli, Studia Iuridica Toruniensia, nr 1/2013]
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
[[Kategoria:Prawo zobowiązań]]