Bank Polski (Królestwo Polskie): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
PDA |
→Tło: drobne redakcyjne |
||
Linia 6:
== Historia ==
=== Tło ===
Potrzebę stworzenia narodowego banku po raz pierwszy zaczęto podnosić w drugiej połowie XVIII w.<ref name=":5" />, gdy po raz pierwszy w 1763 r. taki pomysł wysunął [[Stanisław Konarski]] w czwartym tomie ''[[O skutecznym rad sposobie]]''. W 1774 r. wojewoda gnieźnieński August Sułkowski złożył przemilczany przez władze projekt utworzenia banku państwowego, dwa lata później powstała [[Rada Nieustająca]], która odrzuciła dwa kolejne projekty, a na sejmach w 1780 i 1786 r. składano następne, nierozpatrzone jednak propozycje. Z tą drugą inicjatywą wystąpił król [[Stanisław August Poniatowski|Stanisław August]]<ref name=":6">{{Cytuj |autor = Eliza Kosieradzka |tytuł = Geneza banku centralnego na ziemiach polskich |czasopismo = ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN – POLONIA |data = 2016 r. |wolumin = VOL. LXIII, 1 |doi = 10.17951/g.2016.63.1.41 |url = https://journals.umcs.pl/g/article/viewFile/2129/2950 |język = pl|s=41-60}}</ref>.
W czasie prac [[Sejm Czteroletni|Sejmu Czteroletniego]] nad tematem intensywnie dyskutowano w związku z koniecznością poprawy dochodów budżetu oraz chęcią uniezależnienia od komercyjnych bankierów. Jednym z najbardziej przemyślanych był projekt warszawskiego bankiera [[Andrzej Kapostas|Jędrzeja Kapostasa]]<ref name=":5">{{Cytuj |autor = Cecylia Leszczyńska |tytuł = ZARYS HISTORII POLSKIEJ BANKOWOŚCI CENTRALNEJ |data = 2010 |url = https://www.nbp.pl/publikacje/historia/zarys-historii-polskiej-bankowosci-centralnej.pdf|s=6-13}}</ref>, który ze względu na swoją szczegółowość i dopracowanie nadawał się do bezpośredniego wprowadzenia w życie. Po wybuchu [[Insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] Kapostas zwrócił uwagę [[Tadeusz Kościuszko|T. Kościuszki]] na konieczność założenia banku i 8 czerwca 1794 r. [[Rada Najwyższa Narodowa]] uchwaliła powołanie Dyrekcji Biletów Skarbowych i emisję pierwszych polskich pieniędzy papierowych, jednak po upadku powstania straciły one ważność i nie zostały wykupione<ref name=":6" />.
| |||