Żelazna korona: Różnice pomiędzy wersjami

'''Żelazna korona''' ([[język włoski|wł.]] ''Corona ferrea'') – [[średniowiecze|średniowieczny]] [[diadem]] królewski przechowywany w [[skarbiec|skarbcu]] [[Katedra|katedry]] św. Jana Chrzciciela w [[Monza|Monzie]]{{Odn|Encyklopedia PWN|s=|loc=Żelazna korona}}.

Przypuszcza się, że żelazna korona została wykonana na terenie [[Lombardia|Lombardii]] w VIII lub IX w.{{Odn|Encyklopedia PWN|s=|loc=Żelazna korona}}. Według [[legenda|legendy]] pierwotnie miała być własnością Gizeli, córki [[Ludwik I Pobożny|Ludwika I Pobożnego]]. Jej syn [[Berengar I z Friulu|Berengar I]] miał podarować ten diadem jako wotum do skarbca [[architektura romańska|romańskiej]] katedry w Monzy. W XVI w. powstała druga legenda jakoby żelazna obręcz wewnątrz diademu została wykuta z [[gwóźdź|gwoździa]] z [[krzyż|krzyża męki]] [[Jezus Chrystus|Jezusa Chrystusa]]{{Odn|Encyklopedia PWN|s=|loc=Żelazna korona}}.

W 1805 r. żelazną koroną koronował się w [[Mediolan]]ie na [[Królestwo Włoch (1805–1815)|króla Włoch]] [[Napoleon Bonaparte|Napoleon I]]{{Odn|Encyklopedia PWN|s=|loc=Żelazna korona}}. W 1838 r. została włożona na głowę [[Królestwo Lombardzko-Weneckie|króla Lombardo-Wenecji]], [[Ferdynand I Habsburg (cesarz austriacki)|Ferdynanda I Austriackiego]]. W 1866 r. [[Wiktor Emanuel II]] po zwrocie diademu, który został wywieziony w czasie [[zjednoczenie Włoch|wojny sardyńsko-austriackiej]] do [[Wiedeń|Wiednia]], przyjął go jako włoską koronę królewską. [[Dynastia sabaudzka|Sabaudowie]] jednak się nim nie koronowali. Od XIX w. służył on jedynie jako korona [[pogrzeb|egzekwialna]] podczas pogrzebów królów włoskich.

Korona ma kształt diademu wykonanego z sześciu [[złoto|złotych]] płytek połączonych umieszczoną wewnątrz żelazną obręczą (stąd jej nazwa){{Odn|Encyklopedia PWN|s=|loc=Żelazna korona}}. Każdy segment żelaznej korony zdobią wypukłe kamienie szlachetne – [[rubin]]y, [[szafir]]y, [[ametyst]]y oraz dekoracja o motywach roślinnych.