Język słowacki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m tam są tylko ze 2 gminy słowackojęzyczne, nie piszmy tak jakby to cała Wojwodina była słowackojęzyczna
→‎Fonetyka i fonologia: Precz z podwójnymi wyróżnieniami!!
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 41:
 
== Fonetyka i fonologia ==
Język słowacki zachował w fonetyce pewne elementy [[Język prasłowiański|języka prasłowiańskiego]], które w [[język polski|polskim]] już zanikły. Jednym z nich jest [[iloczas]], tj. występowanie [[samogłoska|samogłosek]] długich i krótkich. Te pierwsze są w [[pismo|piśmie]] wyróżnione kreseczką umieszczoną nad literą, tzw. znak długości (''dĺžeň''). Dla przykładu, słowackie ''a'' wymawia się podobnie jak w języku polskim przy dosyć szybkim wypowiadaniu słów, natomiast ''á'' wymawia się długo, mniej więcej tak, jak polskie ''aa''. Iloczas posiada w języku słowackim funkcję dystynktywną (czasami przesądza o znaczeniu wyrazu), np. ''krik/krík'' („krzyk/krzak”). Ponadto w języku słowackim [[głoska|głoski]] ''l'' i ''r'' mogą być [[Sonant|zgłoskotwórcze]], a wtedy funkcjonują w identyczny sposób, jak samogłoski, to znaczy może padać na nie [[akcent wyrazowy]] (np. w [[sylaba|dwusylabowych]] wbrew pozorom słowach ''vlhký, štvrtok'' „wilgotny, czwartek”) i posiadają iloczas (krótkie ''l'', ''r'' i długie ''ĺ'', ''ŕ''). Ta właściwość umożliwia tworzenie zdań, w których nie ma ani jednej samogłoski, takich jak słynne, choć mało sensowne ''[[strč prst skrz krk]], srsť, krv”krv'' („włóż palec przez szyję, sierść, krew”). Zanikła w języku słowackim samogłoska ''y'', która jest już od wielu wieków wymawiana jak ''i'' (choć nadal zapisywana przy pomocy litery ''y''). Istnieje natomiast rozróżnienie między dźwięcznym laryngalnym ''h'' a bezdźwięcznym welarnym ''ch'' (to pierwsze dla Polaków brzmi jak dźwięk pośredni między ''ch'' a ''g'' – odpowiada dialektalnej, kresowej wymowie ''h'').
 
[[akcent wyrazowy|Akcent]] w języku słowackim jest [[akcent wyrazowy|dynamiczny]], [[akcent wyrazowy|stały]] i zawsze pada na pierwszą [[sylaba|sylabę]] wyrazu (również w słowach obcego pochodzenia). Jeśli wyraz poprzedzony jest [[przyimek|przyimkiem]], akcent pada zawsze na przyimek, np. ''na Slovensku'' („na Słowacji”). Dotyczy to również przeczenia ''ne-'' („nie”) przed [[czasownik]]iem, które po słowacku zapisujemy łącznie z czasownikiem, np.: ''nečítať'' (nie czytać), ''nepracovať'' („nie pracować”), ''nepísať'' („nie pisać”). Wyjątek stanowi tylko oddzielna pisownia przeczenia z czasownikiem ''byť'' („być”), np.: ''nie som'' („nie jestem”), ''nie si'' („nie jesteś”), ''nie ste'' („nie jesteście”), ''nie sú'' („nie są”).