Bela IV: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne |
akt. |
||
Linia 48:
Z małym powodzeniem Bela próbował przywrócić dawną świetność [[Węgry|Węgrom]] poprzez odzyskanie utraconych terenów. Jego działalność nie podobała się węgierskim możnowładcom i magnatom, kiedy [[Mongołowie]] już przemierzali [[Europa|Europę]] na [[zachód]]. W związku z zagrożeniem ze strony hord niepokojowo nastawionych Azjatów Bela rozkazał magnatom, aby zjednoczyli siły i przygotowali się do obrony [[Węgry|Węgier]] przed [[Mongołowie|Mongołami]]. Wystosował też listy do [[Grzegorz IX|papieża Grzegorza IX]] oraz do [[cesarz]]a [[Fryderyk II Hohenstauf|Fryderyka II]] z prośbą o pomoc i wsparcie, lecz nie otrzymał żadnej odpowiedzi.
W [[1241]] na [[Węgry]] najechali Mongołowie. Bela od razu wyruszył ze swoją armią na wojnę z nimi. Stoczył z Mongołami wiele bitew. [[11 kwietnia]] [[1241]] wojska Beli zmierzyły się z Mongołami w [[Bitwa na równinie Mohi|bitwie pod Mohi]]. Zwyciężyli Mongołowie, co miało wielki wpływ na dalsze losy ich inwazji na [[Europa|Europę]]. Przed bitwą węgierscy magnaci zamordowali
W obliczu wielkiego zagrożenia Bela uciekł do [[Austria|Austrii]], a potem do [[Dalmacja|Dalmacji]], gdzie schronił się w [[Trogir|Trogirze]].
=== Po inwazji Mongołów ===
Linia 55:
Mongołowie wybili prawie połowę populacji [[Węgry|Węgier]] i zrównali z ziemią węgierskie miasta. Byli na [[Węgry|Węgrzech]] ponad rok, dopóki w [[1242]] dowiedzieli się, że w [[Mongolia|Mongolii]] zmarł ich przywódca, [[Ugedej]]. Wycofali się z [[Węgry|Węgier]] i Bela powrócił do swego kraju. Po powrocie do władzy Bela rozpoczął odbudowę kraju - w okolicach granic [[Węgry|Węgier]] zbudował bardzo dobrze zorganizowany system fortec i zamków oraz stworzył dużą armię w razie ewentualnego powrotu Mongołów. Odbudował wiele miast i zbudował wiele nowych zamków; właśnie za to otrzymał od historyków przydomek '''Wielki''' ([[język węgierski|węg.]] ''Nagy'').
Po zakończeniu wojny z Mongołami Bela prowadził jeszcze dwie [[wojna|wojny]]. W [[1242]] rozpoczął się konflikt z księciem Austrii i Styrii [[Fryderyk II Bitny|Fryderykiem II Bitnym]] z dynastii Babenbergów. Wojna, w której Bela bohatersko zwyciężył, trwała do [[1246]] gdy pokonał Fryderyka w [[Bitwa nad Litawą|Bitwie nad Litawą]]. Drugą wojnę rozpoczął w [[1252]] z [[Przemysł Ottokar II|królem Czech Ottokarem II]] o tereny księstwa [[Styria|Styrii]] i [[Austria|Austrii]], które pragnął opanować. Tę wojnę Bela przegrał,
Ostatnie lata życia Beli zostały „zepsute" przez [[bunt]] jego syna Stefana, który zażądał od ojca, aby ten podzielił [[Węgry]] na dwa królestwa i oddał mu jedno. Bela,
▲Ostatnie lata życia Beli zostały „zepsute" przez [[bunt]] jego syna Stefana, który zażądał od ojca, aby ten podzielił [[Węgry]] na dwa królestwa i oddał mu jedno. Bela, nie mogąc się przeciwstawić, ustąpił. Stefan i Bela rządzili dwoma niezależnymi państwami - o różnych stolicach i o innej polityce.
W [[1267]] Bela IV podpisał wraz z synem, [[Stefan V węgierski|Stefanem V]] tzw. ''Złotą Bullę'', która ustanawiała nowe [[prawo]] na [[Węgry|Węgrzech]], a co najważniejsze, dzieliła społeczność na [[Stan (zbiorowość społeczna)|stan]] magnacki i stan szlachecki, stwarzała [[szlachta|szlachtę]] węgierską i przyznawała jej bardzo liczne prawa (nawet możliwość wypowiedzenia [[król]]owi posłuszeństwa), co jednocześnie ograniczało władzę [[król]]a. [[Dokument]] ten miał ogromny wpływ na późniejszą [[historia|historię]] [[Węgry|Węgier]] {{osobny artykuł|Złota Bulla Beli IV}}
| |||