Wikipedia

Stalowa Wola: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m WP:REFPUSTE: przywracam stary przypis "populacja2019" znaleziony w historii
m WP:SK, int., poprawa linków
Linia 24:
|tablice rejestracyjne = RST
|kod mapy = powiat stalowowolski
|współrzędne = 50°34′34″N 22°3′40″E03′40″E
|TERYT = 1818011
|SIMC = 0981133
Linia 36:
|bip = http://www.bip.stalowawola.pl/
}}
 
'''Stalowa Wola''' – [[miasto]] w [[województwo podkarpackie|województwie podkarpackim]], w [[powiat stalowowolski|powiecie stalowowolskim]], położone w [[Kotlina Sandomierska|Kotlinie Sandomierskiej]]. Przez miasto przepływa rzeka [[San]].
 
Linia 44 ⟶ 43:
 
== Położenie ==
Stalowa Wola powstała na gruntach wsi Pławo i jej [[przysiółek|przysiółków]] Chyłów i Swołów. Miasto położone jest na obszarze, który w [[średniowiecze|średniowieczu]] stanowił część [[ziemia sandomierska|ziemi sandomierskiej]] [[Małopolska|Małopolski]]<ref>Jerzy Zbigniew Pająk: ''Historia podziałów administracyjnych'' w: ''Mała Ojczyzna Świętokrzyskie. Dziedzictwo kulturowe'', red. Grażyna Okła. Zakład Wydawniczy SFS, Kielce 2002, s. 105. {{ISBN|83-88710-43-5}}.</ref>. Leży w [[Kotlina Sandomierska|Kotlinie Sandomierskiej]], gdzie charakterystyczny pas równin nadrzecznych zwany jest potocznie „Nadsaniem”.
 
Stacja [[Stalowa Wola Rozwadów]] posiada bezpośrednie połączenie z [[Warszawa|Warszawą]][[Przemyśl|,Przemyśl]], [[Kraków|Krakowem,]], [[Wrocław|Wrocławiem,]]iem, [[Lublin]]em, [[Częstochowa|Częstochową,]], [[Radom|Radomiem]]iem, [[Rzeszów|Rzeszowem]], [[Opole|Opolem]]m, [[Tarnów|Tarnowem]], [[Ostrowiec Świętokrzyski|Ostrowcem Świętokrzyskim]], [[Zamość|Zamościem]], [[Przemyśl|Przemyślem]]em, [[Tarnobrzeg]]iem, [[Sandomierz|Sandomierzem]]em i [[Hrubieszów|Hrubieszowem.]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Twój Plan Podróży - Odjazdy/przyjazdy |data dostępu = 2019-07-25 |opublikowany = old.rozklad-pkp.pl |url = http://old.rozklad-pkp.pl/bin/stboard.exe/pn?ld=c&input=5100314&boardType=dep&time=now&productsFilter=1111&selectDate=today&maxJourneys=99&start=yes}}</ref>
 
Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 82,52&nbsp;km²<ref>{{cytuj książkępismo|tytuł=Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 r.|wydawca=Główny Urząd Statystyczny|miejsce=Warszawa|data=2010-08-20|issn=1505-5507|url=http://web.archive.org/web/20131220071949/http://www.stat.gov.pl:80/gus/5840_908_PLK_HTML.htm|czasopismo= Powierzchnia i Ludność w Przekroju Terytorialnym |wydawca=Główny Urząd Statystyczny|miejsce=Warszawa|data=2010-08-20|issn=1505-5507}}</ref>. Miasto stanowi 9,89% powierzchni powiatu.
 
Miasto jest położone na terenie o wysokościach od 151 do 160 m n.p.m.<ref name="nazwa_17">[http://www.stalowawola.pl/cms/upload/file/prl.pdf Plan Rozwoju Lokalnego na lata 2004 – 20062004–2006, s. 6].</ref>
 
== Środowisko naturalne ==
{|
||
{| class="wikitable"
|+ Struktura użytkowania gruntów (2005)<ref name="pl-bdr">{{cytuj stronę|url=https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start|tytuł=Bank Danych Regionalnych – Strona główna|opublikowany=[[Główny Urząd Statystyczny|GUS]]|język=pl|data dostępu=2010-09-14}}</ref>
Linia 77 ⟶ 76:
|}
|width="50px"|
||
{| class="wikitable" style="font-size: 90%; margin: 0 0 1em 1em; text-align:left;"
|+ Użytki rolne w mieście (2005)<ref name="pl-bdr" />
Linia 83 ⟶ 82:
! Rodzaj !! Powierzchnia [ha] !! %
|-
| bgcolor="EEFFAA" | [[grunty orne]]
| 1027
| 70,54
|-
| bgcolor="EEFFAA" | łąki
| 217
| 14,9
|-
| bgcolor="EEFFAA" | pastwiska
| 186
| 12,77
|-
| bgcolor="EEFFAA" | sady
| 26
| 1,79
Linia 106 ⟶ 105:
 
Niedaleko Stalowej Woli, na terenie powiatu, znajdują się dwa rezerwaty przyrody:
* [[Rezerwat przyrody Pniów|rezerwat przyrody Pniów (Jezioro Pniów)]] o pow. 1,72 ha z największymi skupiskami [[Kotewka orzech wodny|kotewki – jadalnego orzecha wodnego]];
* [[rezerwat przyrody Jastkowice]] o pow. 45,68 ha. Został on utworzony w celu ochrony fragmentu dawnej Puszczy Sandomierskiej. Rośnie tu wiele gatunków drzew, takich jak: jodła, świerk, grab, sosna, buk, olcha, jawor, brzoza. Interesujące jest też runo leśne. Spotkać tu można m.in. czerniec groszkowy, czosnek niedźwiedzi, żywiec gruczołowaty.
 
W latach 1953–1970 na terenie miasta znajdował się również [[rezerwat przyrody Sochy]]<ref name="ed">{{Cytuj stronę | url = https://echodnia.eu/podkarpackie/w-niedziele-rodzinna-wyprawa-do-dawnego-rezerwatu-przyrody/ar/c1-14430337 | tytuł = W niedzielę rodzinna wyprawa do dawnego rezerwatu przyrody | nazwisko = Surowaniec | imię = Zdzisław | data = 17 września 2019 | opublikowany = echodnia.eu | data dostępu = 2020-01-22}}</ref>.
 
=== Klimat ===
Teren Stalowej Woli zalicza się do typu klimatu podgórskich [[Nizina|nizin]] i [[Kotlina|kotlin]]. Średnia roczna temperatura wynosi 8&nbsp;°C. Temperatura najcieplejszego miesiąca lipca wynosi 18&nbsp;°C, najzimniejszego stycznia – 3,8&nbsp;°C. Okres wegetacyjny kształtuje się w granicach 200-210200–210 dni. Maksymalne opady deszczu przypadają na miesiąc lipiec, minimalne na luty, natomiast średnia suma rocznych opadów waha się w granicach 600–700&nbsp;mm. Przymrozki mogą się już zacząć we wrześniu. Dni z pokrywą śnieżna jest 60–90 w ciągu roku, w miesiącach zimowych, przy przeciętnej grubości 5–15&nbsp;cm. Natomiast szczególnie szkodliwe dla upraw okazują się [[Przymrozek|przymrozki]] [[Wiosna|wiosenne]], które mogą wystąpić w maju, bądź nawet w czerwcu<ref name="nazwa_4">[http://www.stalowawola.pl/cms/upload/file/prl.pdf Plan Rozwoju Lokalnego na lata 2004–2006. s. 7].</ref>.
 
=== Cieki ===
Przez miasto przepływa rzeka San, a także odcinki Jelniej<ref>{{Cytuj|url = http://mapy.geoportal.gov.pl/imap/?gpmap=gp0|tytuł = Geoportal.gov.pl|opublikowany = mapy.geoportal.gov.pl|data dostępu = 2016-01-03}}</ref> i [[Bukowa (dopływ Sanu)|Bukowej]]. Przy czym najwyższym poziomem czystości charakteryzują się 2 ostatnie. Duże zasoby stanowią wody podziemne, które są głównym źródłem zaopatrzenia ludności w wodę pitną. Obecność rzek stwarza ogromny potencjał jeśli chodzi o zapotrzebowanie w wodę zarówno dla osiedlania się na tym terenie, jak również na potrzeby gospodarcze<ref name="nazwa_5">[http://www.stalowawola.pl/cms/upload/edit/strategia_2007_2015.pdf Strategia rozwoju miasta Stalowa Wola na lata 2007–2015].</ref>.
 
== Historia ==
[[Plik:Stalowa Wola, kościół św. Floriana.jpg|thumb|240px|Drewniany [[Kościół Świętego Floriana w Stalowej Woli|kościół św. Floriana]] z 1802 roku]]
[[Plik:Pomnik E. Kwiatkowskiego.jpg|thumb|240px|Pomnik [[Eugeniusz Kwiatkowski|Eugeniusza Kwiatkowskiego]] przy ul. Staszica]]
[[Plik:Pomnik Walczących o pokój.jpg|thumb|240px|Pomnik Walczących o pokój na [[Cmentarz Komunalny w Stalowej Woli|cmentarzu komunalnym ]] ]]
Miasto powstało jako rezultat decyzji o zlokalizowaniu w pobliżu wsi Pławo między miasteczkami Nisko i Rozwadów w ramach budowy [[Centralny Okręg Przemysłowy|COP]] tzw. Zakładów Południowych. Pierwsze historyczne wzmianki na temat wsi Pławo, na terenie której powstało miasto, pochodzą z 1. połowy XV wieku. W pobliskim [[Przyszów|Przyszowie]] znajdował się dwór łowiecki króla [[Władysław II Jagiełło|Władysława Jagiełły]], zbudowany przed 1358 rokiem przez Kazimierza Wielkiego. W końcu XV wieku Pławo było wsią królewską. Osiadła ludność trudniła się łowiectwem, wyrębem drzew, bartnictwem, uprawą roli, a także flisactwem, czyli spławianiem drewna. W pieczęci wsi Pławo znajdowały się dwa skrzyżowane wiosła<ref>{{Cytuj |autor = Jacek Rodecki |tytuł = Osiedle Pławo - Stalowka.NET |data dostępu = 2018-09-12 |url = https://www.stalowka.net/encyklopedia.php?dx=173}}</ref>. Dzisiaj natomiast w mieście jest osiedle flisaków. W czasie [[Potop szwedzki|potopu szwedzkiego]] w roku 1656, widły [[Wisła|Wisły]] i [[San]]u stały się miejscem bitwy wojsk [[hetman]]a [[Stefan Czarniecki|Stefana Czarnieckiego]] z wojskami króla [[Karol X Gustaw|Karola Gustawa]].
 
W czasie [[I rozbiór Polski|I rozbioru Polski]] w 1772 r. królewska wieś Pławo weszła w skład kameralnego dominium [[Nisko]], należącego do skarbu austriackiego. W latach 1837–1867 dobra te stanowiły prywatną własność baronów Reichenbachów. Następnie przeszły w ręce magnackiej rodziny [[Roger Rességuier de Miremont|Rességuier]]. Podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]] dobra zostały sprzedane obszarnikowi Maksymilianowi Franckemu.
 
Przełomowym momentem dla mieszkańców Pława było zatwierdzenie w 1937 roku planu [[Centralny Okręg Przemysłowy|Centralnego Okręgu Przemysłowego]] i budowa od 1938 roku [[Zakłady Południowe|Zakładów Południowych]] na terenach wsi. Głównym inicjatorem planu i autorem programu był ówczesny [[Wiceprezes Rady Ministrów|wicepremier]] i [[Ministerstwo Skarbu Państwa|minister skarbu]], budowniczy [[Gdynia|Gdyni]], [[Eugeniusz Kwiatkowski]]. Przed wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]] powstała część zakładów oraz osiedla przyfabryczne nazwane Stalowa Wola. Nazwa miasta pochodzi od słów ówczesnego ministra spraw wojskowych, gen. [[Tadeusz Kasprzycki|Tadeusza Kasprzyckiego]], który o planie budowy COP-u mówił, że ''jest to stalowa wola narodu polskiego wybicia się na nowoczesność''<ref name="nazwa_1">Garbacz D.: ''Jak powstała Stalowa Wola'', w zbiorze: ''Stalowa wola narodu polskiego...'', Stalowa Wola 1987, strs. 37, wydawnictwo [[debit|bezdebitowe]].</ref>.
 
W latach okupacji w osiedlu i hucie działał ruch oporu. Funkcjonowała tu Placówka [[Armia Krajowa|AK]] „Stalowa Wola”, „154” należąca do Obwodu AK Nisko. Za udział w konspiracji zginęło wielu mieszkańców. Masowo wywożono tu więźniów z zamku w Rzeszowie na miejsca publicznych straceń, np. w [[Charzewice (Stalowa Wola)|Charzewicach]] w październiku 1943 r. rozstrzelano 20 osób.
 
Miejscowość została wyzwolona po walkach, które oddziały radzieckie I Frontu Ukraińskiego stoczyły 1 i 2 sierpnia 1944 roku (wiosną 1945 roku na rynku w Rozwadowie wzniesiono Pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej<ref>Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939–1945”, Sport i Turystyka 1988, {{ISBN|83-217-2709-3}}, strs. 715.</ref>). W Stalowej Woli rozpoczęły się represje stosowane przez [[NKWD]]<ref>Grzegorz Ostasz, ''Podziemna Armia. Podokręg AK Rzeszów'', Rzeszów 2010, s. 66.</ref>. W dniu 1 kwietnia 1945 r. Stalowa Wola otrzymała [[prawa miejskie]].
 
W 1953 roku miasto zostało wydzielone jako odrębny [[Powiat grodzki|powiat miejski]]. W 1973 przyłączono do niego [[Rozwadów (Stalowa Wola)|Rozwadów]], a w 1977 – [[Charzewice (Stalowa Wola)|Charzewice]]. W latach powojennych rozpoczął się dynamiczny rozwój miasta. Powstały nowe osiedla, ulice, budynki użyteczności publicznej, wiele zakładów przemysłowych i usługowych, szkoły podstawowe, średnie i wyższe, baza kulturalna i sportowa.
Linia 135 ⟶ 134:
Rozwój miasta był nierozerwalnie związany z [[Zakłady Południowe|Zakładami Południowymi]], które w 1948 r. otrzymały nazwę [[Huta Stalowa Wola|Huty Stalowa Wola]]. Przez wiele lat huta była kombinatem obejmującym szereg zakładów, położonych również w innych miastach. Były to m.in.: Fabryka Maszyn w Radomsku, Fabryka Maszyn w [[Leżajsk]]u, Fabryka Maszyn w [[Strzyżów|Strzyżowie]], Zakład Maszyn Budowlanych w [[Lubaczów|Lubaczowie]], Zakład Projektowania i Realizacji Inwestycji i Remontów Budowlanych w Stalowej Woli, Zakład Projektowo-Technologiczny w Stalowej Woli, [[Odlewnia w Koluszkach|Odlewnia Żeliwa w Koluszkach]]. Kombinat zatrudniał w szczytowym okresie w zakładzie macierzystym i szeregu filii zamiejscowych około 35 tys. pracowników. Po zmianie ustroju polityczno-gospodarczego kraju dalsze istnienie i rozwój huty wymagały równoczesnego dokonania prywatyzacji, przeprowadzenia zmian organizacyjnych oraz utworzenia spółek z udziałem kapitału prywatnego. 15 lipca 1991 roku nastąpiło przekształcenie HSW Kombinatu Przemysłowego w HSW Spółkę Akcyjną. [[Huta Stalowa Wola]] SA specjalizuje się w produkcji i eksporcie maszyn budowlanych, maszyn do prac drogowych i ziemnych. Jest miejscem pracy dla kilku tysięcy mieszkańców miasta i okolic.
 
Drugim co do wielkości zakładem powstającym w Stalowej Woli w ramach [[Centralny Okręg Przemysłowy|Centralnego Okręgu Przemysłowego]] była [[Elektrownia Stalowa Wola]]. Początkowo [[elektrownia]] dostarczała energię elektryczną na potrzeby [[Hutnictwo|Huty]], później w wyniku rozbudowy i modernizacji stała się podstawowym dostawcą energii cieplnej dla przemysłu i okolicznych miast. Przez wiele lat [[Elektrownia Stalowa Wola]] funkcjonowała w ramach Zakładów Energetycznych Okręgu Wschodniego jako tzw. Ozet od skrótu ''Okręgowy Zakład Energetyczny [[Tarnów]]'', od 1989 roku stała się samodzielnym [[Przedsiębiorstwo państwowe|przedsiębiorstwem państwowym]], zaś od 1 października 1996 roku działa jako [[spółka akcyjna]].
 
W ciągu 60 lat Stalowa Wola z małego przyfabrycznego osiedla urosła do dużego miasta. W końcu 2017 zajmuje w [[Województwo podkarpackie|województwie podkarpackim]] drugie miejsce po [[Rzeszów|Rzeszowie]] pod względem ludności, nieznacznie wyprzedzając [[Przemyśl]]. Jest od 1 stycznia 1999 również miastem powiatowym. W skład powiatu wchodzą [[gmina|gminy]]: [[Bojanów (województwo podkarpackie)|Bojanów]], [[Pysznica]], [[Radomyśl nad Sanem]], Stalowa Wola, [[Zaklików]] i [[Zaleszany (województwo podkarpackie)|Zaleszany]]. W 2016 na terenie [[Powiat stalowowolski|powiatu stalowowolskiego]] o powierzchni 832&nbsp;km² zamieszkiwało ok. 108 tys. osób.
 
W 1989 roku miasto zostało odznaczone [[Order Odrodzenia Polski|Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski]]<ref>{{Monitor Polski|1988|21|190}}.</ref>.
 
== Zabytki ==
Linia 145 ⟶ 144:
* [[Kościół Zwiastowania Pańskiego w Stalowej Woli|Zespół klasztorny Ojców Kapucynów]] w Rozwadowie (dzielnica Stalowej Woli);
* [[Kościół Świętego Floriana w Stalowej Woli|Kościół parafialny św. Floriana]] i drewniana [[dzwonnica]];
* [[Kościół Matki Bożej Szkaplerznej w Stalowej Woli|Kościół parafialny Matki Bożej Szkaplerznej]] w Rozwadowie ;
* [[Cmentarz parafialny w Rozwadowie|Cmentarz parafialny]] w dzielnicy [[Rozwadów (Stalowa Wola)|Rozwadów]];
* Zamek [[Lubomirscy herbu Szreniawa bez Krzyża|Lubomirskich]] w Rozwadowie (dzisiejsze [[Muzeum Regionalne w Stalowej Woli|Muzeum Regionalne]]);
Linia 154 ⟶ 153:
[[Plik:WR-40 Langusta, MSPO 2007.JPG|thumb|240px|Wyrzutnia [[WR-40 Langusta]]]]
[[Plik:MSPO 2008 02.jpg|thumb|240px|Haubicoarmata [[AHS Krab|Krab]] produkowana w [[Huta Stalowa Wola|Hucie Stalowa Wola]]]]
Przez większość historii miasta dużymi zakładami pracy były [[Huta Stalowa Wola]] S.A. oraz [[Elektrownia Stalowa Wola]] S.A. Obie spółki były jednymi z największych obiektów przemysłowych w Polsce. Po trudnym okresie transformacji ustrojowej po roku 1989 powstały nowe zakłady. Jest to np. powstały w 1998 r. ATS Stahlschmidt & Maiworm zatrudniający w 2005 r. prawie 800 pracowników i plasujący się na 403 miejscu<ref name="nazwa_2">[http://www.rzeczpospolita.pl/dodatki/lista500_060426/lista500_a_39.html Lista „500” 2005 gazety „Rzeczpospolita”, nr 98 z 26 kwietnia 2006 r., poz. 400–450].</ref> Listy 500 gazety „[[Rzeczpospolita (gazeta)|Rzeczpospolita]]” wobec zatrudniającej podobną liczbę pracowników HSW Huty Stali Jakościowych, plasującej się na pozycji 483<ref name="nazwa_3">[http://www.rzeczpospolita.pl/dodatki/lista500_060426/lista500_a_40.html Lista „500” 2005 gazety „Rzeczpospolita”, nr 98 z 26 kwietnia 2006 r., poz. 450–500].</ref>. HSW w 2012 roku sprzedała firmie LiuGong część cywilną produkującą maszyny budowlane i obecnie produkcją i sprzedaż maszyn budowlanych odbywa się w spółce LiuGong Dressta Machinery, która zatrudnia około 1500 pracowników<ref name=":0">[http://www.dressta.com.pl Strona Dressta – Stalowa Wola].</ref>. Jedną z ważniejszych firm od 2006 roku stało się [[Tesco]], które na początku roku przejęło sklep sieci Julius Meinl, w maju otworzyło hipermarket o pow. 5 tys. m², zatrudniając w nim około 300 osób, a w lipcu kupiło sieć sklepów [[Leader Price]] posiadającą w Stalowej Woli swój sklep. Firmy związane z budownictwem, takie jak Mostostal SA, Prefabet, są drugim ważnym elementem gospodarczego pejzażu miasta. 9 września 1997 roku otwarto Tarnobrzeską Specjalną Strefę Ekonomiczną „Euro-Park Wisłosan”. Tereny, jakie obejmuje obszar Podstrefy Stalowa Wola, należą do [[Huta Stalowa Wola|Huty Stalowa Wola]] S.A., która w wyniku [[restrukturyzacja|restrukturyzacji]] dysponowała niewykorzystywanym majątkiem w postaci budynków produkcyjnych, niewykończonych w pełni hal, pomieszczeń magazynowych oraz uzbrojonych działek pod zabudowę przemysłową. Teren TSSE w momencie ustanawiania obejmował obszar 215,7 ha. Strefa oferuje udogodnienia podatkowo-finansowe, wysoko wykwalifikowaną kadrę inżynieryjno-techniczną, zaplecze badawczo-naukowe oraz możliwość kooperacji ze spółkami powstałymi w wyniku restrukturyzacji HSW S.A. Tarnobrzeską [[Specjalna strefa ekonomiczna|Specjalną Strefą Ekonomiczną]] zarządza Agencja Rozwoju Przemysłu SA, która aktywnie uczestniczy w transformacji państwowych podmiotów gospodarczych. Na terenie [[Huta Stalowa Wola|HSW]] został utworzony Inkubator Przedsiębiorczości i Park Technologiczny. Pod tę inwestycję tworzona jest obecnie infrastruktura drogowa.
 
=== Stalowowolskie produkty ===
Linia 164 ⟶ 163:
** Koparko-ładowarki
** Kompaktory
** Układarki rur<ref name="nazwa_14">[http://www.dressta.com.pl/ Oferta maszyn budowlanych DRESSTA – Stalowa Wola].</ref>
|valign="top"|
* Wyroby dla wojska:
** Sprzęt artyleryjski
** Specjalistyczne Transportery Opancerzone
** Sprzęt inżynieryjny<ref name="nazwa_15">[http://www.hsw.pl/files/HSW_katalog_a4X44__PL-1.pdf HSW Stalowa Wola, CPW Katalog wyrobów].</ref>
|}
 
=== Budżet miasta ===
Projekt uchwały budżetowej na rok 2017 rok przewidywał dochody miasta w wysokości 314,5 mln zł i wydatki 339,5 mln zł. Różnicę stanowił deficyt budżetowy nie przekraczający 25 mln zł<ref>[http://bip.stalowawola.pl/fck_pliki/2011/AB%20/2016/Uchwa%C5%82a_bud%C5%BCetowa_na_2017_rok%20-%20Copy%201.doc Uchwała budżetowa na 2017 rok].</ref>.
 
=== Przedsiębiorcy działający w podstrefie Stalowa Wola ===
Linia 181 ⟶ 180:
 
{{Dopracować|sekcja|źródła=2011-07}}
* Tech-Ekspert Południe -– sprzedaż maszyn budowlanych, części zamiennych, osprzętów, usługi: naprawa, serwis maszyn i sprzętu budowlanego <ref>{{Cytuj |tytuł = Maszyny budowlane CASE {{!}} Tech-Ekspert – Dealer CASE {{!}} serwis, naprawa maszyn CASE, koparki, ładowarki, równiarki, spycharki, koparko-ładowarki CASE Stalowa Wola, Rzeszów, Kielce, Lublin |data dostępu = 2019-08-26 |url = https://www.techekspert.pl/ |język = pl-PL}}</ref>
* MIXEL Firma Elektryczna Kowalski Tomasz -– branża elektro-energetyczna
* ATS Stahlschmidt & Maiworm Sp. z o.o. – produkcja felg aluminiowych
* ATI ZKM Forging Sp. z o.o. (dawniej Zakład Kuźnia Matrycowa Sp. z o.o.) – branża metalowa, producent odkuwek dla przemysłu.
* Thoni Alutec Sp. z o.o. – producent odlewów aluminiowych
* HSW Lorresta Sp. z o.o. – odzyskiwanie materiałów z odpadów (recycling)
* MCS-METAL CLEANING SERVICE Sp. z o.o. (NiRoVe -– Polska Sp. z o.o.) – wyroby metalowe, obróbka metali
* Superior Industries Production Poland Sp. z o.o. (Rial Aluguss) – producent felg aluminiowych
* Eurometal S.A. – przetwórstwo aluminium
* IWAMET Sp. z o.o. – obróbka metali, wyroby metalowe
Linia 195 ⟶ 194:
* Wtór Steel Sp. z o.o. – surowce wtórne – odzysk metali
* Rakoczy Stal Sp. z o.o. – producent kotłów c.o.
* BAGPAK POLSKA Sp. z o.o. -– producent opakowań z metal
* Zakład Obróbki i Procesów Specjalnych Sp. z o.o. -– obróbka mechaniczna mała i średnia
* WOBI STAL Sp. z o.o. -– wyroby metalowe, spawanie konstrukcji, malowanie wyrobów
* ARMATOORA S.A. -– producent armatury łazienkowej
* TRYUMF Sp. z o.o. -– producent medali, pucharów okolicznościowych
* CELL-FAST Sp. z o.o. -– producent wyrobów z tworzyw sztucznych m.in. węże ogrodowe
* Patentus Strefa S.A. -– branża metalowa
* PPH "Cerkamed"„Cerkamed” – branża stomatologiczna
* Swedwood Poland Sp. z o.o. -– branża drzewna, produkcja elementów do mebli
* Liugong Machinery (Poland) Sp. z o.o. -– produkcja ładowarek i kopiarek
* SERON Kołodziejczyk Sp. j. -– producent maszyn i urządzeń sterowanych numerycznie
* Alseco Sp. z o.o. -– producent odlewów magnezowych
* ANDOOR Sp. z o.o. -– producent skrzydeł drzwiowych, ościeżnic regulowanych i stałych<ref>{{Cytuj|tytuł=Tarnobrzeg - Inwestorzy TSSE|data dostępu=2017-01-29|opublikowany=tsse.arp.pl|url=https://tsse.arp.pl/inwestorzy-tsse/inwestorzy-i-podstrefy-tsse|język=pl}}</ref>.
* DOBRZAŃSCY home ( PHU ALENA ) -– sklep internetowy i hurtownia dekoracji okiennych, zasłon i firan<ref>{{Cytuj |tytuł = Alena - sklep internetowy z firanami i zasłonami. Firanki, zasłony i dodatki do firan. |data dostępu = 2018-10-09 |opublikowany = alena-firany.pl |url = https://alena-firany.pl |język = pl}}</ref>
 
== Kultura ==
Linia 225 ⟶ 224:
Dane z 30 czerwca 2019<ref name="populacja2019" />:
{| class="wikitable"
!Opis || colspan=2| Ogółem || colspan=2| Kobiety || colspan=2| Mężczyźni
|-
|jednostkaJednostka || osób || % || osób || % || osób || %
|--
|populacjaPopulacja || '''60&nbsp;799''' || 100 || 31&nbsp;769 || 52,25 || 29&nbsp;030 || 47,75
|--
|gęstośćGęstość zaludnienia<br />([mieszk./km²)] || colspan=2| 736,78 || colspan=2| 384,99 || colspan=2| 351,79
|}
<timeline>
Linia 351 ⟶ 350:
* Zespół Szkół nr 6 Specjalnych
* Centrum Kształcenia Ustawicznego
* Centrum Kształcenia Torus -– oddział w Stalowej Woli
 
== Media ==
Linia 357 ⟶ 356:
 
=== Radio ===
 
* Radio Leliwa – radio regionalne (nadaje od 1992)
 
=== Telewizja ===
 
* Stella TVK – telewizja kablowa (nadaje od 27 lipca 2004)
* Telewizja Miejska Stalowa Wola – dostępna w Multimedia Polska (nadaje od 1995)
Linia 377 ⟶ 374:
* [[Super Nowości]] – gazeta codzienna
* Nasz Czas. Magazyn Nadsański – miesięcznik
* Tygodnik Sztafeta<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.sztafeta.pl/ | tytuł = Tygodnik Sztafeta | data dostępu = 2012-09-14}}</ref> – tygodnik
|}
 
== Infrastruktura techniczna ==
Mieszkańcy Stalowej Woli korzystają z następujących nadajników radiowo-telewizyjnych:
Linia 405 ⟶ 403:
=== Prezydenci Miasta Stalowej Woli ===
{|
| width=250px |
* [[Jerzy Bąkowski]]
* [[Wiesław Pielaszkiewicz]]
* [[Edward Stendiuch]]
* [[Wojciech Cubera]]
| width=250px |
* 1990–1994 – [[Jacek Koralewski]]
* 1994–1997 – [[Andrzej Gajec]]
Linia 427 ⟶ 425:
* [[droga wojewódzka nr 855]] [[Olbięcin]] (dalej [[Droga krajowa nr 74 (Polska)|DK74]] do [[Kraśnik]]a) – Stalowa Wola
* [[droga wojewódzka nr 871]] [[Tarnobrzeg]] – Stalowa Wola
* linie kolejowe: [[Lublin (stacja kolejowa)|Lublin Główny]] – [[Kraśnik]] – [[Stalowa Wola Rozwadów]] – [[Stalowa Wola Południe]] – [[Przeworsk]], [[Tarnobrzeg]] – [[Grębów (województwo podkarpackie)|Grębów]] – [[Stalowa Wola Rozwadów Towarowy]] – Stalowa Wola Rozwadów i [[Zwierzyniec (powiat zamojski)|Zwierzyniec]] – Stalowa Wola Południe.
 
Głównymi arteriami miasta są [[Aleje Jana Pawła II w Stalowej Woli|aleje Jana Pawła II]] i [[Ulica Podskarpowa w Stalowej Woli|ulica Podskarpowa]]. Ważną funkcję spełniają także ulice [[Ulica Komisji Edukacji Narodowej w Stalowej Woli|Komisji Edukacji Narodowej]], [[Ulica Józefa Poniatowskiego w Stalowej Woli|Poniatowskiego]], [[Ulica Brandwicka w Stalowej Woli|Brandwicka]], [[Ulica Sandomierska w Stalowej Woli|Sandomierska]], [[Ulica Ofiar Katynia w Stalowej Woli|Ofiar Katynia]], [[Ulica Solidarności w Stalowej Woli|Solidarności]], [[Ulica Hutnicza w Stalowej Woli|Hutnicza]] i [[Ulica Energetyków w Stalowej Woli|Energetyków]].
{{Zobacz kategorię|Ulice w Stalowej Woli}}
 
[[Plik:Zmks stalowa wola MAN Lion's City.JPG|thumb|240px|[[MAN Lion’s City|MAN Lion's City]] na linii 1]]
[[Plik:Zmks Stalowa Wola Jelcz 016.jpg|thumb|240px|[[Jelcz M101I]] na nieistniejącej obecnie linii 2]]
* W samym mieście można skorzystać z linii [[Miejski Zakład Komunalny w Stalowej Woli|Miejskiego Zakładu Komunalnego]]. Obejmuje ona miasto Stalowa Wola, [[Nisko]] oraz najbliższe wsie.
Linia 440 ⟶ 438:
Stalowa Wola jest punktem początkowym dwóch krajowych szlaków rowerowych:
* {{szlak rowerowy|niebieski}} niebieskiego szlaku rowerowego do wsi [[Wrzawy (województwo podkarpackie)|Wrzawy]] przez [[Bojanów (województwo podkarpackie)|Bojanów]], prowadzący przez [[Puszcza Sandomierska|Puszczę Sandomierską]];
* {{szlak rowerowy|zielony}} zielonego szlaku rowerowego do wsi [[Wrzawy (województwo podkarpackie)|Wrzawy]] przez [[Pysznica|Pysznicę]], [[Szwedy]], [[Lipa|Lipę]], [[Zaklików]], prowadzący przez zachodnią część rezerwatu [[Lasy Janowskie|Lasów Janowskich]]<ref>[http://www.stalowka.net/encyklopedia.php?dx=126 Portal Stalowej Woli, szlaki rowerowe].</ref>.
 
Przez miasto przebiegają również trasa nr IX (tarnobrzesko-niżańska) [[Szlak Architektury Drewnianej (województwo podkarpackie)|szlaku architektury drewnianej]] obejmująca kościół pw. św. Floriana, oraz [[Żółty szlak turystyczny Sandomierz – Leżajsk|żółty szlak turystyczny]] z [[Sandomierz]]a do [[Leżajsk]]a<ref>[http://arch.podkarpackie.travel/pl/artykuly/szlak-pieszy?sid=1826 podkarpackie.travel.pl].</ref>.
 
=== Orientacyjne odległości ze Stalowej Woli{{fakt|data=2011-07}} ===
{|
||
{| class="wikitable"
! Miasto
Linia 470 ⟶ 468:
|}
|width=10px|
||
{| class="wikitable"
! Miasto
Linia 494 ⟶ 492:
|}
|width=10px|
||
{| class="wikitable"
! Miasto
Linia 545 ⟶ 543:
* [[Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej w RP|Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej]]
* [[Kościół Adwentystów Dnia Siódmego]]
* [[Świecki Ruch Misyjny „Epifania”]]<ref>[http://www.epifania.pl/linki.php?sub=page&pid=6 ŚRME w Polsce].</ref>
* Buddyjski Ośrodek Medytacyjny Diamentowej Drogi w Stalowej Woli<ref>{{Cytuj |tytuł=BUDDYZM |data dostępu=2017-10-08 |opublikowany=stalowawola.buddyzm.pl |url=http://stalowawola.buddyzm.pl |język=en}}</ref>
 
Linia 558 ⟶ 556:
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę|autor=Kazimierz Bobiński |tytuł=Centralny Okręg Przemysłowy: Przyczyny powstania i warunki rozwoju |miejsce=Warszawa |wydawca=Z. Kozierkiewicz |rok=1939 |isbn=}}
* {{cytuj książkę|autor=Marek Adam Stańkowski |tytuł=Stalowa Wola |inni=Marek Myśliwiec (zdjęcia) |tytuł=Stalowa Wola |miejsce=Rzeszów |wydawca=Libra |rok=2008 |isbn=978-83-89183-32-3}}
 
== Linki zewnętrzne ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Stalowa_Wola”