Marceli Nencki: Różnice pomiędzy wersjami

|imię i nazwisko = Marceli Nencki

|imię i nazwisko org =

|grafika = Nencki.jpg

|opis grafiki =

|podpis =

|data urodzenia = [[15 stycznia]] [[1847]]

|miejsce urodzenia = [[Boczki (powiat zduńskowolski)|Boczki]]

|data śmierci = [[14 października]] [[1901]]

|miejsce śmierci = [[Petersburg]]

|zawód = lekarz

|commons odznaczenia =

|www commons =

Urodził się w Boczkach, na Ziemi Sieradzkiej z ojca Wilhelma i matki Katarzyny Serwaczyńskiej, która urodziła jeszcze sześcioro dzieci. Ojciec, właściciel [[Sikucin]]a i [[Kobyla Miejska|Kobyli Miejskiej]], prowadził wzorowe gospodarstwo. Marceli w wieku 9 lat został wysłany do szkoły w [[Piotrków Trybunalski|Piotrkowie Trybunalskim]], którą ukończył w [[1863]] roku. Po wybuchu [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] wraz z bratem Adamem i kilkoma kolegami wstąpił do oddziału [[Józef Oxiński|Józefa Oxińskiego]].

Po upadku powstania musiał opuścić [[zabór rosyjski]]. Udał się do [[Kraków|Krakowa]] gdzie został studentem wydziału filozoficznego na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]]. Na skutek nacisków rosyjskich musiał opuścić Kraków. Wyjechał do [[Drezno|Drezna]] gdzie znalazł oparcie u [[Józef Ignacy Kraszewski|Józefa Ignacego Kraszewskiego]], za którego radą podjął studia w [[Jena|Jenie]], a od [[1865]] roku w [[Berlin]]ie. Tam przeniósł się na wydział lekarski, który ukończył w [[1870]] roku. W tym samym roku uzyskał doktorat za pracę "Utlenianie„Utlenianie ciał aromatycznych w organizmie zwierzęcym"zwierzęcym”. Jeszcze jako student ogłaszał prace z zakresu wytwarzania [[Cukry|cukrów]] w organizmie oraz rezultaty z badań [[mocznik]]a. Zapewne w tym okresie przeszedł na [[kalwinizm]], podobnie jak jego brat [[Leon Nencki]].

W latach 1870-18721870–1872 pracował w Akademii Przemysłowej pod kierunkiem [[Adolf von Baeyer|Adolfa von Baeyera]] (1835-19171835–1917), dzięki któremu został członkiem Niemieckiego Towarzystwa Chemicznego. W [[1872]] został asystentem na Uniwersytecie w [[Berno|Bernie]] jako docent chemii lekarskiej, od [[1873]] roku jako profesor. W Bernie stworzono dla niego specjalną katedrę chemii fizjologicznej, a jego wykłady przyciągały uczonych z całej Europy. W latach 1888-911888–1891 był także profesorem [[bakteriologia|bakteriologii]]. Badał związki azotowe, [[kwas moczowy]], [[mocznik]] i ich pochodne. W latach [[1884]]-–[[1886|86]] był dziekanem wydziału lekarskiego. Nadano mu (wraz z rodziną) [[obywatelstwo]] [[Berno (kanton)|kantonu berneńskiego]].

Ostatnie 10 lat życia spędził w Petersburgu, gdzie zapewniono mu bardzo dobre warunki prowadzenia pracy naukowej. Kontynuował tam pracę nad chemią [[Sok żołądkowy|soków żołądkowych]] z [[Iwan Pawłow|Iwanem Pawłowem]]. Zlecono mu badana dotyczące zwalczania [[cholera|cholery]]. W [[1895]] r. walczył z epidemią [[księgosusz]]u.

Znał osiem języków, opublikował w różnych językach 174 prace. Żałował jednak swej decyzji przeniesienia się do [[Rosja|Rosji]], nie czuł się tam dobrze, utrzymywał kontakty z Polakami. W [[1897]] roku, na jubileusz 25-lecia pracy naukowej przyznano mu rangę generała. Nencki prosił o prawo nienoszenia munduru. Ożenił się [[30 sierpnia]] [[1873]] roku z Marią Heleną Schultzen, miał z nią syna -– lekarza. Wakacje spędzał w Boczkach. Hodowano tam dla niego pawie dla celów naukowych.

Był członkiem honorowym [[Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk|Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk]].<ref>Bolesław Erzepki, Spis członków Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, [[Poznań]] [[1896]], s. 3.</ref>.

Zmarł 14 października 1901 roku w Petersburgu. Pochowany został na [[Cmentarz ewangelicko-reformowany w Warszawie|cmentarzu ewangelicko-reformowanym]] w [[Warszawa|Warszawie]].

* W 1904 w [[Brunszwik]]u opublikowano jego prace zebrane w dwóch tomach pt. "Opera„Opera omnia"omnia” (razem prawie 2.000 stron).

* Podczas X Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich we Lwowie w 1907 został odsłonięty pomnik z popiersiem M. Nenckiego, autorstwa rzeźbiarza [[Henryk Kunzek|Henryka Kunzeka]], wmurowany w ścianie gmachu Instytutu Chemicznego [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytetu Lwowskiego]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = X. Zjazd lekarzy i przyrodników polskich we Lwowie |url = https://jbc.bj.uj.edu.pl/publication/123406|czasopismo = [[Nowości Ilustrowane|Nowości Illustrowane]] | wolumin = Nr 30 | strony = 15-1615–16 | data = 27 lipca 1907 | url = https://jbc.bj.uj.edu.pl/publication/123406}}</ref>

* W 1908 powstał w Warszawie istniejący do dziś [[Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN]].

* Zachował się tam jego pomnik z rzeźbą na nagrobku.

* Ruszkowski A., Marceli Nencki -– pionier biochemii z Boczek pod Sieradzem, [w:] "Na„Na sieradzkich szlakach"szlakach” nr 4/52/1998/XIII, s. 36-3936–39 (6 foto.)

* Sarnecki K., Nencki Wilhelm Marceli, [w:] [[Polski Słownik Biograficzny]], t. 22/4, s. 671-4671–674; Szwejcerowa A., "Marceli„Marceli Nencki"Nencki”, Warszawa, 1977.