Symbol: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 77.254.45.127 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to XaxeLoled.
Znacznik: Wycofanie zmian
Linia 6:
W niektórych ujęciach [[semiologia (tradycja intelektualna)|semiologicznych]] symbol jest typem znaku, w innych jest odrębną kategorią jednostki komunikacyjnej. W ujęciu np. [[Umberto Eco]] symbol jest znakiem języka werbalnego. Między symbolem a przedmiotem występuje odniesienie (symbol odnosi się do przedmiotu), przy czym samo odniesienie jest przekazywaną słuchaczowi (odbiorcy) informacją (równoważną z pojęciem lub obrazem myślowym) {{odn|Eco|1996|s=52}}. W ujęciu [[Charles Sanders Peirce|Charlesa Sandersa Peirce'a]] symbol, obok ikonu i indeksu jest podtypem znaku w stosunku do przedmiotu. Inne podtypy znaku rozróżniane są ze względu na stosunek do samego siebie (cecha, egzemplarz, typ) oraz ze względu na stosunek do interpretanta ([[Temat–remat|remat]], powiedzenie, argument){{odn|Eco|1996|s=124}}.
 
W ujęciu [[Edmund Leach|Edmunda Leacha]] symbol jest odrębnym ikonem, odróżnianym od znaku. W transkrypcji danego języka poszczególne litery są znakami dźwięku, ale np. zmienne x we wzorach matematycznych są symbolami (''Niech x oznacza masę...''). Jeśli w konwencji europejskiej korona była atrybutem władzy królewskiej, to w tym przypadku jest ona znakiem. W przypadku używania jej jako części [[znak towarowy|znaku towarowego]] (marki) staje się symbolem. Rozróżnienie między znakiem i symbolem jest analogiczne do rozróżnienia między [[metonimia|metonimią]] i [[metafora|metaforą]]{{odn|Leach|2010|s=20}}. Jeżeli jednostki komunikacyjne należą do tego samego kontekstu, są znakami, a jeśli należą do innych kontekstów, stają się symbolami. O ile relacja pomiędzy wyobrażeniem zmysłowym a [[pojęcie]]m jest inherentna, to relacja między wyobrażeniem zmysłowym a obiektem w świecie zewnętrznym (pozazmysłowym) jest arbitralna, symboliczna, dopóki nie dojdzie do jej ustabilizowania przez konwencję{{odn|Leach|2010|s=27}}. Symbole w takiej kategoryzacji można podzielić na standaryzowane (arbitralne, ale ustalone zwyczajem) i doraźne (w przypadku jednorazowych powiązań różnych porządków rzeczy). Symbole standaryzowane z kolei dzielą się na 1) konwencjonalne, ale całkowicie arbitralne: „lew jest symbolem władzy” oraz 2) ikoniczne, gdzie występuje zaplanozaplanowane podobieństwo: model, mapa{{odn|Leach|2010|s=17, 21}}. W niektórych przypadkach może dochodzić do stopniowego mieszania kilku różnych kontekstów. Odnosi się to m.in. do religii, gdzie bóstwa reprezentowane są przez materialne przedmioty takie jak [[świątynia]], [[krzyż]], [[linga]]m{{odn|Leach|2010|s=54-55}}.
 
== Etymologia ==