Wikipedia

Język szwedzki: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
jęz.
drobne redakcyjne
Linia 3:
|nazwa oryginalna = svenska
|obszar = [[Szwecja]], [[Finlandia]] i inne
|liczba mówiących = 9 milionówmln
|system pisma = [[alfabet łaciński|łacińskie]]
|klasyfikacja =
Linia 25:
'''Język szwedzki''' (szw. {{k|sv|svenska språket}}, {{k|sv|svenska}}) – język [[języki północnogermańskie|północnogermański]] wschodni (wschodnioskandynawski), używany głównie w [[Szwecja|Szwecji]] i w niektórych częściach [[Finlandia|Finlandii]], przez ok. 9 mln ludzi. Z uwagi na 5% szwedzkojęzycznych obywateli Finlandii język szwedzki ma w tym kraju, obok [[Język fiński|fińskiego]], status [[Język urzędowy|języka urzędowego]]. Szwedzki jest dość dobrze zrozumiały dla [[Norwegowie|Norwegów]], w mniejszym stopniu także dla [[Duńczycy|Duńczyków]]. [[Język standardowy]] w Szwecji, tzw. rikssvenska (szwedzki państwowy) oparty jest na [[dialekt]]ach regionu [[sztokholm]]skiego.
 
W sytuacjach nieformalnych powszechnie używane są kontrastującezróżnicowane [[dialekt niestandardowy|dialekty obiegowenieliterackie]]. Większość jest jednak dobrze zrozumiała dla pozostałych użytkowników języka szwedzkiego. Obecnie można wyróżnić dwa zespoły dialektów: w Szwecji i Finlandii (tzw. [[fińska odmiana języka szwedzkiego]]). Istnieje też zespół dialektów języka szwedzkiego z [[Estonia|Estonii]], jednak prawie wszyscy [[Estońscy Szwedzi]] opuścili Estonię po zajęciu jej przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]]. W południowej części Szwecji – [[Skania|Skanii]] (Skåne) – [[język mówiony]] uległ silnym wpływom duńskim, z bardzo gardłową wymową. Ludność [[Wyspy Alandzkie|Wysp Alandzkich]] mówi dialektem zbliżonym do północnosztokholmskiego. Większość zapożyczeń w języku szwedzkim pochodzi z języków: [[Język niemiecki|niemieckiego]], [[Język francuski|francuskiego]] i [[Język angielski|angielskiego]], pośrednio z [[Łacina|łaciny]] i [[Język grecki|greki]].
 
Charakterystyczną cechą języka szwedzkiego jest obfitość [[samogłoska|samogłosek]], posiadających 9 [[fonem]]ów podstawowych, a wliczając w nie rozróżnienie między długimi i krótkimi samogłoskami – 17 fonemów samogłoskowych. Szwedzka [[spółgłoska]] ''sj'' (sj-ljudet), której dialektalne warianty odpowiadają w przybliżeniu głoskom ''sz'' lub ''ś'', w wersji podstawowej nie ma odpowiednika w innych językach (choć w podobny sposób wymawia się ją w [[Język niderlandzki|języku holenderskim]]).
Linia 38:
 
=== Rzeczownik i rodzajnik ===
StandardowyW językstandardowym szwedzkijęzyku posiadaszwedzkim 2funkcjonują dwa [[Rodzaj gramatyczny|rodzaje gramatyczne]]: nijaki (neutrum, ett-ord) i wspólny ([[utrum]], ogólny, nienijaki, en-ord), który powstał z połączenia rodzaju męskiego i żeńskiego. Jednakże niewielka część dialektów języka szwedzkiego rozróżnia jeszcze 3 rodzaje gramatyczne. Około 80-7580–75% szwedzkich [[rzeczownik]]ów posiadama rodzaj ogólny (en), a tylko około 20-2520–25% rodzaj nijaki (ett). Szwedzki rzeczownik odmienia się przez 2 [[Przypadek|przypadki]]: mianownik i dopełniacz (s-genitiv), w którym formy dzierżawcze tworzy się poprzez dodanie końcówki -s –, podobnie jak w [[Język angielski|angielskim]]. Forma dopełniacza jest jednak często zastępowana przez złożenia (zrosty), np. [[wikt:budgetförslag|budgetförslag]] (propozycja budżetu), jako [[wikt:budget#sv|budget]] (budżet) + [[wikt:förslag|förslag]] (propozycja).
 
==== Liczba mnoga ====
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Język_szwedzki”