Okupacja Zagłębia Ruhry: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
drobne redakcyjne |
||
Linia 5:
Zgodnie z traktatem wersalskim Niemcy zostały uznane za winne strat poniesionych w wyniku wojny rządy zwycięskich państw. Traktat nałożył na Niemców obowiązek spłaty pożyczek zaciągniętych przez Belgię u sojuszników na potrzeby prowadzenie wojny i zobowiązywał ich do przekazania 20 mld marek w złocie na poczet [[Reparacje wojenne|reparacji wojennych]], których wysokość miała być ustalona w późniejszym terminie. W kwietniu 1921 r. państwa Ententy ustaliły wysokość reparacji. Pomimo, że Francja oczekiwała tylko dla siebie odszkodowań w wysokości 269 mld marek w złocie, ostatecznie zwycięskie mocarstwa obciążyły Niemcy reparacjami na kwotę 132 mld marek w złocie<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Wojciech Tomaszewski |tytuł = 11.01 Francuzi tracą cierpliwość do Niemców {{!}} Czas na historię |data dostępu = 2020-05-22 |url = http://czasnahistorie.pl/wojciech-tomaszewski/11-01-francuzi-traca-cierpliwosc-do-niemcow/ |język = pl-PL}}</ref>.
Konieczność spłaty reparacji obciążała niemiecki budżet, powodując postępujący kryzys, a tym sam ubożenie ludności, na skutek czego Niemcy szybko straciły możliwość obsługi długu<ref name=":0" />, zaczęły w 1922 r. opóźniać
Wobec przerwania spłat już 11 stycznia 1923 r. 70 tysięcy francuskich i belgijskich żołnierzy przekroczyło niemiecką granicę i rozpoczęło okupację najbardziej uprzemysłowionej części Niemiec<ref name=":0" />, jaką był region w dolinie rzeki [[Ruhra|Ruhry]] ([[Zagłębie Ruhry]])<ref name=":1" />, gdzie odbywało się 80% produkcji niemieckiego węgla i koksu oraz 65% odlewni stali i walcowni<ref>{{Cytuj |autor = Nicholas Roosevelt |tytuł = The Ruhr Occupation |data = 2014-10-15 |data dostępu = 2020-05-22 |issn = 0015-7120 |url = https://www.foreignaffairs.com/articles/germany/1925-10-01/ruhr-occupation |język = en-US}}</ref>.
Okupacja wywołała oburzenie Niemców także w innych częściach państwa<ref name=":3" />, w prasie pojawiały się wyolbrzymione materiały dowodzące francuskiego okrucieństwa, rzekomego bicia i egzekucji. Oburzenie wyrazili także wysoko postawieni politycy i urzędnicy, m.in. część ministrów uznała okupację za akt agresji wobec bezbronnego przeciwnika<ref name=":4" />. Już w dniu wkroczenia francuskich wojsk Adolf Hitler na wiecu potępiał zdrajców, którzy dopuścili do zapaści Niemiec i podporządkowania ich Francji, ale jednocześnie potępił także ruch oporu wobec okupacji<ref name=":3" />.
W okupowanej strefie dochodziło do aktów sabotażu: wykolejania pociągów, zanieczyszczania żywności i [[Mały sabotaż|małego sabotażu]]. Wśród odpowiedzialnych za takie działania byli m.in. [[Albert Leo Schlageter]]<ref name=":4" /> czy [[Heinz Hauenstein]]<ref name=":02">{{Cytuj |autor = |tytuł = Personen- und SachregisterErich MühsamTagebücher Band 13 |data = |s = 11 |archiwum = http://www.muehsam-tagebuch.de/pdf/Register-Band-13.pdf}}</ref>.
Do lipca Francuzi ustanowili strefę zamkniętą, blokując ruch między nią i resztą Niemiec. Rozpoczęto także rekwizycję surowców i wyrobów gotowych<ref name=":4" />. Przymusowe przekierowanie dostaw z okupowanego regionu do Francji, a tym samym braku dostaw surowców na rynek krajowy<ref name=":0" />, połączone z biernym oporem niemieckich robotników, sparaliżował gospodarkę Zagłębia Ruhry<ref name=":1" />, spowodował załamanie się niemieckiej gospodarki, szybki wzrost bezrobocia, hiperinflację<ref name=":0" /> i przyśpieszył załamanie kursu niemieckiej waluty<ref name=":1" />.▼
▲Do lipca Francuzi ustanowili strefę zamkniętą, blokując ruch między nią i resztą Niemiec. Rozpoczęto także rekwizycję surowców i wyrobów gotowych<ref name=":4" />. Przymusowe przekierowanie dostaw z okupowanego regionu do Francji, a tym samym braku dostaw surowców na rynek
Ostatecznie zwycięskie mocarstwa dostrzegły zagrożenia wynikające z prowadzonej wobec Niemiec polityki, wśród których najważniejszy był wzrost radykalnych nastrojów wśród Niemców, czego przejawem były powstanie komunistów w Hamburgu<ref name=":0" /> (22 października 1923 r.)<ref name=":3" />, pucz nazistów w Monachium<ref name=":0" /> (8-9 listopada 1923 r.)<ref name=":3" /> i wejście w Saksonii i Turyngii w skład rządów komunistów<ref name=":2" />. Z powodu braku poparcia międzynarodowego dla okupacji (m.in. ze strony USA i Wielkiej Brytanii), Francja zdecydowała o zmianie polityki i podjęciu współpracy z Niemcami<ref name=":2" />. Zakończona niepowodzeniem próba narzucenia przez Francję swojej woli siłą była momentem końca francuskiej hegemonii na kontynencie i stała się początkiem odzyskiwania przez Niemcy mocarstwowego statusu<ref>{{Cytuj |autor = D. G. Williamson |tytuł = Great Britain and the Ruhr Crisis, 1923-1924 |czasopismo = British Journal of International Studies |data = 1977 |data dostępu = 2020-05-22 |issn = 0305-8026 |wolumin = 3 |numer = 1 |s = 70–91 |url = http://www.jstor.org/stable/20096790}}</ref>. Konflikt został zakończony przez [[plan Dawesa]]<ref name=":1" />, który przewidywał m.in. wydłużenie okresu spłaty reparacji do 60 lat i udzielenie pomocy finansowej Niemcom na stabilizacje gospodarki i finansów<ref name=":0" />. Uzależnienie w ten sposób niemieckiej gospodarki od amerykańskich pożyczek doprowadziło do załamania niemieckiej gospodarki po wybuchu kryzysu finansowego w USA w 1929 r. Spowodowało to masowy wzrost bezrobocia i niepokoje społeczne<ref name=":5" />.▼
▲Ostatecznie zwycięskie mocarstwa dostrzegły zagrożenia wynikające z prowadzonej wobec Niemiec polityki, wśród których najważniejszy był wzrost radykalnych nastrojów wśród Niemców, czego przejawem były powstanie komunistów w Hamburgu<ref name=":0" /> (22 października 1923 r.)<ref name=":3" />, pucz nazistów w Monachium<ref name=":0" /> (8-9 listopada 1923 r.)<ref name=":3" /> i wejście komunistów w
Nowe ustalenia pozwoliły zakończyć okupację<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = Ruhr occupation {{!}} European history |data dostępu = 2020-05-21 |opublikowany = Encyclopedia Britannica |url = https://www.britannica.com/topic/Ruhr-occupation |język = en}}</ref> w połowie 1925 r.<ref name=":4" />, jedynie w okręgu Saary Francuzi pozostali do 1935 r.<ref name=":0" />
| |||