Władcy Hiszpanii: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
artykuł w trakcie zmian
Linia 1:
{{Dopracować|źródła|data=2017-05}}
{{Historia Hiszpanii}}
{{Polityka Hiszpanii}}
'''Chronologiczna lista władców i prezydentów [[Hiszpania|Hiszpanii]] po zjednoczeniu królestw [[Królestwo Kastylii|Kastylii]] i [[Królestwo Aragonii|Aragonii]] pod berłem jednego monarchy [[1516]] roku.'''
 
{{Zobacz też|Władcy Kastylii-Leónu|Władcy Aragonii}}
==[[Dom Trastámara|Trastámara]] ==
'''Pod rządami Izabeli i Ferdynanda królestwa Kastylii i Aragonii, zostały połączone unią personalną. Hiszpańska historiografia ogólnie traktuje to jako powstanie Królestwa Hiszpanii, ale w rzeczywistości oba królestwa rządziły się własnymi prawami. Dopiero dekretami Nueva Planta z początku XVIII wieku, obie ziemie zostały formalnie połączone w jedno państwo.'''
{| width=95% class="wikitable" cellpadding=2 cellspacing=2 style=text-align:center
|-
! width=5% rowspan=2 | # !! width=22% rowspan=2 | Imię !! width=1% rowspan=2 | !! width=24% colspan=2 | Lata życia !! width=24% colspan=2 | Czas rządów !! width=22% rowspan=2 | Rodzice
|-
! width=12% | Urodzony !! width=12% | Zmarł !! width=12% | Od !! width=12% |Do
|-
! 1
! [[Ferdynand Aragoński|Ferdinand V (II)]]<br />''Fernando V (II)''
|[[File:Michel_Sittow_004.jpg|100px]]
|10 marca 1452<br />[[Sos]]
|23 stycznia 1516<br />[[Madrigalejo]]
|15 stycznia 1475 <br/>w Kastylii <br/> 20 stycznia 1479 <br/> w Aragonii
|26 listopada 1504 <br/>w Kastylii<br/>23 stycznia 1516<br/>w Aragonii
|[[Jan II Aragoński]]<br />[[Joanna Enríquez]]
|-
!2
![[Izabela I Katolicka]]<br />''Isabel I''
|[[File:IsabellaofCastile03.jpg|100px]]
|22 kwietnia 1451<br />[[Madrigal de las Altas Torres]]
|26 listopada 1504<br />[[Medina del Campo]]
|11 grudnia 1474 <br/>w Kastylii
|26 listopada 1504 <br/>w Kastylii
| [[Jan II Kastylijski]]<br />[[Izabela Portugalska]]
|-
!3
![[Joanna Szalona|Joanna I]]<br />''Juana I''
|[[File:Juan_de_Flandes_003.jpg|100px]]
|6 listopada 1479<br />[[Toledo]]
|12 kwietnia 1555<br />[[Tordesillas]]
|26 listopada 1504<br />w Kastylii<br/>23 stycznia 1516<br/>w Aragonii
|12 kwietnia 1555
|[[Ferdynand Aragoński|Ferdinand V (II)]]<br />[[Izabela I Katolicka]]
|}
 
=== Tytulatura[[Habsburgowie]] ===
Tytułu ''król Hiszpanii'' użył po raz pierwszy Filip II. Mimo to, oficjalnie aż do 1837 monarcha tytułował się tradycyjną tytulaturą jako ''król Kastylii, Leónu, Aragonii, etc.'' Izabela II przyjęła tytuł ''królowa Hiszpanii'' (jednak w liczbie mnogiej). Pierwszym władcą, który tytułował się oficjalnie królem Hiszpanii był Amadeusz I.
 
W [[1493]] królowie Hiszpanii uzyskali od papieża prawo noszenia tytułu ''[[Królowie Katoliccy|Królów Katolickich]]''<ref>[[Tomasz Orłowski]], Protokół dyplomatyczny, Warszawa 2005,s. 149.</ref>.
 
Obecna konstytucja hiszpańska uznaje podstawowy tytuł władcy jako ''król Hiszpanii'', zezwala jednak na używanie tytułów „które odnoszą się do Korony”, uznaje się więc, że dotyczy to wszystkich dawnych tytułów. Co do zasady, nie praktykuje się używania większości z tych tytułów{{fakt|data=2017-05}} .
* Król Hiszpanii
** Król Kastylii
** Król Leónu
** Król Aragonii
** Król Obojga Sycylii
** Król Jerozolimy
** Król Nawarry
** Król Granady
** Król Toledo
** Król Walencji
** Król Galicji
** Król Sardynii
** Król Kordoby
** Król Korsyki
** Król Murcji
** Król Jaen
** Król Algarve
** Król Algeciras
** Król Wysp Kanaryjskich
** Król Hiszpańskich Indii Wschodnich i Zachodnich
** Król Wysp i Lądów Morza Oceanicznego (hiszp. ''las Islas y Tierra Firme del Mar Océano'')
** Arcyksiążę Austrii
** Książę Burgundii
** Książę Brabancji
** Książę Mediolanu
** Książę Aten i Neopatrii
** Hrabia Habsburg
** Hrabia Flandrii
** Hrabia Tyrolu
** Hrabia Rousillon
** Hrabia Barcelony
** pan Biskajów
** pan Moliny
** Generalny Kapitan Królewskich Sił Zbrojnych i ich Najwyższy Zwierzchnik
** Suwerenny Wielki Mistrz Orderu Złotego Runa
** Wielki Mistrz Królewskiego Orderu Karola III
** Wielki Mistrz Królewskiego Orderu Izabeli Katolickiej
** Wielki Mistrz Królewskiego Orderu St. Hermenegildo
** Wielki Mistrz Królewskiego Orderu Świętego Ferdynanda
** Wielki Mistrz Zakonu Montesa
** Wielki Mistrz Zakonu Alcantara
** Wielki Mistrz Zakonu Calatrava
** Wielki Mistrz Zakonu Santiago
** Wielki Mistrz Zakonu Marii Ludwiki
** Wielki Mistrz pozostałych Zakonów Rycerskich
** Kawaler Orderu Świętego Ksawerego
** Kawaler Orderu Anunciady
** Kawaler Orderu Podwiązki
** Kawaler Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa
** Kawaler Królewskiego Orderu Serafinów
** Kawaler Orderu Konstantyna i Jerzego
** Kawaler Zakonu Maltańskiego
** Kawaler Orderu Chryzantemowego
** Kawaler Orderu Orła Białego
** Kawaler Krzyża Wielkiego Legii Honorowej
 
== Królestwo Hiszpanii (1516-1873) ==
=== Habsburgowie (''Dom Austrii'') ===
{| width=95% class="wikitable" cellpadding=2 cellspacing=2 style=text-align:center
|-
Linia 76 ⟶ 44:
! width=12% | Urodzony !! width=12% | Zmarł !! width=12% | Od !! width=12% |Do
|-
!1
|- bgcolor=#E6E6FA
![[Filip I Piękny]]<br />''Felipe I''
|align=center| 1 || '''[[Karol V Habsburg|Karol I]]'''<ref group="uwaga">Do 1555 współrządził formalnie ze swoją matka [[Joanna Szalona|Joanną Szaloną]]</ref><br /><small>''Carlos I''</small>
|[[File:Juan_de_Flandes_004.jpg|100px]]
|| [[Plik:Emperor charles v.png|75px]]
|22 lipca 1478<br />[[Brugia]]
|| 24 lutego 1500<br />Gandawa || 21 września 1558<br />Yuste || 14 marca<br />'''1516'''<ref group="uwaga">Data proklamowania Karola, wspólnie z matką, Królem Kastylii, Leónu oraz Aragonii. Uznanie przez Kortezy w Kastylii - 9 lutego 1518, Aragonii - 29 lipca 1518, [[Katalonia|Katalonii]] - 16 kwietnia 1519 i Walencji - 16 maja 1528</ref> || 16 stycznia<br />'''1556'''<br />''Abdykował'' || [[Filip I Piękny]]<br />[[Joanna Szalona]]
|25 września 1506<br />[[Burgos]]
|- bgcolor=#E6E6FA
|27 czerwca 1506<br />w Kastylii
|align=center| - || [[Joanna Szalona|Joanna I Szalona]]<br /><small>''Juana I la Loca''<br />''Koregentka''</small>
|25 września 1506<br />w Kastylii
|| [[Plik:Juan de Flandes 003.jpg|75px]]
| [[Maksymilian I Habsburg]]<br />[[Maria Burgundzka]]
|| 6 listopada 1479<br />Toledo || 12 kwietnia 1555<br />Tordesillas || 26 listopada '''1506''' - Królowa Kastylii<br />23 stycznia '''1516''' - Królowa Aragonii || 12 kwietnia<br />'''1555''' || [[Ferdynand Aragoński|Ferdynand II Katolicki]]<br />[[Izabela I Katolicka]]
|-
|- bgcolor=#E6E6FA
!2
|align=center| 2 || '''[[Filip II Habsburg|Filip II]]'''<br /><small>''Felipe II''</small>
![[Karol V Habsburg|Karol I]]<br />''Carlos I''
|| [[Plik:Philip II.jpg|75px]]
| [[File:Carlos_I_Y_V.jpg|100px]]
|| 21 maja 1527<br />Valladolid || 13 września 1598<br />Escorial || 16 stycznia<br />'''1556''' || 13 września<br />'''1598''' || [[Karol V Habsburg|Karol I Habsburg]]<br />[[Izabela Portugalska (żona Karola V)|Izabela Portugalska]]
| 24 lutego 1500<br />[[Gandawa]]
|- bgcolor=#E6E6FA
| 21 września 1558<br />[[Yuste]]
|align=center| 3 || '''[[Filip III Habsburg|Filip III]]'''<br /><small>''Felipe III''</small>
| 14 marca<br />1516<ref>Data proklamowania Karola, wspólnie z matką, Królem Kastylii, Leónu oraz Aragonii. Uznanie przez Kortezy w Kastylii - 9 lutego 1518, Aragonii - 29 lipca 1518, [[Katalonia|Katalonii]] - 16 kwietnia 1519 i Walencji - 16 maja 1528, do 1555 współrządził formalnie ze swoją matka [[Joanna Szalona|Joanną Szaloną]]</ref>
|| [[Plik:Diego Velázquez - Philip III on Horseback (detail) - WGA24408.jpg|75px]]
| 16 stycznia<br />1556<br />''Abdykował''
|| 14 kwietnia 1578<br />Madryt || 31 marca 1621<br />Madryt || 13 września<br />'''1598''' || 31 marca<br />'''1621''' || [[Filip II Habsburg]]<br />[[Anna Habsburżanka (1549–1580)|Anna Habsburg]]
| [[Filip I Piękny]]<br />[[Joanna Szalona]]
|- bgcolor=#E6E6FA
|-
|align=center| 4 || '''[[Filip IV Habsburg|Filip IV]]'''<br /><small>''Felipe IV''</small>
!3
|| [[Plik:Philip IV of Spain.jpg|75px]]
![[Filip II Habsburg|Filip II]]<br />''Felipe II''</small>
|| 8 kwietnia 1605<br />Valladolid || 17 września 1665<br />Madryt || 31 marca<br />'''1621''' || 17 września<br />'''1665''' || [[Filip III Habsburg]]<br />[[Małgorzata Austriaczka (1584–1611)|Małgorzata Austriaczka]]
| [[File:Portrait_of_Philip_II_of_Spain_by_Sofonisba_Anguissola_-_002b.jpg|100px]]
|- bgcolor=#E6E6FA
| 21 maja 1527<br />[[Valladolid]]
|align=center| 5 || '''[[Karol II Habsburg|Karol II]]'''<br /><small>''Carlos II''</small>
| 13 września 1598<br />[[Escorial]]
|| [[Plik:Carlos II.jpg|75px]]
| 16 stycznia<br />1556
|| 6 listopada 1661<br />Madryt || 1 listopada 1700<br />Madryt || 17 września<br />'''1665''' || 1 października<br />'''1700''' || [[Filip IV Habsburg]]<br />[[Marianna Habsburg]]
| 13 września<br />1598
| [[Karol V Habsburg|Karol I Habsburg]]<br />[[Izabela Portugalska (żona Karola V)|Izabela Portugalska]]
|-
!4
![[Filip III Habsburg|Filip III]]<br />''Felipe III''</small>
| [[File:Philip_III_of_Spain_(1578_–_1621)_-_Google_Art_Project.jpg|100px]]
| 14 kwietnia 1578<br />[[Madryt]]
| 31 marca 1621<br />[[Madryt]]
| 13 września<br />1598
| 31 marca<br />1621
| [[Filip II Habsburg]]<br />[[Anna Habsburżanka (1549–1580)|Anna Habsburg]]
|-
!5
![[Filip IV Habsburg|Filip IV]]<br />''Felipe IV''</small>
| [[Plik:Philip IV of Spain.jpg|100px]]
| 8 kwietnia 1605<br />[[Valladolid]]
| 17 września 1665<br />[[Madryt]]
| 31 marca<br />1621
| 17 września<br />1665
| [[Filip III Habsburg]]<br />[[Małgorzata Austriaczka (1584–1611)|Małgorzata Austriaczka]]
|-
!6
![[Karol II Habsburg|Karol II]]<br />''Carlos II''</small>
| [[Plik:Carlos II.jpg|100px]]
| 6 listopada 1661<br />[[Madryt]]
| 1 listopada 1700<br />[[Madryt]]
| 17 września<br />1665
| 1 listopada<br />1700
| [[Filip IV Habsburg]]<br />[[Marianna Habsburg]]
|}