Ferdynand Goetel: Różnice pomiędzy wersjami

|data urodzenia = [[15 maja]] [[1890]]

|data śmierci = [[24 listopada]] [[1960]]

'''Ferdynand Goetel''' (ur. [[15 maja]] [[1890]] w [[Sucha Beskidzka|Suchej Beskidzkiej]], zm. [[24 listopada]] [[1960]] w [[Londyn]]ie) – polski prozaik, dramatopisarz, publicysta, scenarzysta i działacz polityczny, członek [[Polska Akademia Literatury|Polskiej Akademii Literatury]] od 1935 r., działacz [[PEN Club|polskiego PEN Clubu]] i [[Związek Zawodowy Literatów Polskich|Związku Zawodowego Literatów Polskich]], laureat Złotego [[Wawrzyn Akademicki|Wawrzynu]] PAL.

Od 1912 r. zamieszkał w [[Warszawa|Warszawie]]. W wyniku wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] jako poddany austriacki został przez Rosjan deportowany do [[Turkiestan (region)|Turkiestanu]]. W czasie [[rewolucja październikowa|rewolucji bolszewickiej]] wszedł do Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich w [[Taszkent|Taszkencie]], wcielony do [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]]. Wraz z żoną i małą córeczką uciekł od [[bolszewicy|bolszewików]] w 1920 r. i powrócił do Polski przez [[Iran]], [[Indie]] i [[Anglia|Anglię]] w 1921 r.

W latach 1921–1925 był sekretarzem [[Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie|Akademii Górniczej w Krakowie]]. Zajmował się też dziennikarstwem. W latach 1922–1925 zajmował stanowisko redaktora naczelnego „[[Przegląd Sportowy|Przeglądu Sportowego]]”, a następnie „[[Kurier Poranny (1877–1939)|Kuriera Porannego]]”. W 1925 r. zamieszkał w Warszawie i pracował jako redaktor miesięcznika „[[Naokoło Świata]]”. W latach 1926–1933 był prezesem [[PEN Club|polskiego PEN Clubu]], a w latach 1933–1939 prezesem [[Związek Zawodowy Literatów Polskich|Związku Zawodowego Literatów Polskich]]. Był pomysłodawcą nazwy [[Obóz Zjednoczenia Narodowego|Obozu Zjednoczenia Narodowego]]{{r|wiecz}}.

W 1943 za wiedzą [[Delegatura Rządu na Kraj|Delegatury Rządu na Kraj]] wziął udział w zorganizowanej przez Niemców misji, która badała [[zbrodnia katyńska|groby polskich oficerów w Katyniu]]. Po wojnie był dla Sowietów jednym z najbardziej niewygodnych świadków zbrodni katyńskiej. Został przez władze komunistyczne oskarżony o kolaborację z Niemcami i ścigany listami gończymi. Przez rok ukrywał się w jednym z [[Kraków|krakowskich]] klasztorów. Zdecydował się uciec z Polski na jesieni 1945 roku pomimo tego, że nie poszukiwano go (oskarżający go wcześniej prokurator [[Roman Martini|Martini]] został zamordowany w niejasnych okolicznościach a nikt po nim nie przejął sprawy)<ref>{{Cytuj |autor = Ferdynand Goetel |tytuł = Czasy wojny |data = 1990 |miejsce = Gdańsk |wydawca = Oficyna wydawnicza "Graf"„Graf”}}</ref>. Z fałszywym paszportem holenderskim na nazwisko Jan Menten przez [[Czechy]] i [[Bawaria|Bawarię]] dotarł do Wojska Polskiego we [[Włochy|Włoszech]]. Oczyszczony przez specjalną komisję z zarzutów kolaboracji został oficerem prasowym [[2 Korpus Polski (PSZ)|Drugiego Korpusu]]. W 1946 r. wyjechał do [[Londyn]]u. Był członkiem [[Liga Niepodległości Polski|Ligi Niepodległości Polski]]{{r|kasprzyk}}. Publikował w polskiej prasie emigracyjnej, m.in. w londyńskich „[[Wiadomości (tygodnik emigracyjny)|Wiadomościach]]” i paryskiej „[[Kultura (miesięcznik)|Kulturze]]”. Walczył piórem o godne miejsce Polski w Europie i ostro polemizował z zachodnimi politykami, którzy pozostawiali ją w sferze wpływów wschodnich. Pod koniec życia chorował na [[Jaskra|jaskrę]], lecz mimo to regularnie dyktował artykuły do prasy.

W [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] komunistyczne władze obłożyły jego twórczość całkowitą cenzurą: przez 45 lat nie drukowano jego książek, a całą jego twórczość wycofano z bibliotek. Dopiero w czerwcu 1989 r. zarząd polskiego Pen Clubu pod przewodnictwem [[Juliusz Żuławski|Juliusza Żuławskiego]] stwierdził całkowitą bezpodstawność zarzutów skierowanych przeciwko Goetlowi i zażądał przywrócenia pisarza i jego twórczości społeczeństwu.

13 grudnia 2003 r. prochy Ferdynanda Goetla sprowadzone do Polski zostały pochowane na [[Zakopane|zakopiańskim]] [[Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku|cmentarzuCmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku]].