Sobór chalcedoński: Różnice pomiędzy wersjami

W V wieku problemy, które po [[Sobór nicejski I|soborze nicejskim]] z 325 roku doprowadziły do wieloletniego kryzysu, nie powodowały już w Cesarstwie Rzymskim poważniejszych sporów. Problem statusu [[Ontologia|ontologicznego]] bóstwa [[Jezus Chrystus|Chrystusa]], uważano w Kościołach chrześcijańskich w zasadzie za rozstrzygnięty, a [[arianizm]] był tylko zjawiskiem marginalnym. Spory [[Teologia|teologiczne]] zaczęły się koncentrować wokół problemu, w jaki sposób to, co pochodzi od [[Bóg|Boga]] i to, co jest z [[Człowiek (rodzaj)|człowieka]], zostało połączone w osobie Jezusa Chrystusa. W historiografii ten nowy konflikt nazywa się sporem [[Chrystologia|chrystologicznym]]{{odn|Wipszycka|1994|s=205}}.

 

 

Na przełomie IV i V wieku [[Szkoła antiocheńska|teolodzy antiocheńscy]] [[Diodor z Tarsu]] i [[Teodor z Mopsuestii]] wysunęli tezę, że Jezus miał jednocześnie dwie natury – boską i ludzką – i położyli nacisk na pełnię ludzkiej natury Chrystusa. Obie natury, ich zdaniem, zostały ze sobą połączone w osobie Jezusa. Uczeń Teodora, [[Patriarcha Konstantynopola|biskup Konstantynopola]] [[Nestoriusz]], wyciągnął z tej nauki wniosek, że formuły typu ''Bóg ukrzyżowany'', są niepoprawne. Zastąpił [[Liturgia|liturgiczny]] tytuł ''[[Matka Boża]]'', przysługujący [[Maria z Nazaretu|Maryi]], tytułami ''Matka Człowieka'' czy ''Matka Chrystusa''. Spowodowało to powszechne oburzenie. Na czele obozu walczącego z Nestoriuszem stanął [[Patriarcha Aleksandrii|biskup Aleksandrii]] [[Cyryl z Aleksandrii|Cyryl]]{{odn|Wipszycka|1994|s=206-208}}. Cyryl kładł nacisk na jedność natur w Chrystusie i sformułował tezy o ''jednej wcielonej naturze Boskiego Logosu'', ''jedności natur i osób w Chrystusie'' oraz ''Bogu cierpiącym w ciele''. Swoją teologię podsumował Cyryl w formie dwunastu [[Anatema|anatematyzmatów]]{{odn|Wipszycka|1994|s=260}}. Na [[Sobór efeski|soborze efeskim]] w 431 roku, pod nieobecność wielu biskupów, Nestoriusza oskarżono o rozdzielanie Jezusa na dwie osoby i wygnano z [[Konstantynopol]]a{{odn|Wipszycka|1994|s=216}}. Głęboki rozdźwięk między biskupami, jaki powstał po kadłubowych obradach w Efezie, zażegnano w roku 433. Biskupi [[Aleksandria|Aleksandrii]] i [[Antiochia|Antiochii]] zgodzili się wówczas na wspólną deklarację, w której potępiono terminy ''zmieszanie natur'' czy ''połączenie natur'', zastępując je kompromisową formułą o ''zjednoczeniu natur''. Deklaracja ta została zatwierdzona przez biskupa Rzymu i cesarza{{odn|Wipszycka|1994|s=217}}.