Pomnik przyrody: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Wycofano ostatnie 2 zmiany treści (wprowadzone przez 188.147.104.208) i przywrócono wersję 59536893 autorstwa Rw23
Linia 1:
[[Plik:POL Pomnik Przyrody.svg|thumb|Aktualny wzór oznaczenia pomnika przyrody w Polsce ({{Dziennik Ustaw|2004|268|2665}})]]
{{Commonscat|Natural monuments in Poland}}

'''Pomnik przyrody''' – prawnie chroniony twór [[natura|przyrody]], szczególnie cenny ze względów naukowych, zabytkowych, kulturowych i innych<ref>{{encyklopedia PWN|id = 3960182|tytuł=pomnik przyrody|data dostępu=2012-03-19}}</ref><ref>{{Cytuj książkę |nazwisko=|imię= |tytuł=Biologia: słownik encyklopedyczny |data=2001 |wydawca=Wydawnictwo Europa |miejsce=Warszawa |isbn=83-87977-73-X |strony=265}}</ref>.
 
== Klasyfikacja ==
Linia 5 ⟶ 8:
 
== Historia ==
Termin zoslolmiezostał wprowadzony przez [[Alexander von Humboldt|Aleksandra von Humboldta]] na przełomie XVIII i XIX wieku, co dało początek kierunkowi konserwatorskiemu w [[ochrona przyrody|ochronie przyrody]]<ref name="PP">{{cytuj stronę |url=http://cepl.sggw.waw.pl/sim/pdf/sim26_pdf/07_Pietrzak.pdf | archiwum = https://web.archive.org/web/20131014171555/http://cepl.sggw.waw.pl/sim/pdf/sim26_pdf/07_Pietrzak.pdf |tytuł=Możliwości wykorzystania obiektów ochrony pomnikowej w edukacji przyrodniczej |nazwisko=Pietrzak |imię=Joanna |data dostępu=2013-01-15}}</ref>.
 
Znaczącym propagatorem objęcia ochroną starych drzew był [[Hugo Conwentz]]. Pod postacią pomnika przyrody proponował objąć także rzadkie gatunki roślin i zwierząt<ref name="PP" />
Linia 79 ⟶ 82:
 
=== Kryteria ===
W latach 1996–2017 kryteria uznania za pomnik przyrody nie były regulowane prawnie<ref name=":2">{{Cytuj |tytuł = Klub Przyrodników – Projekt kryteriów uznawania za pomniki przyrody |data dostępu = 2018-02-13 |opublikowany = www.kp.org.pl |url = http://www.kp.org.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1229&Itemid=353}}</ref>. Ustawa o ochronie przyrody z 2004 r. zawierała fakultatywną delegację dla ministra do spraw środowiska określenia w drodze rozporządzenia kryteriów uznania tworów przyrody ożywionej lub nieożywionej za pomniki przyrody, co jednak nie nastąpiło przez 13 lat od uchwalenia tej ustawy. W tym czasie, jak również przed 2004 r., funkcjonowało wiele nieoficjalnych wytycznych dotyczących minimalnej pierśnicy drzew pomnikowych poszczególnych gatunków<ref>{{Cytuj |autor = Pietrzak, J., Grzywacz, A. |tytuł = Kryteria wymiarowe dla drzew – kandydatów na pomniki przyrody |czasopismo = Zarządzanie Ochroną Przyrody w Lasach |data = 2013 |data dostępu = 2018-01-27 |issn = 2081-1438 |wolumin = 07 |url = http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.agro-3f90ef53-7ab8-4e01-8bc9-7d9c5f87ab0c |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Klub Przyrodników |tytuł = Wymiary kwalifikujące drzewa do ochrony |data = |data dostępu = 2018-01-27 |opublikowany = www.kp.org.pl |url = http://www.kp.org.pl/pdf/poradniki/drzewa_pomnikowe.htm}}</ref>. Dnia 17 grudnia 2017 r. w drodze rozporządzenia [[Ministerstwo Środowiska|Ministra Środowiska]] określone zostały kryteria uznania za pomnik przyrody<ref name=":3">{{Cytuj |tytuł = Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 grudnia 2017 r. w sprawie kryteriów uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody |data dostępu = 2018-02-13 |opublikowany = prawo.sejm.gov.pl |url = http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170002300 |język = pl}}</ref>. Mają one charakter ilościowy i jakościowy, przy czym wzajemnie się one nie wykluczają i nie muszą występować łącznie. Drzewa spełniające kryteria ilościowe (wielkość [[Pierśnica|pierśnicy]]) nie podlegają automatycznie ochronie jako pomniki przyrody, jednak ww. gminy mogą zgłosić sprzeciw wobec zamierzonej wycinki drzewa przekraczającego te wymiary<ref name=":2" /><ref>{{Cytuj |tytuł = Klub Przyrodników – Rozporządzenie o kryteriach pomników przyrody |data dostępu = 2018-02-13 |opublikowany = www.kp.org.pl |url = http://www.kp.org.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1241&Itemid=594}}</ref>.
przekraczającego te wymiary<ref name=":2">{{Cytuj |tytuł = Klub Przyrodników – Projekt kryteriów uznawania za pomniki przyrody |data dostępu = 2018-02-13 |opublikowany = www.kp.org.pl |url = http://www.kp.org.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1229&Itemid=353}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Klub Przyrodników – Rozporządzenie o kryteriach pomników przyrody |data dostępu = 2018-02-13 |opublikowany = www.kp.org.pl |url = http://www.kp.org.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1241&Itemid=594}}</ref>.
{| class="wikitable"
|+ Tabela. 1 Kryteria uznania obiektu za pomnik przyrody<ref name=":3" />
|+Tabela. 1 Kryteria uznania obiektu za pomnik przyrody<ref name=":3">{{Cytuj |tytuł = Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 grudnia 2017 r. w sprawie kryteriów uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody |data dostępu = 2018-02-13 |opublikowany = prawo.sejm.gov.pl |url = http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170002300 |język = pl}}</ref>
!Przedmiot ochrony pomnikowej
!Rodzaj/gatunek