Socjalizm: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Niepotrzebne negatywne nacechowanie, przejaw politycznego wandalizmu. W tłumaczeniach nie występuje "utopijna", jest "socjalizm utopijny" ale to odrębne pojęcie od socjalizmu i jest artykuł już na ten temat.
świadczenia socjalne nie mają nic do czynienia z socjalizmem
Linia 1:
{{Socjalizm}}
'''Socjalizm''' ([[łacina|łac.]] ''societas'' – wspólnota) – 1. wieloznaczne pojęcie, odnoszące się do [[ideologia polityczna|ideologii politycznej]] wywodzącej się z [[filozofia polityczna|filozofii politycznej]] rozwijanej w latach 30. i 40. [[XIX wiek]]u we [[Francja|Francji]] lub 2. doktryna gospodarcza postulująca upowszechnienie świadczeń socjalnych i poddaniapoddanie gospodarki kontroli społecznej (poprzez instytucje państwowe, samorządowe, korporacyjne lub spółdzielcze). Częścią wspólną wszystkich odmian socjalizmu jest (częściowe lub całkowite) odrzucenie idei [[kapitalizm]]u oraz promowanie idei [[Sprawiedliwość#Sprawiedliwość społeczna|sprawiedliwości społecznej]].
 
Socjalizm wywodzi się od filozofii rozwijanej na przełomie XVIII i XIX wieku przez działaczy, tj. [[Henri de Saint-Simon|Henriego de Saint-Simon]], [[Pierre Leroux|Pierre’a Leroux]], [[Charles Fourier|Charlesa Fouriera]] i [[Robert Owen|Roberta Owena]]. Celem ówczesnych socjalistów było zbudowanie społeczeństwa, w którym wszyscy jego członkowie mieliby równy stan posiadania, gdzie siły rynkowe nie są głównym mechanizmem podziału bogactwa oraz państwa, w którym funkcjonowanie społeczeństwa opiera się nie na własności prywatnej lecz na wspólnej własności, wzajemnej współpracy i [[altruizm]]ie. Teoretykami socjalizmu połowy XIX w. byli: [[Karl Marx]], [[Friedrich Engels]], [[Pierre-Joseph Proudhon]] i [[Michaił Bakunin]] – twórcy kolejno [[marksizm]]u, [[anarchizm]]u i [[anarchizm kolektywistyczny|anarchokolektywizmu]]. Wkrótce, na gruncie marksistowskiej wersji socjalizmu, powstały ideologie: [[komunizm|komunistyczna]] oraz [[socjaldemokracja|socjaldemokratyczna]]. Elementy ideologii socjalistycznej są łączone m.in. z: [[nacjonalizm]]em, [[socjalizm chrześcijański|chrześcijaństwem]], [[islamski socjalizm|islamem]] etc.