|
[[Plik:Karta programu lojalnościowego sieci sklepów Biedronka w Polsce.jpg|thumb|Karta [[Program lojalnościowy|programu lojalnościowego]] Biedronki]]
<br />
'''Biedronka''' – [[sieć (zarządzanie)|sieć]] sklepów należąca do [[spółka akcyjna|spółki akcyjnej]] ''[[Jerónimo Martins|Jerónimo Martins Polska]]'' (JMP), której właścicielem jest [[Portugalia|portugalskie]] [[konsorcjum]] [[Jerónimo Martins]]<ref>{{Cytuj |tytuł = SklepyBiedronka |data dostępu = 2019-04-02 |opublikowany = YouTube |url = https://www.youtube.com/user/SklepyBiedronka}}</ref>.
Biedronka generuje 65% dochodów JMP (wrzesień 2014). Pod względem liczby sklepów jest to największa sieć handlowa w Polsce. Biedronka posiadała na koniec 2017 roku 2823 sklepy<ref>{{Cytuj |tytuł = W tym roku powstanie nawet 80 nowych sklepów Biedronka |czasopismo = Business Insider |data = 2018-02-28 |data dostępu = 2018-04-22 |url = https://businessinsider.com.pl/finanse/handel/biedronka-powstana-nowe-sklepy-w-2018-roku/1y3l7q3}}</ref>, a na koniec pierwszego półrocza 2019 r. liczba ta wzrosła do 2916<ref>{{Cytuj |tytuł = 3000 sklepów Biedronki możliwe jeszcze w tym roku? |data dostępu = 2019-09-14 |opublikowany = www.dlahandlu.pl |url = http://www.dlahandlu.pl/detal-hurt/wiadomosci/3000-sklepow-biedronki-mozliwe-jeszcze-w-tym-roku,81942.html |język = pl}}</ref>.
Jeronimo Martins Polska (właściciel Biedronki oraz sklepów drogeryjnych Hebe) jest jednym z największych podatników w Polsce. W 2013 roku kwota odprowadzonych podatków przez JMP to około 700 milionów złotych, w tym podatek CIT w wysokości ponad 305 milionów złotych. Przychody w 2012 roku wyniosły około 29 miliardów złotych<ref name="lista 500">{{Cytuj stronę| url = http://web.archive.org/web/20171104021211/http://www.lista500.polityka.pl:80/rankings/show| tytuł = Lista 500 największych polskich firm| autor =|opublikowany = lista500.polityka.pl|data = |język = |data dostępu = 2013-07-26}}</ref>, z kolei w 2013 już 32 miliardy złotych<ref name="forbs">{{Cytuj stronę |url = http://www.forbes.pl/100-najwiekszych-firm-w-polsce-2014,ranking,175066,1,1.html |tytuł = 100 największych firm w Polsce. Edycja 2014 |praca = Forbs |data dostępu = 2014-04-24}}</ref>. Od 1995 do 2013 r. JMP zainwestowało w Polsce ponad 8 mld zł<ref>[http://www.propertynews.pl/sylwetki/zmiany-w-radzie-nadzorczej-jeronimo-martins-polska,19295.html ''Zmiany w radzie nadzorczej Jerónimo Martins Polska'' -portalspozywczy.pl (Dostęp:2013-08-27)].</ref>.
W 2017 sprzedaż Biedronki wzrosła o 10,4% do 11,1 mld euro, co oznacza, że sieć ta kontrolowała jedną piątą rynku handlowego w Polsce<ref>{{Cytuj stronę |url = http://wyborcza.pl/7,155287,23090453,biedronka-rosnie-jak-szalona-ale-rynek-juz-sie-prawie-nasycil.html |tytuł = Biedronka rośnie jak szalona. Ale rynek już się prawie nasycił. Czas na nowy format sklepów |nazwisko = Miączyński |imię = Piotr |data = 2018-03-02 |data dostępu = 2018-03-04}}</ref>. W 2018 osiągnięto poziom sprzedaży 11,69 mld euro, a w 2019 12,62 mld euro<ref>{{Cytuj stronę |url = https://wyborcza.pl/7,155287,25719788,nadciaga-nowy-podatek-i-spowolnienie-gospodarcze-co-zrobi-biedronka.html |tytuł = Nadciągają nowy podatek i spowolnienie gospodarcze. Co zrobi Biedronka? |nazwisko = Miączyński |imię = Piotr |data = 2019-02-21 |data dostępu = 2020-03-07}}</ref>.
Od 2014 Biedronka systematycznie rozszerza asortyment odchodząc od dotychczasowego modelu biznesowego, tj. sieci dyskontowej. Jest to element strategii firmy ogłoszonej w sierpniu 2011<ref>{{Cytuj|tytuł=Prezes JMD: W ciągu najbliższych lat zniknie różnica pomiędzy supermarketem i dyskontem|data dostępu=2017-04-18|opublikowany=www.dlahandlu.pl|url=http://www.dlahandlu.pl/handel-wielkopowierzchniowy/wiadomosci/prezes-jmd-w-ciagu-najblizszych-lat-zniknie-roznica-pomiedzy-supermarketem-i-dyskontem,16029.html}}</ref> przez długoletniego prezesa grupy Jerónimo Martins [[Alexandre Soares dos Santos]]: „w ciągu najbliższych pięciu lat zniknie różnica pomiędzy supermarketem a dyskontem”<ref>{{Cytuj stronę|url = http://wiadomoscihandlowe.pl/2013/04/biedronka-jeszcze-dyskont-czy-juz-supermarket/|tytuł = Biedronka – jeszcze dyskont czy już supermarket? « Wiadomości Handlowe|opublikowany = wiadomoscihandlowe.pl|data dostępu = 2015-09-03}}</ref>.
== Historia ==
Założycielem sieci sklepów detalicznych Biedronka był przedsiębiorca [[Mariusz Świtalski]], właściciel [[Elektromis]]u. Pierwszy sklep sieci „Biedronka” otwarto w Poznaniu przy ulicy Newtona 4 kwietnia 1995 roku<ref>{{Cytuj|tytuł=Jak Biedronka zmieniła się przez 20 lat funkcjonowania w Polsce (galeria zdjęć)|data dostępu=2017-05-07|opublikowany=www.dlahandlu.pl|url=http://www.dlahandlu.pl/handel-wielkopowierzchniowy/wiadomosci/jak-biedronka-zmienila-sie-przez-20-lat-funkcjonowania-w-polsce-galeria-zdjec,43044.html}}</ref>.
W 1997 roku Jerónimo Martins odkupiło od Elektromisu 210 sklepów Biedronka i od tego czasu dynamicznie rozwija tę sieć (w marcu 2010 roku w Poznaniu przy ul. Bobrzańskiej otwarto 1500. sklep tej [[Marka (marketing)|marki]]<ref>MCC, ''Coraz więcej Biedronek'', w: ''[[Głos Wielkopolski|Polska Głos Wielkopolski]]'', nr 59/2010, s. 7, {{ISSN|1898-3154}}.</ref>, a do 2012 roku działało 2000 sklepów<ref>[http://biedronka.pl/2000 Biedronka – 2000].</ref>). We wrześniu 2014 r. sieć uruchomiła sklep nr 2500, a w lutym 2019 r. sklep nr 3000<ref>{{Cytuj |tytuł = 25 lat temu ruszył pierwszy sklep z szyldem Biedronka! - Handel dystrybucja |data dostępu = 2020-04-06 |opublikowany = www.portalspozywczy.pl |url = https://www.portalspozywczy.pl/handel/wiadomosci/25-lat-temu-ruszyl-pierwszy-sklep-z-szyldem-biedronka,183218.html |język = pl}}</ref>.
W 2008 nastąpiło przejęcie ponad 120 sklepów niemieckiej sieci [[Plus (sieć handlowa)|Plus]] oraz przekształcenie ich w kolejne sklepy sieci Biedronka. W zestawieniu dziennika „Rzeczpospolita” „[[Rzeczpospolita Lista 500|Lista 500 Największych przedsiębiorstw w Polsce]]”, z roku na rok Biedronka zajmuje coraz wyższe lokaty. W podobnym rankingu opracowanym przez tygodnik „[[Polityka (tygodnik)|Polityka]]” spółka Jerónimo Martins Polska SA zajęła w 2009 5. miejsce<ref>{{Cytuj stronę| url = http://www.lista500.polityka.pl| tytuł = Lista 500 – Polityka.pl| autor =|opublikowany = „[[Polityka (tygodnik)|Polityka]]”|data = |język = |data dostępu = 2009-12-10}}</ref>, a w 2010 – 4. pozycję, którą utrzymała w 2011<ref>{{Cytuj stronę| url = http://www.lista500.polityka.pl| tytuł = Lista 500 – Polityka.pl| autor =|opublikowany = „[[Polityka (tygodnik)|Polityka]]”|data = |język = |data dostępu = 2012-10-31}}</ref>. 8 października 2012 w Łodzi przy ulicy [[Ulica Rokicińska w Łodzi|Rokicińskiej 366]] otwarto dwutysięczny sklep Biedronki<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=RGuwUBnu20g Link do filmu prezentującego otwarcie Biedronki nr 2000].</ref>. 2500 sklepem sieci został obiekt otwarty 15 września 2014 w [[Milanówek|Milanówku]] przy ul. Królewskiej 21<ref>{{Cytuj |tytuł = Biedronka ma już 2500 sklepów w Polsce. Sieć otwiera sklepy według nowego projektu – Handel/dystrybucja |data dostępu = 2018-04-22 |opublikowany = www.portalspozywczy.pl |url = http://www.portalspozywczy.pl/handel/wiadomosci/biedronka-ma-juz-2500-sklepow-w-polsce-siec-otwiera-sklepy-wedlug-nowego-projektu,105263.html}}</ref>.
== Procesy sądowe o łamanie praw pracowniczych ==
W kwietniu 2004<ref>{{Cytuj|tytuł=Biedronka: mroczna strona biznesu|czasopismo=Newsweek.pl|data=2004-04-18|data dostępu=2017-05-07|url=http://www.newsweek.pl/polska/biedronka-wyzysk-lamanie-przepisow-i-inne-nieprawidlowosci,20166,1,1.html}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=Współczesne obozy pracy {{!}} Oficjalna strona programu UWAGA! TVN|data dostępu=2017-05-07|opublikowany=uwaga.tvn.pl|url=http://uwaga.tvn.pl/reportaze,2671,n/wspolczesne-obozy-pracy,132061.html}}</ref>, w programie [[TVN]] ''[[Uwaga!]]'' wyemitowano [[reportaż]], który zarzucał, że zatrudniani w Biedronce pracownicy nie są odpowiednio wynagradzani za nadgodziny, oraz że dochodzi do regularnego fałszowania ewidencji pracy by ukryć te nieprawidłowości. Doniesienia opierały się m.in. na informacjach przekazanych przez [[Bożena Łopacka|Bożenę Łopacką]], byłą kierowniczkę sklepu Biedronka w [[Elbląg]]u. Po nadaniu reportażu złożona została seria pozwów sądowych przeciwko właścicielom Biedronki, ale tylko w części przypadków jednoznacznie orzeczona została wina pracodawcy. Samej Łopackiej [[sąd apelacyjny|Sąd Apelacyjny]] w Gdańsku przyznał 26 tysięcy złotych odszkodowania za 2,5 tysiąca [[nadgodziny|nadgodzin]]<ref>[http://www.gazetawyborcza.pl/1,76842,4321086.html Wygrała z Biedronką po czterech latach] Gazeta Wyborcza, 18 lipca 2007.</ref>.
W pierwszym półroczu 2007 sądy rozpoznawały 27 spraw przeciw spółce JMD. Właściciel Biedronki przegrał sześć, dziesięć wygrał, a reszta zakończyła się ugodą<ref name="kokosy">[http://gospodarka.gazeta.pl/gospodarka/1,33208,4361190.html Biedronka zarabia kokosy] Gazeta Wyborcza, 18 lipca 2007.</ref>.
W styczniu 2009 Sąd Apelacyjny w Lublinie oddalił odwołanie JMD od wyroku I instancji w sprawie, którą sieć wytoczyła przeciwko Stowarzyszeniu Poszkodowanych Przez Wielkie Sieci Handlowe Biedronka za nieprawdziwe jej zdaniem oskarżenia opublikowane w wywiadzie prezesa tego stowarzyszenia w „[[Kurier Lubelski|Kurierze Lubelskim]]” uznając, że właściciel sieci handlowej Biedronka ''„z uwagi na swoje niecne postępowanie (...) nie może skutecznie żądać ochrony sądowej swoich praw”.'' Podtrzymał w ten sposób wyrok Sądu Okręgowego, który odrzucił pozew JMD uznając, że zarzuty stawiane sieci znalazły potwierdzenie m.in. w kontrolach [[Państwowa Inspekcja Pracy|PIP]] i innych dowodach, a także w innych wyrokach sądowych<ref>[http://www.tvn24.pl/-1,1583419,0,1,biedronka-nie-obronila-sie-w-sadzie,wiadomosc.html Biedronka nie obroniła się w sądzie], tvn24.pl.</ref>.
[[Sąd okręgowy]] stwierdził, że ''„praktycznie nigdy pracownicy nie pracowali zgodnie z wyznaczonymi zmianami i umówionym czasem pracy. Często pracownicy z pierwszej zmiany pozostawali w pracy do godziny 1-2 w nocy, a nawet dłużej”''. [[Sąd rejonowy]] w Białymstoku uznał kierowników rejonów Biedronki winnymi podżegania kierowników sklepów: do fałszowania ewidencji czasu pracy, uporczywego naruszania praw pracowniczych oraz do zatrudniania ponad czas pracy wynikający z umowy<ref>[http://nasza-biedronka.pl/viewtopic.php?t=1724 Nasza-Biedronka.pl – Trochę historii – walka Biedronki z niewygodnymi faktami] W tekście link do odpisu wyroku Sądu Najwyższego IV CSK 290/09 w formacie PDF, strona 5 i 6.</ref>.
== Płatność kartą ==
[[Plik:Kasy samoobsługowe w sklepie portugalskiej sieci Biedronka w Tomaszowie Mazowieckim.jpg|mały|240px|Kasy samoobsługowe, akceptujące jedynie płatność kartą instalowane w obiektach Biedronki od 2019 roku]]
Przez kilka lat od powstania sieci ogólnokrajowej i dużo później od kokurencyjnych sieci, do października 2013 Biedronka nie akceptowała płatności bezgotówkowych, uzasadniając, że [[Opłata interchange|prowizje]] dla banków, i organizacji emitujących [[Karta płatnicza|karty płatnicze]], były za wysokie (średnio w Polsce wynosiły 1,7 proc. i należały wówczas do najwyższych w Europie), zatem jeśli Biedronka połowę swoich transakcji przyjęła w postaci elektronicznej, musiałaby rocznie płacić 200–250 mln zł prowizji. Natomiast koszty z powodu wykorzystania tylko gotówki (transport, ochrona, dostarczanie drobnych, liczenie) to dla sieci, szacunkowo koszt rzędu 0,3–0,4% przychodów<ref>http://finanse.wp.pl/kat,98674,title,Biedronka-nie-chce-kart-woli-platnosci-mobilne,wid,15221836,wiadomosc.html.</ref>.
Poltyka firmy zmieniła się, gdy 21 października 2013 sieć sklepów Biedronka udostępniła dla klientów system do obsługi płatności mobilnych iKASA. Dzięki tej platformie płatności telefonem w sklepach Biedronka mogą dokonywać osoby posiadające rachunek w [[Alior Bank]]u lub [[Getin Bank]]u. Z płatności mobilnych w sklepach Biedronka mogą też skorzystać klienci [[Bank Polska Kasa Opieki|Banku Pekao SA]], w oparciu o system PeoPay<ref>[http://prnews.pl/hydepark/biedronka-poligon-dla-patnosci-mobilnych-6548195.html ''Biedronka – poligon dla płatności mobilnych'' – PRNews (Dostęp: 2013-12-02)]
http://biznes.onet.pl/platnosci-mobilne-w-biedronce-od-dzisiaj-za-zakupy,18490,5583809,news-detal.</ref>. Sytuacja zmieniła się w 2014, kiedy maksymalna prowizja za płatność kartą została obniżona (do 0,5%, a następnie do 0,2%)<ref>{{Cytuj|tytuł=Wyborcza.pl|data dostępu=2017-01-08|opublikowany=wyborcza.biz|url=http://wyborcza.biz/biznes/1,147582,17300078,Akceptujesz_karty_platnicze__Walcz_o_nizsze_prowizje_.html}}</ref>. 16 czerwca 2014 Biedronka wprowadziła płatność kartą płatniczą (VISA, MasterCard). Bankiem obsługującym Biedronkę jest Bank Pekao SA<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.bankier.pl/wiadomosc/W-Biedronce-zaplacisz-karta-3147068.html|tytuł = W Biedronce zapłacisz kartą|autor = |opublikowany = |język = |data dostępu =}}</ref>.
== Usługa telefonii komórkowej tuBiedronka ==
{{Osobny artykuł|tuBiedronka}}
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
== Linki zewnętrzne ==
{{Wikicytaty|dopełniacz=o Biedronce}}
* [http://www.biedronka.pl Oficjalna strona sieci Biedronka]
* [http://www.stowarzyszenie-biedronka.pl Stowarzyszenie Poszkodowanych Przez JMD-BIEDRONKA]
* [http://nasza-biedronka.pl Nieoficjalne forum pracowników i klientów sieci Biedronka]
* [https://www.rabato.com/pl/blog/moja-biedronka Moja Biedronka - Instrukcje rejestracji karty]
{{Sieci handlowe w Polsce}}
{{Kontrola autorytatywna}}
[[Kategoria:Sieci handlowe w Polsce]]
|
