|
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}}
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 1529 czerwca --> [[Plik:MariuszSimsadus- London; The American navy in Europe (1920) (14580064668 - UC Siudek56).jpg|right|100px]]
'''[[SM UC-58]]''' – [[Cesarstwo Niemieckie|niemiecki]] [[podwodny stawiacz min]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], jedna z 64 zbudowanych jednostek typu ''UC II''. [[Wodowanie|Zwodowany]] w październiku 1916 roku w stoczni [[Kaiserliche Werft Danzig]] w [[Gdańsk]]u, został przyjęty do służby w [[Kaiserliche Marine]] w marcu 1917 roku. Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy. W czasie służby operacyjnej w składzie Flotylli Bałtyckiej i 1. Flotylli [[Hochseeflotte]] okręt odbył 12 misji bojowych, podczas których zatopił 21 statków o łącznej [[Pojemność brutto|pojemności]] {{formatnum:21030}} [[Tona rejestrowa|BRT]] i cztery [[okręt]]y o łącznej wyporności 463 tony, a ponadto [[Pryz|zdobył]] trzy statki o łącznej pojemności 2716 BRT. SM UC-58 został poddany Francuzom 24 listopada 1918 roku w wyniku podpisania [[Rozejm w Compiègne (1918)|rozejmu w Compiègne]], a następnie [[Stocznia złomowa|złomowany]] w 1921 roku. ''[[SM UC-58|Czytaj więcej…]]''
'''[[Mariusz Siudek]]''' (ur. [[29 kwietnia]] [[1972]] w [[Oświęcim]]iu) – [[Polska|polski]] [[Łyżwiarstwo figurowe|łyżwiarz figurowy]], startujący w [[Pary sportowe|parach sportowych]] z żoną [[Dorota Siudek|Dorotą Siudek]]. Trzykrotny uczestnik igrzysk olimpijskich, brązowy medalista mistrzostw świata, dwukrotny wicemistrz i dwukrotny brązowy medalista mistrzostw Europy oraz 12–krotny mistrz Polski. Od 1995 roku zaczął odnosić sukcesy międzynarodowe ze swoją piątą partnerką sportową i późniejszą żoną Dorotą Zagórską. Zagórska i Siudek byli znani z wykonywania efektownych podnoszeń łyżwiarskich. W 1999 roku jako pierwsi polscy łyżwiarze zdobyli medal zawodów z cyklu Grand Prix. W 2002 roku był [[Lista chorążych reprezentacji Polski na igrzyskach olimpijskich|chorążym reprezentacji Polski]] na [[Zimowe Igrzyska Olimpijskie 2002|zimowych igrzyskach olimpijskich]] w [[Salt Lake City]]. Zakończyli karierę, zdobywając brązowy medal na [[Mistrzostwa Europy w Łyżwiarstwie Figurowym 2007|mistrzostwach Europy 2007]] w Warszawie. Obydwoje zostali trenerami łyżwiarstwa figurowego w klubie [[MKS Axel Toruń]]. ''[[Mariusz Siudek|Czytaj więcej…]]''
|2=<!--Propozycja na wtorek 1630 czerwca --> [[Plik:SM0 Proj.183PL-1-C-309-9.jpg|right|100px]]
'''[[KT-85]]''' – [[Polska|polski]] [[kuter torpedowy]] z okresu [[Zimna wojna|zimnej wojny]], jeden z dziewiętnastu pozyskanych przez Polskę z [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] okrętów projektu [[Kutry torpedowe projektu 183|''183'']]. Jednostkę zbudowano w stoczni numer 5 w [[Petersburg|Leningradzie]], a następnie została zakupiona przez Polskę i 24 listopada 1956 roku weszła w skład [[Marynarka Wojenna|Marynarki Wojennej]]. Intensywnie eksploatowany okręt, oznaczony podczas służby znakami burtowymi KT-85 i 412, został skreślony z listy floty w październiku 1973 roku. Okręt był dużym kutrem torpedowym. [[Długość całkowita (statek)|Długość całkowita]] wykonanego z drewna [[Kadłub statku wodnego|kadłuba]] wynosiła 25,5 [[metr]]a, [[Szerokość całkowita|szerokość]] 6,1 metra i [[zanurzenie]] 1,13 metra. [[Wyporność]] standardowa wynosiła 56 [[tona|ton]], zaś pełna 67 ton. Załoga okrętu składała się z 14 osób – 2 oficerów, 9 podoficerów oraz 3 marynarzy. ''[[KT-85|Czytaj więcej…]]''
'''[[Zbrodnie na pacjentach w Państwowym Zakładzie dla Umysłowo i Nerwowo Chorych w Kobierzynie]]''' – dokonane w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] przez urzędników [[III Rzesza|III Rzeszy Niemieckiej]] zabójstwo ponad tysiąca pacjentów [[Szpital Kliniczny im. dr. Józefa Babińskiego|szpitala psychiatrycznego]] w [[Kobierzyn (Kraków)|Kobierzynie]]. Łańcuch zbrodni składał się z trzech etapów: głodzenia pacjentów, wywiezienia we wrześniu 1941 roku chorych narodowości żydowskiej do [[Zakład dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Żydów Zofiówka|Zakładu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Żydów „Zofiówka”]] w [[Otwock]]u (zostali tam zamordowani 19 sierpnia 1942 roku) oraz wydarzeń z 23 czerwca 1942 roku: zbrodni masowego zabójstwa i podstępnego wywiezienia pacjentów do [[Obóz koncentracyjny|obozu koncentracyjnego]] [[Auschwitz-Birkenau]]. Łącznie, wliczając także ofiary zagłodzenia, uśmiercono około 900–1000 osób. Po wojnie postępowanie w sprawie likwidacji szpitala prowadziła [[Główna Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce|Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce]]. W toku śledztwa ustalono winę niemieckiego dyrektora szpitala Alexa Krolla, dowodzącego akcją z 23 czerwca SS-Sturmbahnfuehrera Karla Meyera, niemieckiego szefa [[Instytut Ekspertyz Sądowych|Zakładu Medycyny Sądowej]] w Krakowie dr. Wernera Becka oraz innych esesmanów o nieustalonej tożsamości. Sprawcy jednak uniknęli kary. ''[[Zbrodnie na pacjentach w Państwowym Zakładzie dla Umysłowo i Nerwowo Chorych w Kobierzynie|Czytaj więcej…]]''
|3=<!--Propozycja na środę 171 czerwcalipca --> [[Plik:BielskoJavier Fernández -Biała Town2018 HallOlympics.jpg|right|100px]]
'''[[Javier Fernández (łyżwiarz figurowy)|Javier Fernández]]''' (ur. [[15 kwietnia]] [[1991]] w [[Madryt|Madrycie]]) – [[Hiszpania|hiszpański]] [[łyżwiarstwo figurowe|łyżwiarz figurowy]] startujący w konkurencji [[Jazda indywidualna|solistów]]. Brązowy medalista olimpijski z [[Pjongczang]]u i trzykrotny uczestnik igrzysk olimpijskich, dwukrotny mistrz świata, 7-krotny mistrz Europy, medalista finału Grand Prix oraz 8-krotny mistrz Hiszpanii. Fernández rozpoczął karierę juniorską w sezonie 2005/2006, gdy zdobył tytuł wicemistrza Hiszpanii juniorów. Rok później został mistrzem Hiszpanii juniorów. Przez wiele lat trenował w [[Toronto]] u [[Brian Orser|Briana Orsera]], podobnie jak jego rywal i przyjaciel [[Yuzuru Hanyū]]. W 2018 roku został pierwszym hiszpańskim łyżwiarzem figurowym, który zdobył medal [[Zimowe igrzyska olimpijskie|zimowych igrzysk olimpijskich]]. Po igrzyskach skupił się na promowaniu łyżwiarstwa figurowego w rodzinnej Hiszpanii i występach w rewii ''Revolution On Ice''. Karierę sportową zakończył złotym medalem, a zarazem siódmym tytułem mistrzowskim z rzędu na [[Mistrzostwa Europy w Łyżwiarstwie Figurowym 2019|mistrzostwach Europy 2019]], do których przygotowywał się zaledwie miesiąc. ''[[Javier Fernández (łyżwiarz figurowy)|Czytaj więcej…]]''
'''[[Ratusz w Bielsku-Białej]]''' – [[neorenesans]]owy, trzykondygnacyjny, zabytkowy [[ratusz]] położony przy [[Plac Ratuszowy w Bielsku-Białej|Placu Ratuszowym]] w [[Bielsko-Biała|Bielsku-Białej]], w dzielnicy [[Biała Krakowska]]. Zbudowany w latach 1895–1897 według projektu [[Emanuel Rost (1848–1915)|Emanuela Rosta juniora]] jako nowy ratusz Białej. Na skutek braku miejsca w ciasnych strukturach urbanistycznych gmach powstał na słabo zabudowanym terenie na południe od centrum miasta, w widłach rzek: [[Biała (dopływ Wisły)|Białej]] i Niwki. Usytuowanie budynku miało również aspekt ideowy: w jego sąsiedztwie znajdował się [[Dwór Lipnicki w Bielsku-Białej|Dwór Lipnicki]], dawna siedziba starostów lipnickich, od których w XVIII wieku mieszczanie bialscy byli uzależnieni. W 1951 roku, wraz z połączeniem [[Bielsko|Bielska]] i [[Biała Krakowska|Białej]] w jedno miasto, dotychczasowy ratusz bialski stał się siedzibą Prezydenta Miasta, Urzędu Miejskiego i Miejskiej Rady Narodowej w Bielsku-Białej. W 1993 roku przystąpiono do prac konserwatorskich wieży zegarowej i dachu. Główne prace przypadły jednak na lata 1996-1997 i objęły zarówno elewację, jak i wnętrza. Na stulecie istnienia ratuszowi przywrócony został pierwotny wygląd, odtworzony z XIX wieku, w dużej mierze na podstawie dawnych fotografii oraz rysunków projektowych Emanuela Rosta. ''[[Ratusz w Bielsku-Białej|Czytaj więcej…]]''
|4=<!--Propozycja na czwartek 182 czerwcalipca --> [[Plik:Powódź 1997 Wrocław 003.jpg|right|100px]] -->
'''[[Powódź tysiąclecia we Wrocławiu]]''' – [[Klęska żywiołowa|katastrofalne]] zalanie znacznej części [[Wrocław]]ia w czasie [[Powódź tysiąclecia|powodzi tysiąclecia]], która nawiedziła w lipcu 1997 roku [[Europa Środkowa|Europę Środkową]]. Na [[Śląsk]]u wylały wówczas wody [[Odra|Odry]] i jej dopływów, w tym m.in. [[Bóbr (dopływ Odry)|Bobru]], [[Bystrzyca (dopływ Odry)|Bystrzycy]], [[Kaczawa|Kaczawy]], [[Kwisa|Kwisy]], [[Mała Panew|Małej Panwi]], [[Nysa Kłodzka|Nysy Kłodzkiej]], [[Nysa Łużycka|Nysy Łużyckiej]], [[Olza (rzeka)|Olzy]], [[Oława (rzeka)|Oławy]], [[Ślęza|Ślęzy]] oraz [[Widawa (rzeka)|Widawy]]. Wody powodziowe Odry wdarły się do miasta 12 lipca 1997 roku, a ostatecznie ustąpiły 6 sierpnia. We Wrocławiu powódź tysiąclecia miała szczególnie ciężki przebieg, ponieważ nałożyły się dwie fale powodziowe: z Odry i Widawy. Ponadto kilka dni przed kulminacją mieszkańcy podwrocławskiej wsi [[Łany (województwo dolnośląskie)|Łany]] nie pozwolili na jej zalanie, co znacznie obniżyłoby straty. Z powodu specyficznego przebiegu rzeki przez miasto wylew nastąpił niezależnie zarówno w centrum, jak i na północy Wrocławia. Pod wodą znalazło się 40% powierzchni miasta; zalanych i podtopionych zostało 2583 budynków mieszkalnych. ''[[Powódź tysiąclecia we Wrocławiu|Czytaj więcej…]]''
'''[[Nepal na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984]]''' – reprezentacja Nepalu na [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1984|Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984]] w [[Los Angeles]] liczyła dziesięciu zawodników. [[Nepal]] ma niewielkie tradycje sportowe. Świadczy o tym fakt, że do Igrzysk w Los Angeles Nepalczycy nie zdobywali medali w najważniejszych imprezach międzynarodowych, takich jak [[Igrzyska azjatyckie|igrzyska azjatyckie]], czy [[igrzyska olimpijskie]]. W 1984 roku Nepal miał swoich przedstawicieli w 3 spośród 23 rozgrywanych dyscyplin. Zawodnicy nie zdobyli żadnego medalu. Nie można jednoznacznie ustalić najmłodszego i najstarszego reprezentanta, ponieważ data urodzenia 4 zawodników jest nieznana. Dziewięciu zawodników debiutowało na igrzyskach. Był to piąty start tej reprezentacji na [[igrzyska olimpijskie|igrzyskach olimpijskich]]. Najlepszym wynikiem, jaki osiągnęli reprezentanci tego kraju na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984, była 14. pozycja, jaką [[Jagadish Pradhan]] zajął w rywalizacji sztangistów w kategorii wagowej do 56 kilogramów. ''[[Nepal na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984|Czytaj więcej…]]''
|5=<!--Propozycja na piątek 193 czerwcalipca --> [[Plik:PhotomicrographThe fake Paraguay passport of N.the lactamicaBernese Y92–1009Group.webpjpg|right|100px]]
'''[[Grupa Ładosia]]''' – nazwa nadana polskim dyplomatom oraz działaczom żydowskim, którzy wspólnie stworzyli w [[Szwajcaria|Szwajcarii]] w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] system nielegalnej produkcji paszportów [[Ameryka Południowa|południowoamerykańskich]] dla ratowania [[Zagłada Żydów|europejskich Żydów od zagłady]]. W skład grupy wchodziło czterech dyplomatów Poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej, przedstawiciel utworzonego przez [[Światowy Kongres Żydów]] komitetu RELICO (Komitetu Pomocy Żydowskim Ofiarom Wojny) oraz przedstawiciel [[Agudat Israel]]. Pięciu na sześciu członków było obywatelami polskimi, zaś połowa była narodowości żydowskiej. Grupa była kręgiem nieformalnym, nie miała struktury, a powiązania między jej członkami były niesymetryczne. Przy bezpośredniej produkcji paszportów główne kontakty odbywały się między konsulem [[Konstanty Rokicki|Konstantym Rokickim]], który był bezpośrednim twórcą większości paszportów i zajmował się ich kupowaniem na czarnym rynku, oraz [[Adolf Henryk Silberschein|Abrahamem Silberscheinem]] i [[Chaim Eiss|Chaimem Eissem]], którzy zajmowali się przemytem paszportów, zdjęć i danych personalnych między [[Berno|Bernem]] a okupowaną Europą oraz zapewniali znaczną część finansowania operacji. W 2019 roku pod redakcją [[Jakub Kumoch|Jakuba Kumocha]] opublikowano listę imion i nazwisk 3262 Żydów, którzy otrzymali paszporty wystawione przez Grupę Ładosia. ''[[Grupa Ładosia|Czytaj więcej…]]''
'''''[[Neisseria lactamica]]''''' – [[Komensalizm|komensalny]] gatunek [[Bakterie Gram-ujemne|bakterii Gram-ujemnych]] charakteryzujący się unikalnym dla rodzaju ''Neisseria'' przystosowaniem do [[Fermentacja|fermentacji]] laktozy. Podobnie jak spokrewniony gatunek [[Dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych|''N. meningitidis'']], bakteria ta zasiedla ludzkie [[górne drogi oddechowe]]. ''Neisseria lactamica'' jest jedną z trzech najlepiej zbadanych bakterii z rodzaju ''Neisseria'' obok spokrewnionych z nią ''N. meningitidis'' oraz ''[[Dwoinka rzeżączki|N. gonorrhoeae]]'', jednak – w przeciwieństwie do tych dwóch gatunków – nie jest bakterią chorobotwórczą. Jej populacje charakteryzują się dużą różnorodnością genetyczną, a sama bakteria wzbudziła zainteresowanie dzięki zaobserwowanej negatywnej korelacji pomiędzy nosicielstwem ''N. lactamica'' i [[Dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych|meningokoków]]. W związku ze znacznym podobieństwem antygenowym, rozważa się wykorzystanie tej bakterii w produkcji nowego typu szczepionki przeciwko ''N. meningitidis''. ''[[Neisseria lactamica|Czytaj więcej…]]''
|6=<!--Propozycja na sobotę 204 czerwcalipca --> [[Plik:МихаилAdam АлександровичHarasowski Майлевский- kompozytor, 1932.jpg|right|100px]]
'''[[Adam Harasowski]]''' (ur. [[16 września]] [[1904]] w [[Delatyn]]ie, zm. [[16 czerwca]] [[1996]] w [[Rownhams]]) – polski kompozytor i dyrygent, pianista, znawca twórczości [[Fryderyk Chopin|Fryderyka Chopina]], inżynier mechanik, [[poliglota]]. Od roku 1939 przebywał w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. Był oficerem technicznym [[Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii|Polskich Sił Powietrznych]], później oficerem i instruktorem [[Royal Air Force]]. Prowadził polskie i brytyjskie, chóralne i operowe grupy muzyczne, a także działalność pisarską mającą na celu przybliżenie polskiej muzyki publiczności anglojęzycznej i z tego powodu większość jego twórczości powstała w języku angielskim. Harasowski był autorem wielu kompozycji i aranżacji muzycznych przeznaczonych zarówno dla polskich żołnierzy na Zachodzie, jak i dla odbiorców brytyjskich. Jako czwarty z dyrygentów prowadził Chór [[Polskie Siły Zbrojne|Wojska Polskiego]], który w ciągu siedmiu lat działalności dał ponad 600 koncertów na terenie całej Wielkiej Brytanii. Był mężem wydawcy i dziennikarki [[Jadwiga Harasowska|Jadwigi Harasowskiej]]. ''[[Adam Harasowski|Czytaj więcej…]]''
'''[[Michaił Majlewski]]''' (ur. [[25 marca]] [[1830]] w [[Moskwa|Moskwie]], zm. po [[1 stycznia]] [[1917]]) – działacz państwowy [[Imperium Rosyjskie]]go, gubernator [[Gubernia radomska|radomski]], wicegubernator [[Gubernia kielecka|kielecki]] oraz [[Gubernia siedlecka|siedlecki]]. Przed objęciem wysokich stanowisk w administracji przechodził karierę wojskową w [[Lejb-Gwardyjski Pułk Huzarów Jego Wysokości|Lejb-Gwardyjskim Pułku Huzarów Jego Wysokości]] oraz w Turkiestańskim Okręgu Wojskowym. Brał udział w dławieniu [[Powstanie węgierskie (1848–1849)|powstania węgierskiego]], zaś podczas [[Wojna krymska|wojny krymskiej]] stacjonował w stolicy w ramach garnizonu. Karierę wojskową przerwał w związku z chorobą w styczniu 1864 roku. Kolejne lata Majlewski poświęcił działalności społecznej. Piastował też funkcje samorządowe w powiecie sierpuchowskim guberni moskiewskiej. Majlewski otrzymał w 1855 roku oficjalne wyrazy wdzięczności od [[Aleksander II Romanow|Aleksandra II]] w związku z objęciem tronu po [[Mikołaj I Romanow|Mikołaju I]]. Żył jeszcze 1 stycznia 1917 roku. Jego dalsze losy są nieznane. ''[[Michaił Majlewski|Czytaj więcej…]]''
|7=<!--Propozycja na niedzielę 215 czerwcalipca --> [[Plik:ORPAugustynolophus DelfinNT.jpg|right|100px]]
'''[[Augustynolophus]]''' – [[Rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[Wymieranie|wymarłego]] [[Dinozaury|dinozaura]] [[Dinozaury ptasiomiedniczne|ptasiomiedniczego]], [[Ornitopody|ornitopoda]] z [[Rodzina (biologia)|rodziny]] [[Hadrozaury|kaczodziobych]], wyodrębniony z rodzaju [[zaurolof]] przez zespół Prieto-Márqueza w 2014 roku. Pierwsze szczątki zaliczone do rodzaju zaurolof opisał [[Barnum Brown]] w 1912 roku, z [[Gatunek typowy|gatunkiem typowym]] ''S. osborni''. Jednym z gatunków później zaliczonych do tego samego rodzaju był ''S. morrisi''. Jego pozostałości znaleziono w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]]. Znalezione tam [[skamieniałości]] czaszki zostały powtórnie przebadane przez Prieto-Márqueza i współpracowników. Badacze zwrócili uwagę na mocno zbudowany, sięgający za [[sklepienie czaszki]] grzebień tworzony głównie przez [[Kość nosowa|kość nosową]], zakończony wydłużoną, trójkątnego kształtu płytką. Wskazali także odmienności w kopule [[Kość czołowa|kości czołowej]] i zagłębienie wokół nozdrzy. Bazując na rzeczonych cechach, uznanych za [[Autapomorfia|autapomorfie]], naukowcy zdecydowali się przenieść gatunek do odrębnego rodzaju, ustanawiając dlań nową nazwę rodzajową ''Augustynolophus''. ''[[Augustynolophus|Czytaj więcej…]]''
'''[[ORP Ryś (1959)|ORP Ryś]]''' – [[Polska|polski]] [[trałowiec]] bazowy z okresu [[Zimna wojna|zimnej wojny]], jeden z dziewięciu zbudowanych na [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckiej]] [[Licencja (prawo)|licencji]] trałowców [[Trałowce projektu 254|projektu ''254M'']]. Okręt został [[Wodowanie|zwodowany]] w kwietniu 1959 roku w [[Stocznia Gdynia|Stoczni im. Komuny Paryskiej]] w [[Gdynia|Gdyni]], a do służby w [[Marynarka Wojenna|Marynarce Wojennej]] przyjęto go 10 września tego roku. Uzbrojenie artyleryjskie jednostki stanowiły dwa podwójne zestawy działek przeciwlotniczych W-11M kalibru 37 mm L/70, umieszczone na pokładzie dziobowym i łodziowym, z zapasem 1000 sztuk amunicji na lufę. Intensywnie eksploatowana jednostka, oznaczona [[Numer burtowy|znakami burtowymi]] T-71 i 611, większą część służby spędziła w 12. Dywizjonie Trałowców Bazowych [[8 Flotylla Obrony Wybrzeża|8. Flotylli Obrony Wybrzeża]] w [[Świnoujście|Świnoujściu]]. Okręt został skreślony z listy floty po 30-letnim okresie użytkowania w październiku 1989 roku, a następnie – po zdemontowaniu w świnoujskim porcie zdatnego do użytku uzbrojenia i wyposażenia – [[Stocznia złomowa|złomowany]]. ''[[ORP Ryś (1959)|Czytaj więcej…]]''
}}
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość=
|
