Sap (album): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mike89 (dyskusja | edycje)
m rozbudowa, ilustracja, commons, linki, drobne redakcyjne
Mike89 (dyskusja | edycje)
m ilustracja, rozbudowa, źródła/przypisy
Linia 4:
|rodzaj albumu = ep
|tytuł = Sap
|okładka = Sap by Alice in Chains (Album-CD) (EuropeUS-19931992).jpg
|wykonawca = [[Alice in Chains]]
|wydany = 4 lutego 1992
Linia 31:
 
== Geneza ==
Po wydaniu debiutanckiego [[Album studyjny|albumu studyjnego]] ''[[Facelift]]'' w 1990 zespół intensywnie koncertował w ramach [[Facelift Tour]], występując m.in. w roli [[Support (muzyka)|supportu]] przed [[Extreme (zespół muzyczny)|Extreme]]{{odn|de Sola|2015|s=131–133}}, [[Iggy Pop]]em{{odn|de Sola|2015|s=134–136}} i [[Megadeth]]{{odn|de Sola|2015|s=141}} oraz biorąc udział w amerykańskiej części trasy [[Clash of the Titans]], poprzedzając koncerty [[Thrash metal|thrashmetalowych]] grup [[Anthrax (amerykański zespół muzyczny)|Anthrax]], Megadeth i [[Slayer]]<ref>{{odn|ref=nie|Prato|2009|s=264}}; {{odn|ref=nie|de Sola|2015|s=143}}.</ref>. 16 sierpnia 1991 zespół zainaugurował udział w tournée [[Van Halen]] [[For Unlawful Carnal Knowledge Tour]]{{odn|de Sola|2015|s=152}}. W trakcie jego trwania muzycy przystąpili do prac nad materiałem na [[Dirt (album)|drugi album studyjny]] oraz [[Singles (ścieżka dźwiękowa)|ścieżką dźwiękową]] do filmu ''[[Samotnicy]]'' (1992, reż. [[Cameron Crowe]]). Sesja odbyła się w listopadzie w [[London Bridge Studio]] w [[Seattle]], przy współpracy [[Rick Parashar|Ricka Parashara]], i trwała od dwóch do trzech tygodni{{#tag:ref|W ocenie inżyniera dźwięku Jonathana Pluma i jego asystenta Dave’a Hillisa Parashar miał istotny wkład w opracowanie harmonii wokalnych Staleya i Cantrella, które stały się znakiem rozpoznawczym zespołu{{odn|de Sola|2015|s=159}}.|group="uwaga"}}{{odn|de Sola|2015|s=159–160, 166}}. Członkowie zespołu zarejestrowali dziesięć [[Utwór muzyczny|utworów]]{{odn|de Sola|2015|s=141}} – w tym promujący wspomnianą ścieżkę dźwiękową „[[Would?]]” (1992){{#tag:ref|Członkowie Alice in Chains wystąpili w filmie Crowe’a w roli [[cameo]] obok muzyków [[Pearl Jam]] i [[Soundgarden]]{{odn|Anderson|2007|s=99}}. Scenę ze swoim udziałem nagrali 17 kwietnia 1991 na nabrzeżu Pier 48 w Seattle{{odn|de Sola|2015|s=141}}.|group="uwaga"}}{{r|ak}} – spośród których kilka w odmiennej stylistyce brzmieniowej. Jak wspominał [[Jerry Cantrell]] na łamach „[[Guitar World]]”: „Gdy przygotowywaliśmy [[Demo (muzyka)|demo]] na drugą płytę, powstało trochę materiału, który nam się bardzo podobał, lecz nie odzwierciedlał stylu zespołu. Mieliśmy świetną muzykę, którą szkoda było stracić, która pewnie nie trafiłaby na album. Postanowiliśmy wydać [[EP]]. Sami to zrobiliśmy, sami wyprodukowaliśmy”{{r|e}}.
 
== Nagrywanie ==
Proces nagrań rozpoczął się 20 listopada 1991 i trwał sześć dni{{r|ac}}. Wyselekcjonowane utwory zespół zarejestrował pod kierownictwem [[Producent muzyczny|producenta]] Ricka Parashara{{odn|de Sola|2015|s=159}}. W trakcie sesji do [[Studio nagraniowe|studia]] zaproszono [[Ann Wilson]] z zespołu [[Heart (zespół muzyczny)|Heart]]{{odn|de Sola|2015|s=161}}, [[Chris Cornell|Chrisa Cornella]] z [[Soundgarden]] oraz [[Mark Arm|Marka Arma]], lidera [[Mudhoney]]{{odn|de Sola|2015|s=162}}. Cantrell w następujących słowach odniósł się do tego pomysłu: „Gdy skończyliśmy cztery utwory na ''Sap'', siedząc w studiu pewnej nocy powiedziałem, że może ściągnęlibyśmy Ann z Heart do zaśpiewania w kilku piosenkach, i jak się uda to Chrisa oraz kogokolwiek innego, kogo uda nam się znaleźć”{{r|i}}.
 
Ann Wilson zarejestrowała partie [[Wokal wspierający|wokalu wspierającego]] w utworach „Brother”, „Am I Inside” i „Love Song”{{r|v}}. Cornell i Arm [[Śpiew|zaśpiewali]] obok Cantrella i [[Layne Staley|Layne’a Staleya]] w kompozycji „[[Right Turn]]”{{odn|de Sola|2015|s=162}}{{odn|Prato|2009|s=340}}, którą nagrano pod szyldem [[Alice Mudgarden]]. Nazwę utworzono z [[Kontaminacja (językoznawstwo)|kontaminacji]] Alice in Chains, Mudhoney i Soundgarden{{odn|de Sola|2015|s=162}}. Współpracujący ze studiem asystent [[Inżynier dźwięku|inżyniera dźwięku]] Dave Hillis przyznał, że Arm był zdenerwowany podczas nagrań. „Rozmawialiśmy w holu, miał ze sobą sześciopak piwa i zaczął pić jedno z nich. Spytałem czemu jest taki zdenerwowany. Uważał, że jego głos nie będzie pasował do ogólnego klimatu utworu (…) Byłem ciekaw jak na tę sytuację zareaguje Rick, który nie miał doświadczenia z muzyką Mudhoney i stylem Marka. Pamiętam, że gdy śpiewał, Rick spojrzał na mnie i powiedział: «to jest świetne»”{{odn|de Sola|2015|s=162}}. W przeciwieństwie do niepewnego Arma, sytuacja z Cornellem była odwrotna. Pierwotnie muzyk chciał zaśpiewać w swoim charakterystycznym, energicznym stylu, lecz producent przekonywał go do bardziej powściągliwego występu{{odn|de Sola|2015|s=162}}. Cantrell w trakcie sesji korzystał z [[Gitara klasyczna|gitary klasycznej]] firmy [[Ovation Guitar Company|Ovation]]{{r|e}}.
 
Sesja do minialbumu przebiegała sprawnie i bez kłopotów. Parashar utrzymywał żelazną dyscyplinę w studiu, przez co muzycy skupiali się na nagrywaniu i nie pozwalali sobie na organizowanie jakichkolwiek imprez{{odn|de Sola|2015|s=160}}. Jonathan Plum, inżynier dźwięku w London Bridge Studio, wspominał, że Staley był przyjazny i uprzejmy dla personelu studia, w przeciwieństwie do Cantrella, który, w jego ocenie, koncentrował się na swojej pracy{{odn|de Sola|2015|s=160}}. Hills, znający wokalistę od czasów funkcjonowania kompleksu sal prób Music Bank pod koniec lat 80., podkreślał zmianę zachowania Staleya. Jak zaznaczał, muzyk był bardziej cichy i wyobcowany, a czasami na dłużej zamykał się w łazience{{odn|de Sola|2015|s=161}}. Chociaż Plum zaprzeczał jakoby podczas sesji wokalista zażywał [[narkotyk]]i{{odn|de Sola|2015|s=160}}, Hills twierdził, że zmiana zachowania mogła być następstwem jego [[uzależnienia]]{{odn|de Sola|2015|s=161}}.
 
== Analiza ==
Linia 51 ⟶ 53:
Minialbum oferuje proste struktury utworów{{r|i}} o [[Ballada (muzyka)|balladowo]]-[[Muzyka akustyczna|akustycznym]] brzmieniu i [[Melancholia|melancholijnym]] nastroju{{odn|Anderson|2007|s=94–95}}.
 
Gillian G. Gaar z magazynu „[[Goldmine (magazyn)|Goldmine]]” nazwała ''Sap'' „objazdem, eksploracją wcześniej nieznanego terytorium”{{r|z}}. Jeff Gilbert z pisma „Guitar World” ocenił: „Praca gitary Cantrella na ''Sap'' reprezentuje prywatne przebicia melodyjne, harmonijne i koncepcyjne”{{r|i}}. Don Kyle na łamach brytyjskiego „[[Kerrang!]]” przyznał: „''Sap'' otwiera «Brother», surrealistyczny, niejasny wschodni hymn, który oferuje eteryczny, akustyczny [[riff]] i wokal wspierający w postaci Ann Wilson z zespołu Heart”{{r|k}}. Mark Cooper z magazynu „[[Q (magazyn)|Q]]” napisał: „Brzdąkanie [[Gitara akustyczna|gitary akustycznej]], a nawet flirtowanie z walcowatym [[blues]]em faworyzowanym przez [[Led Zeppelin]] lub [[The Allman Brothers Band]], lecz Staley i Cantrell w swych głosach pozostają nieprzejednani, wyrwani wewnętrznie z jelit [[ból]]u”{{r|q}}. Kristina Estlund, w recenzji zamieszczonej na łamach „Rock Beat”, podkreśliła, że „«Brother» jest połączeniem łagodzących partii wokalnych ze zrelaksowanym, przechodzącym [[Tempo (muzyka)|tempem]]”. Odnosząc się do partii gitar w „[[Got Me Wrong]]” autorka przyznała, że są „niesamowite”. Na temat „Right Turn” napisała: „Mocny tekst połączony z poważnym nisko-buczącym wokalem Layne’a i potężną instrumentalną partią Cornella”. Brzmienie „Am I Inside” Estlund porównała do duetu [[Simon & Garfunkel]], podkreślając przy tym [[Rock psychodeliczny|psychodeliczną]] grę [[fortepian]]u i gitary{{r|f}}. Jordan Babula z „[[Teraz Rock]]a” zwrócił uwagę na fakt, że płyta charakteryzuje się „niechlujnym i surowym brzmieniem”. Odnosząc się do warstwy brzmieniowej napisał: „«Got Me Wrong» cechuje akustyczna [[Strofa|zwrotka]] i [[Overdrive|przesterowane]] [[Gitara elektryczna|gitary]] w [[refren]]ach”. „Am I Inside” przyrównał do stylu [[Muzyka country|country]]{{r|ab}}.
 
Zamykający „Love Song” stanowi wspólny żart zespołu, gdzie muzycy pozamieniali się instrumentami, a tekst jest [[Improwizacja (muzyka)|improwizowany]]{{r|e}}. „Layne grał na [[Perkusja|perkusji]], [[Sean Kinney|Sean [Kinney]]] [[śpiew]]ałśpiewał, Jerry i [[Mike Starr|Mike [Starr]]] pozamieniali się gitarami. To było głupie” – wspominał Hillis{{odn|de Sola|2015|s=162}}. Utwór nie został wymieniony w spisie{{r|z}}. Cantrell przyznawał, że „Love Song” to „najdziwniejsza piosenka, jaką kiedykolwiek nagraliśmy”{{r|e}}.
 
=== Teksty ===
Linia 59 ⟶ 61:
 
== Oprawa graficzna ==
[[Plik:Alice in Chains - 2019158180714 2019-06-07 Rock am Ring - 1461 - AK8I6811.jpg|mały|left|Kinney był pomysłodawcą nagrania minialbumu ''Sap'' oraz okładki]]
Autorem [[Design|oprawy graficznej]] jest David Coleman{{r|a}}. Członkowie zespołu skontaktowali się z [[Rocky Schenck|Rockym Schenckiem]], z którym współpracowali przy sesji do ''[[Facelift]]'' w 1990{{odn|de Sola|2015|s=126–128}}, aby omówić pomysły na okładkę minialbumu. 22 grudnia Schenck udał się z asystentem do [[Griffith Park]] w [[Los Angeles]]. Jak wspominał: „Miałem kilka świetnych zdjęć, między innymi czterech wiader zwisających z ogromnego, starego drzewa, które symbolizowałyby każdego z muzyków, ale ostatecznie skończyło się na zdjęciu, gdzie użyliśmy jednego wiadra”{{odn|de Sola|2015|s=163}}.
 
Linia 68 ⟶ 70:
== Wydanie ==
{{Grafika rozwinięta
| położenie = leftright
| grafika1 = Jar of Flies and Sap by Alice in Chains (Vinyl 3) (US-1994).jpg
| szerokość1 = 167
Linia 75 ⟶ 77:
| opis = [[Strona A i strona B|Strona 3 i 4]] winylowej wersji minialbumu ''Sap'', będącej częścią pakietu ''Jar of Flies/Sap'' z 1994 (nr kat. C 57806)
}}
''Sap'' został opublikowany 4 lutego 1992 nakładem [[Wydawnictwo muzyczne|wytwórni]] [[Columbia Records|Columbia]]{{#tag:ref|Niektóre źródła za miesiąc premiery minialbumu ''Sap'' podawały maj{{odn|de Sola|2015|s=165}}.|group="uwaga"}}{{r|b}}, początkowo jedynie na terenie Stanów Zjednoczonych{{r|ai}}. Cantrell stwierdził, że minialbum był wydany bez żadnego rozgłosu i [[Singel (wydawnictwo muzyczne)|singla]], dzięki czemu znany był tylko garstce ludzi z najbliższego otoczenia zespołu{{odn|Prato|2009|s=340}}. „Nie chcieliśmy żadnej reklamy ani promocji – po prostu umieściliśmy go w sklepach, aby sprawdzić, czy ktoś to kupi” – wyznał w rozmowie z „Guitar World”{{r|i}}. W wywiadzie dla „Guitar School” podkreślił, że zmiana stylistyki brzmieniowej była zamierzonym zabiegiem. „Staraliśmy się pokazać, że nie jesteśmy tylko zespołem [[Heavy metal|metalowym]]. Choć gramy metal, to czasami lubimy prezentować także inne gatunki”{{r|m}}. Jednocześnie deklarował, że grupa nie zamierza grać na koncertach nowych kompozycji. „W żadnym wypadku nie odrzucam tego materiału, ponieważ jest to świetna muzyka – po prostu byłoby dziwnie włączyć ją do jednego z naszych normalnych setów”{{#tag:ref|Utwór „Brother” zadebiutował na żywo 25 lipca 1992, podczas [[Charytatywność|charytatywnego]] koncertu z okazji Medicine Show w [[Hollywood Palladium]]. Został wykonany z udziałem Ann Wilson{{r|al}}. Kompozycja „Got Me Wrong” premierę miała w trakcie występu z cyklu [[MTV Unplugged]] 10 kwietnia 1996 w Majestic Theatre w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]. Zapis wydarzenia ukazał się na [[Album koncertowy|albumie koncertowym]] ''[[Unplugged (album Alice in Chains)|Unplugged]]'' (1996){{odn|de Sola|2015|s=240–243}}. Z kolei „Right Turn” został po raz pierwszy wykonany 13 sierpnia 2011, podczas akustycznego koncertu w [[WinStar World Casino]] w [[Thackerville]]{{r|am}}.|group="uwaga"}}{{r|e}}.
 
Oprócz standardowego [[Płyta kompaktowa|CD]], w 1994 ''Sap'' ukazał się – w limitowanej ilości 2,5 tys. sztuk – na podwójnym kolorowym [[Płyta gramofonowa|winylu]] wraz z ''[[Jar of Flies]]''{{r|z}} (''Jar of Flies'' był na pierwszej i drugiej stronie, ''Sap'' na trzeciej, a na czwartej znajdowało się logo zespołu){{r|u}}. W Wielkiej Brytanii ''Sap'' i ''Jar of Flies'' zostały wydane jako podwójne CD{{r|x}}.
 
Minialbum został ponownie wydany 21 marca 1995 w formacie [[Kaseta magnetofonowa|kasety magnetofonowej]]{{r|c}}, gdy utwór „Got Me Wrong” wszedł w skład [[Clerks – Sprzedawcy (album)|ścieżki dźwiękowej]] do filmu ''[[Clerks – Sprzedawcy]]'' (1994, reż. [[Kevin Smith]]) i opublikowano go w listopadzie 1994 na [[Promo|singlu promocyjnym]]{{odn|Prato|2009|s=340}}. Stał się [[Przebój|przebojem]], zyskując uznanie w rozgłośniach radiowych{{odn|Anderson|2007|s=94}}. 14 stycznia 1995 uplasował się on na 22. pozycji [[Lista przebojów|listy]] [[Alternative Songs|Modern Rock Tracks]], opracowywanej przez magazyn „[[Billboard (tygodnik)|Billboard]]”{{r|ae}}. 4 marca utwór osiągnął 7. miejsce na liście [[Mainstream Rock Songs|Album Rock Tracks]], również opracowywanej przez wspominany tygodnik branżowy{{r|ad}} (po singlach „[[Rooster]]” z 1993 i „[[No Excuses]]” z 1994, była to ówcześniew owym czasie najwyższa lokata, na jakiej utwór Alice in Chains uplasował się w notowaniu Album Rock Tracks){{r|p}}.
 
== Odbiór ==
Linia 144 ⟶ 146:
'''Alice in Chains'''
* [[Layne Staley]] – [[śpiew]] (2, 3, 4), [[perkusja]] (5)
* [[Jerry Cantrell]] – śpiew (1, 2, 3), [[wokal wspierający]] (2), [[gitara akustycznaklasyczna]], [[gitara elektryczna]] (1, 2), [[gitara basowa]] (5)
* [[Mike Starr]] – gitara basowa, gitara elektryczna (5)
* [[Sean Kinney]] – perkusja, [[Bębenek baskijski|tamburyn]] (1, 3, 4), [[fortepian]] (4, 5), głos z [[megafon]]u (5)
Linia 263 ⟶ 265:
<ref name="aj">{{Cytuj stronę |url = https://www.billboard.com/music/alice-in-chains/chart-history/TLC |tytuł = Alice in Chains – Chart History – Catalog Albums |opublikowany = [[Billboard (tygodnik)|Billboard]] |język = en |data dostępu = 2020-06-08}}</ref>
<ref name="ak">{{cytuj pismo |autor = [[Jeffrey Ressner]] |tytuł = Alice in Chains: Through the Looking Glass |czasopismo = [[Rolling Stone]] |data = 26 listopada 1992 |strony = 47 |issn = 0035-791X}}</ref>
<ref name="al">{{cytuj pismo |autor = Pleasant Gehman |tytuł = Live! Concert Reviews |czasopismo = [[Spin (magazyn)|Spin]] |data = październik 1992 |strony = 120 |issn = 0886-3032}}</ref>
<ref name="am">{{cytuj stronę |url = http://www.blabbermouth.net/news/alice-in-chains-ends-10-month-break-from-stage/ |tytuł = Alice in Chains Ends 10-Month Break from Stage |opublikowany = [[Blabbermouth.net]] |język = en |zarchiwizowano = 2016-07-22 |archiwum = http://archive.is/G9b3G |data dostępu = 2020-07-03}}</ref>
}}