Cornelius Jansen: Różnice pomiędzy wersjami

'''Cornelius Jansen''', '''(Cornelius) Jansenius (Yprensis)''', ''pol.'' '''Janseniusz''' (ur. [[1585]] w [[Acquoy]], zm. [[6 maja]] [[1638]] w [[Leuven]]) – teolog, twórca [[jansenizm]]u, biskup [[Ypres]].

 

Urodził się w 1585 w holenderskiej wsi Acquoy koło [[Leerdam]], w rodzinie katolickiej. Jego rodzice, mimo względnego ubóstwa, zapewnili mu znakomitą edukację. Pobierał nauki w [[Utrecht|Utrechcie]], a od 1602 w [[Leuven|Lowanium]], gdzie w College du Faucon studiował filozofię. Spędził tam dwa lata, a na uroczystej promocji w 1604 został ogłoszony najlepszym spośród 118 studentów. Na uniwersytecie trwały wtedy ostre konflikty między [[jezuici|jezuitami]] a zwolennikami radykalnej interpretacji teologii [[Augustyn z Hippony|św. Augustyna]] dokonanej przez [[Michel De Bay|Bajusa]], [[Bajanizm|bajanistami]]. Jansen związał się ze zwolennikami Bajusa, nawiązał też trwałą przyjaźń i współpracę z myślącym podobnie [[Jean Duvergier de Hauranne|Jeanem du Vergier de Hauranne]], późniejszym opatem [[Jean Duvergier de Hauranne|Saint-Cyran]].

 

Po ukończeniu studiów udał się do [[Paryż]]a, by poprawić stan zdrowia i studiować grekę. Następnie zamieszkał u du Vergiera w jego wiejskim domu koło [[Bajonna|Bayonne]] i przez kilka lat uczył w kolegium biskupim. Cały wolny czas spędzał zgłębiając razem z du Vergierem nauczanie [[ojcowie Kościoła|ojców Kościoła]].

 

W 1616 powrócił do Lowanium, gdzie kierował kolegium św. Pulcherii, przeznaczonym dla studentów niderlandzkich. Uczniowie uznawali go za wymagającego nauczyciela obdarzonego cholerycznym temperamentem i odludka izolującego się od życia środowiska akademickiego. Mimo to odegrał on dużą rolę w oporze uniwersytetu wobec jezuitów, którzy założyli w Lowanium własną szkołę teologiczną, rywalizującą z wydziałem teologicznym uniwersytetu. By przeciwstawić się ich zamiarom Jansen był dwukrotnie wysyłany do Madrytu, w 1624 i 1626 - za drugim razem naraził się [[inkwizycja|inkwizycji]]. Jego starania wspierał biskup misyjny północnych Niderlandów [[Rovenius]], także pozostający w konflikcie z jezuitami, którzy starali się prowadzić misję w Niderlandach niezależnie od niego. Jansen kilkukrotnie polemizował także z [[Gisbertus Voetius|Voetiusem]], teologiem [[kalwinizm|kalwinistycznym]], znanym także z ataków na [[Kartezjusz]]a.