Henryk III Walezy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m usuwam szablon {{Gengen}}
Cesarstwo Austriackie powstało dopiero w 1804 a Maksymilian II był ARCYKSIĘCIEM Austrii i Świętym Cesarzem Rzymskim
Linia 49:
'''Henryk Walezy''' ([[język francuski|fr.]] ''Henri de Valois''), właściwie Edward Aleksander (ur. [[19 września]] [[1551]] w [[Fontainebleau]], zm. [[2 sierpnia]] [[1589]] w [[Saint-Cloud]]) – pierwszy [[Wolna elekcja|elekcyjny]] [[król Polski]] w latach 1573–1574, od 1574 król Francji jako '''Henryk III''' (ostatni władca Francji z dynastii [[Walezjusze|Walezjuszów]]); wcześniej do 1574 jako członek domu francuskiego: [[Władcy Angoulême|książę Angoulême]] (od 1551), [[Władcy Orleanu|książę Orleanu]] (od 1573) i [[Władcy Andegawenii|książę Andegawenii]] (od 1566).
 
{{fakt|Jako czwarty syn [[Henryk II Walezjusz|Henryka II Walezjusza]] i [[Katarzyna Medycejska|Katarzyny Medycejskiej]] miał niewielkie szanse na tron francuski, dlatego uznano go za dobrego kandydata do tronu Rzeczypospolitej po bezpotomnej śmierci [[Zygmunt II August|Zygmunta II Augusta]], ostatniego króla z dynastii [[Jagiellonowie|Jagiellonów]]. Mimo uwikłania rodu Walezjuszów w [[noc św. Bartłomieja]] i obaw przed przeniesieniem waśni religijnych do Rzeczypospolitej, podczas [[Elekcja 1573|wyboru nowego monarchy]] szlachta poparła jego kandydaturę. Wśród przegranych kandydatów byli m.in. syn cesarza AustriiŚwiętego Cesarstwa Rzymskiego[[Ernest Habsburg]], car moskiewski [[Iwan IV Groźny]] i król szwedzki [[Jan III Waza]].
 
Rządy Henryka III w Polsce i na Litwie były krótkie, wywarły jednak duży wpływ na przyszły kształt ustrojowy Rzeczypospolitej. Opracowane przez Sejm podczas bezkrólewia [[artykuły henrykowskie]] formalnie zmieniły państwo w [[Monarchia elekcyjna|monarchię elekcyjną]] z królem wybieranym po śmierci poprzednika metodą [[Wolna elekcja|wolnej elekcji]]. Tymczasem we Francji sytuacja dynastyczna drastycznie się skomplikowała: [[Louis de Valois|Ludwik Walezjusz]] zmarł jeszcze w dzieciństwie, najstarszy brat Henryka, [[Franciszek II Walezjusz|Franciszek II]], w 1560, trzeci w kolejności do tronu [[Karol IX Walezjusz]] zmarł w wieku zaledwie 23 lat w maju 1574 nie pozostawiając legalnego następcy tronu. Tym samym młodszy od Karola o nieco ponad rok Henryk stał się pierwszym pretendentem do tronu francuskiego. W kilka dni po otrzymaniu wieści o śmierci brata Henryk potajemnie uciekł z Krakowa i udał się do Francji, gdzie w lutym 1575 został koronowany na króla Francji. Ostatecznie szlachta Rzeczypospolitej uznała ucieczkę króla za abdykację i na jego następcę wybrała [[Anna Jagiellonka (1523–1596)|Annę Jagiellonkę]].