Józef Stalin: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Usunięcie odwołania do pliku 19240800-dzershinsky_stalin.jpg, ponieważ użytkownik 1989 skasował go z Commons
Linia 127:
==== Kampania uprzemysłowienia ====
[[Plik:19350710-yagoda khrushchev stalin kaganovich andreev red square moscow.jpg|thumb|Józef Stalin, szef NKWD [[Gienrich Jagoda]], [[Nikita Chruszczow]] i [[Łazar Kaganowicz]], 1935]]
Ważnym elementem przemian gospodarczych epoki stalinizmu było uprzemysłowienie w ramach państwowych planów pięcioletnich,. które, wW przeciwieństwie do kolektywizacji, doprowadziło ono do rozwoju gospodarczego kraju. Motorem tego procesu był sterowany za pośrednictwem propagandy entuzjazm (wyścig pracy, [[Przodownik pracy|ruch stachanowski]])<ref name="Norman Davies 1999">{{Cytuj|autor = Norman Davies |tytuł = Europa. Rozprawa historyka z historią |data = 1999 |isbn = 83-7006-883-9 |wydanie = Wyd. 1., dodruk |miejsce = Kraków |wydawca = Wydawnictwo Znak |s = 1017–1026 |oclc = 45745212}}</ref>, obawa przed uznaniem za „szkodnika” albo „bumelanta” i uwięzieniem oraz napływ wywłaszczonych chłopów, zapewniających tanią siłę roboczą. W efekcie pierwsze pięciolatki zaowocowały budową wielu obiektów przemysłowych i rozwojem gospodarczym kraju. Poziom życia pozostał jednak niski, ponieważ gospodarka pozostała nieefektywna i marnotrawna, zaś głównym kierunkiem uprzemysłowienia była budowa przemysłu zbrojeniowego i gałęzi o znaczeniu militarnym ([[górnictwo]], [[hutnictwo]], [[energetyka]], [[przemysł maszynowy|maszynowy]]). Na skutek polityki industrializacji już w 1930 roku udało się mu zwiększyć kapitał towarowy i zdolności przemysłu ciężkiego<ref name="Gregory, Paul R. 2004" />.
Polityka kolektywizacji zakończyła się natomiast klęską, która przyczyniła się do śmierci wielu milionów ludzi. Sukcesem dyktatora okazało się zbudowanie jeszcze przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] [[Mocarstwo|mocarstwa]] przemysłowo-wojskowego. Zgodnie z ideami komunizmu gospodarka ZSRR była [[Gospodarka planowa|centralnie planowa]] i prawie w całości państwowa. Kierunki polityki gospodarczej ustalano pod potrzeby wojskowe. Szybki rozwój nastąpił kosztem indywidualnej konsumpcji i ograniczenia spożycia, zgodnie z zasadą „pracuj więcej, jedz mniej”<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Davies |imię=Norman |tytuł=Europa. Rozprawa historyka z historią|wydawca=Wydawnictwo Znak|miejsce= Kraków|rok= 1999|isbn = 83-7006-883-9|strony = 1017–1026}}</ref>. Do 1942 roku, wzrost gospodarczy wynosił średnio 20% rocznie<ref name="Norman Davies 1999" />. Produkcja przemysłu ciężkiego i surowców uległa wzrostowi, w wyniku czego na początku lat 40. XX w. gospodarka ZSRR stała się stosunkowo samowystarczalna<ref>[http://countrystudies.us/russia/12.htm „Reconstruction and Cold War”. Library of Congress].</ref>. Stalin przekształcił ZSRR z kraju rolniczego w potęgę przemysłową, dzięki czemu po wojnie państwo stało się nowym [[Supermocarstwo|supermocarstwem]]<ref>Wheatcroft, S. G.; Davies, R. W.; Cooper, J.M. (1986). Soviet Industrialization Reconsidered: Some Preliminary Conclusions about Economic Development between 1926 and 1941 39 (2). Economic History Review, s. 30–32, {{ISBN|978-0-7190-4600-1}}.</ref>.