Elżbieta pomorska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m usuwam szablon {{Gengen}}
Kelvin (dyskusja | edycje)
redakcyjne, odlink. dat, poprawa linków, WP:SK+mSK+Bn+ToS
Linia 4:
|tytulatura =
|grafika = Busta Alzbeta Pomoranska.jpg
|opis grafiki = Elżbieta Pomorzanka - gotyckie popiersie w katedrze Św. Wita w Pradze
|herb =
|opis herbu =
Linia 24:
|miejsce śmierci = [[Hradec Králové]]
|przyczyna śmierci =
|miejsce spoczynku = w [[KatedraArchikatedra Świętych Wita, Wacława i Wojciecha w Pradze|katedrze św. Wita w Pradze]]
|ojciec = [[Bogusław V]]
|matka = [[Elżbieta Kazimierzówna]]
Linia 32:
|1. związek od =
|1. związek do =
|1. dzieci = [[Anna Czeska (królowa Anglii)|Anna]], [[Zygmunt Luksemburski|Zygmunt]], [[Jan Zgorzelecki|Jan]], Karol,<br />[[Małgorzata Luksemburska (1373-14101373–1410)|Małgorzata]], Henryk
|odznaczenia =
|commons =
Linia 38:
|wikicytaty =
}}
 
[[Plik:EliskaPomoranska.jpg|thumb|240px|Pieczęć niemieckich cesarzy i królów]]
'''Elżbieta pomorska''' (ur. zap. [[1346]], najp. [[1347]], zm. 14 lub 15 lutego [[1393]] w [[Hradec Králové|Kralowym Hradcu Králové]]<ref>E. Rymar, ''Rodowód książąt pomorskich'', 317-320s. 317–320.</ref>) – córka [[Bogusław V|Bogusława V]], [[książęta pomorscy|księcia wołogosko-rugijskiego i słupskiego]] oraz [[Elżbieta Kazimierzówna|Elżbiety Kazimierzówny]]. Wnuczka [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza III Wielkiego]], [[Władcy Polski|króla Polski]].
 
== Rodzina ==
Jako przypuszczalne miejsce narodzin Elżbiety bywa wskazywane [[Darłowo]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Kociuba | imię = Jarosław | tytuł = Pomorze -. Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego | wydawca = Walkowska Wydawnictwo | miejsce = Szczecin | data = 2012 | strony = 619 | isbn = 9788361805496}}</ref>.
 
21 maja [[1363]], w [[Kraków|Krakowie]] poślubiła [[Władcy Czech|króla Czech]] i [[Święty Cesarzcesarz Rzymskirzymski|cesarza]] [[Karol IV Luksemburski|Karola IV Luksemburskiego]], syna króla Czech [[Jan Luksemburski|Jana I Ślepego]] i [[Elżbieta Przemyślidka|Elżbiety Przemyślidki]], córki króla Czech i Polski [[Wacław II|Wacława II]]<ref name=Rymar319>E. Rymar, ''Rodowód książąt pomorskich'', s. 319.</ref>. Karol i Elżbieta mieli czterech synów i dwie córki, tj.:
* [[Anna Czeska (królowa Anglii)|Annę]] (ur. 11 lipca [[1366]], zm. 7 czerwca [[1394]]), żonę [[Ryszard II|Ryszarda II Plantageneta]], [[Władcy brytyjscy|króla angielskiego]],
* [[Zygmunt Luksemburski|Zygmunta]] (ur. 14 lutego lub 15 lutego [[1368]], zm. 9 grudnia [[1437]]), [[Władcy Niemiec|cesarza rzymskiego]], [[Władcy Węgier|króla węgierskiego]], [[Władcy Czech|czeskiego]] oraz [[Władcy Brandenburgii|margrabiego brandenburskiego]],
* [[Jan Zgorzelecki|Jana]] (ur. 22 czerwca [[1370]], zm. 1 marca [[1396]]), księcia [[zgorzelec]]kiego i margrabiego nowo-marchijskiego,[[Nowa Marchia#Panowanie Luksemburgów|nowomarchijskiego]],
* Karola (ur. 13 marca [[1372]], zm. 24 lipca [[1373]]),
* [[Małgorzata Luksemburska (1373-14101373–1410)|Małgorzatę]] (ur. 29 września [[1373]], zm. [[1410]]), żonę [[Jan III Hohenzollern|Jana III Hohenzollerna]], [[Burgrabstwo Norymbergi|burgrabiego norymberskiego]],
* Henryka (ur. [[1377]], zm. [[1378]])<ref>{{cytuj stronę|url=http://fmg.ac/Projects/MedLands/BOHEMIA.htm#KarlIdied1378|tytuł=''Bohemia. Table of contents. Karl 1346-1378, Wenzel IV 1363-1419, Zikmund 1410-1437, Albrecht 1437-1442''|autor=Ch. Cawley|język=en|data dostępu=2012-03-16|język=en}}</ref>.
 
Małżeństwo to służyło rozbiciu antyluksemburskiego sojuszu [[Władcy Austrii|księcia Austrii]] [[Rudolf IV Założyciel|Rudolfa IV]] oraz królów Węgier i Polski, [[Ludwik Węgierski|Ludwika]] i Kazimierza Wielkiego i pozyskania tego ostatniego do antybrandenburskiej polityki. 18 czerwca [[1363]] została koronowana w [[Praga|Pradze]] na królową Czech, a 1 listopada [[1368]] w [[Rzym]]ie, [[Urban V]] koronował ją na cesarzową<ref name=Rymar319 />.
 
=== Genealogia ===
Linia 59 ⟶ 58:
{| width="100%" style="text-align:center; vertical-align:middle;" cellspacing="0" cellpadding="0"
|-
| colspan="2" | <small>[[Warcisław IV]]<br />ur. w okr. 11–27 V 1291<br />zm. w okr. 31 VII–1 VIII 1326</small>
| colspan="2" |
| colspan="2" | <small>Elżbieta<br />ur. w okr. 1300–1304<br />zm. w okr. II–III 1355<br />lub przed 2 II 1356</small>
| colspan="2" |
| colspan="2" | <small>[[Kazimierz III Wielki]]<br />ur. 30 IV 1310<br />zm. 5 XI 1370</small>
| colspan="2" |
| colspan="2" | <small>[[Aldona Anna Giedyminówna|Aldona Anna]]<br />ur. ok. 1311–1313<br />zm. 25 V 1339</small>
|-
| style="border-right:1px black solid;" | &nbsp;
| colspan="4" style="border-bottom:1px black solid; border-right:1px black solid;" | &nbsp;
| colspan="4" style= "" | &nbsp;
| colspan="4" style="border-bottom:1px black solid; border-left:1px black solid;" | &nbsp;
| style="border-left:1px black solid;" | &nbsp;
|-
| colspan="3" | &nbsp;
| colspan="8" style="border-left:1px black solid; border-right:1px black solid;" | &nbsp;
| colspan="3" | &nbsp;
|-
| colspan="2" | &nbsp;
| colspan="2" | <small>[[Bogusław V]]<br />ur. w okr. 1317–1318<br />&nbsp;zm. w okr. 3 II–24 IV 1374</small>
| colspan="6" |
| colspan="2" | <small>[[Elżbieta Kazimierzówna]]<br />ur. ok. 1326<br />zm. 1361</small>
| colspan="2" |
|-
| colspan="3" style="border-right:1px black solid;" | &nbsp;
| colspan="8" style="border-bottom:1px black solid;" | &nbsp;
| colspan="3" style="border-left:1px black solid;" | &nbsp;
|-
| colspan="7" style="border-right:1px black solid;" | &nbsp;
| colspan="7" | &nbsp;
|-
| width="7.14%"|
Linia 104 ⟶ 103:
| width="7.14%"|
| width="7.14%"|
|-
|}
<!-- Żony i dzieci -->
{| style="width:100%; text-align:center; vertical-align:top;" cellspacing="0" cellpadding="0"
|- style="vertical-align:top;"
| colspan="2" |
| colspan="2" | <small>[[Karol IV Luksemburski]]<br />ur. 14 V 1316<br />zm. 29 XI 1378<br /><span style="letter-spacing: -4pt;">OO</span> &nbsp;&nbsp; 21 V 1363<br /></small>
| colspan="2" style="vertical-align:middle;" | '''Elżbieta pomorska'''<br />(ur. zap. 1346, najp. 1347<br />zm. 15 II 1393)
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|-
| style="width:10%;"| &nbsp;
Linia 137 ⟶ 135:
| style="width:10%;"| &nbsp;
|- style="text-align:left;"
| style="width:10%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"|
| style="width:10%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| <small>&nbsp;</small>
| style="width:10%;border-top:1px solid black;"| &nbsp;
| style="width:10%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| <small>&nbsp;</small>
| style="width:10%;border-top:1px solid black;"| &nbsp;
| style="width:10%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| <small>&nbsp;</small>
| style="width:10%;border-top:1px solid black;"| &nbsp;
| style="width:10%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| <small>&nbsp;</small>
| style="width:10%;border-top:1px solid black;"| &nbsp;
| style="width:10%;border-left:1px solid black;"| <small>&nbsp;</small>
|- style="vertical-align:top;"
| colspan="2" style="border-left:1px solid black;"| <small>[[Anna Czeska (królowa Anglii)|Anna]]<br />ur. 11 VII 1366<br />zm. 7 VI 1394<br /><br /></small>
| colspan="2" | <small>[[Zygmunt Luksemburski|Zygmunt]]<br />ur. 14 lub 15 II 1368<br />zm. 9 XII 1437</small>
| colspan="2" | <small>[[Jan Zgorzelecki|Jan]]<br />ur. 22 VI 1370<br />zm. 1 III 1396</small>
| colspan="2" | <small>Karol<br />ur. 13 III 1372<br />zm. 24 VII 1373</small>
| colspan="2" | <small>[[Małgorzata Luksemburska (1373-14101373–1410)|Małgorzata]]<br />ur. 29 IX 1373<br />zm. 4 VI 1410</small>
|- style="text-align:left;"
| style="width:10%;border-top:1px solid black;"| &nbsp;
| style="width:10%;border-left:1px solid black;"| <small>&nbsp;</small>
|- style="vertical-align:top;"
| colspan="2" | <small>Henryk<br />ur. 1377<br />zm. 1378</small>
| colspan="2" |
|-
|}
<!-- koniec drzewa genealogicznego -->
 
== Ostatnie lata życia ==
{{fakt|Po śmierci Karola w [[1378]], tron czeski odziedziczył pasierb Elżbiety, [[Wacław IV Luksemburski|Wacław IV]]. Elżbieta nie wtrącała się do spraw państwa, poświęcając się opiece na swoimi synami, zwłaszcza nad Zygmuntem, którego wspierała w jego staraniach o tron węgierski}}.
 
Przeżyła męża o 15 lat. Zmarła 15 lutego [[1393]] i została pochowana w [[KatedraArchikatedra Świętych Wita, Wacława i Wojciecha w Pradze|katedrze św. Wita w Pradze]]<ref>[[Joachim Zdrenka]]: [http://sobotka.uni.wroc.pl/wp-content/uploads/2018/04/Sobotka_32_1977_1_1-11.pdf Elżbieta córka Bogusława V księcia pomorskiego, żona cesarza Karola IV] Sobótka 1977, 1, s. 3.</ref>.
 
== Przypisy ==
Linia 173 ⟶ 170:
== Bibliografia ==
=== Źródła online ===
* Cawley Ch, [http://fmg.ac/Projects/MedLands/BOHEMIA.htm#KarlIdied1378 ''Bohemia. Table of contents. Karl 1346-1378, Wenzel IV 1363-1419, Zikmund 1410-1437, Albrecht 1437-1442'' (ang.)], [w]:] [http://fmg.ac/Projects/MedLands/index.htm ''Mediewal Lands. A prosopography of medieval European noble and royal families'' (ang.)], [dostęp 2012-03-16].
 
=== Opracowania ===
* {{Cytuj|autor = [[Edward Rymar]]; |tytuł = Rodowód książąt pomorskich |data = 2005 |isbn = 83-87879-50-9 |miejsce = Szczecin |wydawca = Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica |oclc = 69296056 }}
 
{{Władca
Linia 183 ⟶ 180:
|rozmiar = 50
|funkcja = [[Cesarzowe i niemieckie królowe|Cesarzowa Świętego Cesarstwa Rzymskiego]]
|lata = [[1363]]-[[1378]]
|następca = [[Joanna Bawarska]]
}}