Gorączka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m zdjęcie z propozycji ekspozycji do czywiesza - brak przeglądających, przeterminowanie |
m drobne techniczne, WP:SK |
||
Linia 3:
|nazwa = Gorączka o innej lub nieznanej przyczynie
|nazwa łacińska = Pyrexia
|grafika =
|podpis grafiki =
|ICD10 = R50
|ICD10 nazwa = Gorączka o innej lub nieznanej przyczynie
Linia 10:
|ICD10.1 =
|ICD10.2 = Gorączka polekowa
|ICD10.3 =
|ICD10.4 =
|ICD10.5 =
|ICD10.6 =
|ICD10.7 =
|ICD10.8 = Inna określona gorączka
|ICD10.9 = Gorączka, nieokreślona
|DSM nazwa =
|DSM nazwa łacińska =
|DSM =
|ICDO =
|DiseasesDB = 18924
|OMIM =
|MedlinePlus = 003090
|MeshID = D005334
Linia 68:
== Fizjologiczny sens gorączki ==
=== Zalety gorączki ===
Ponieważ koszt metaboliczny gorączki jest wysoki, może wydawać się dziwne, że chory organizm (który zazwyczaj pożywia się gorzej) ma wyższą temperaturę. Okazuje się, że przy wyższej temperaturze mechanizmy obronne (takie jak wytwarzanie [[przeciwciało|przeciwciał]]) czy [[Proliferacja (biologia)|proliferacja]] [[Limfocyty|limfocytów]] ulegają znacznemu wzrostowi (około 10% na jeden stopień)<ref>Dotyczy to całego metabolizmu. Patofizjoligia Maśliński, Ryżeski. Strona 314. {{ISBN|83-200-2225-8}}</ref>. Równocześnie zmniejsza się dostęp żelaza i innych związków dla patogenów, co utrudnia im namnażanie<ref name="ReferenceA">Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej pod redakcją W. Traczyka i A. Trzebskiego. Strona 276. {{ISBN|8320023645}}</ref>. Wykazano doświadczalnie, że zwierzęta, którym uniemożliwiono podwyższenie temperatury na czas infekcji (poprzez podawanie leków obniżających temperaturę), miały niższą przeżywalność niż zwierzęta bez podawanych leków. Według pewnej doktryny lekarze nie powinni starać się walczyć z gorączką za wszelką cenę, lecz traktować ją jako naturalny mechanizm obronny<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Evans | imię = Sharon | nazwisko2 = Repasky | imię2 = Elizabeth |nazwisko3 = Fisher | imię3 = Daniel | tytuł = Fever and the thermal regulation of immunity: the immune system feels the heat | czasopismo = Nat Rev Immunol | wydanie = 15 | wolumin = 6 | strony = 335–349 | data = 2015-01 | url = https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4786079/#R24 | doi = 10.1038/nri3843}}</ref>. Stosowanie leków przeciwgorączkowych w celu zmniejszenia gorączki koreluje ze wzrostem [[śmiertelność|śmiertelności]] o 5% w populacjach ludzkich zakażonych wirusem [[grypa|grypy]] i negatywnie wpływa na wyniki pacjentów na oddziale [[Intensywna terapia|intensywnej terapii]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Schulman | imię = C | nazwisko2 = Namias | imię2 = N | tytuł = The effect of antipyretic therapy upon outcomes in critically ill patients: a randomized, prospective study | czasopismo = Surg Infect | wydanie = 6 | wolumin = 4 | strony = 369-75 | język = en | data = 2005 | doi = 10.1089/sur.2005.6.369}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Ryan | imię = Michael | nazwisko2 = Levy | imię2 = Mitchell | tytuł = Clinical review: Fever in intensive care unit patients | czasopismo = Crit Care | wydanie = 7 | wolumin = 3 | strony = 221–225 | język = en | data = 2003-03-08 | doi = 10.1186/cc1879}}</ref>.
Jeden z mechanizmów pozytywnego wpływu gorączki obejmuje bezpośredni wpływ podwyższonej temperatury na zakaźny potencjał patogenów<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Pockley | imię = A | tytuł = Prokaryotic and Eukaryotic Heat Shock Proteins in Infectious Disease | wydawca = Springer | miejsce = Dordrecht | data = 2010 | nazwisko2 = Calderwood | imię2 = Stuart | nazwisko3 = Santor | imię3 = Gabriella
Gorączka jest bardzo starym ewolucyjnie mechanizmem obronnym i występuje u większości organizmów, jednak tylko stałocieplne ptaki i ssaki potrafią czynnie ją generować. U zmiennocieplnych przejawia się to próbą przeniesienia się w miejsca cieplejsze. W doświadczeniach polegających na podaniu pirogenów bakteryjnych jaszczurkom z rodzaju Dipsosauria szukały one cieplejszego o 2 °C stanowiska. Podobnie reagują płazy i ryby, a nawet karaczany<ref>Schmidt-Nielsen K., ''Fizjologia zwierząt – adaptacja do środowiska'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.</ref>.
Linia 79:
=== Kontrowersje wokół użyteczności gorączki ===
Istnieją argumenty za oraz przeciwko pozytywnemu wpływowi gorączki na człowieka podczas choroby<ref name="ReferenceA"/><ref name=Schaffner>{{Cytuj | autor=Schaffner, A. | tytuł=Fieber – nützliches oder schädliches, zu behandelndes Symptom? | czasopismo=Ther Umsch | data=marzec 2006 | wolumin=63 | numer=3 | s=185-158 | doi=10.1024/0040-5930.63.3.185 | pmid=16613288 | język=de}}</ref><ref name=value>{{Cytuj | autor=Soszynski, D. | tytuł=Mechanizmy powstania i znaczenie goraczki | czasopismo=Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej | data=2003 | wolumin=57 | numer=5 | s=531-554 | pmid=14737969}}</ref>, niemniej zwalczanie gorączki za wszelką cenę nie jest rekomendowane<ref name="afraid">{{Cytuj pismo | nazwisko = Richardson | imię = M | nazwisko2 = Purssell | imię2 = E | tytuł = Who's afraid of fever? | czasopismo = Archives of Disease in Childhood | wydanie = 100 | wolumin = 9 | strony = 818–820 | język = en | data = 2015-09 | url = https://adc.bmj.com/content/100/9/818 | doi = 10.1136/archdischild-2014-307483}}</ref>. Nadużywanie [[ibuprofen]]u lub innych [[niesteroidowe leki przeciwzapalne|niesteroidowych leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych]] bez [[recepta|recepty]], np. podczas [[epidemia|epidemii]] [[grypa|grypy]] może prowadzić do śmierci<ref>{{Cytuj |autor = Stevenson, R.; MacWalter, R.S.; Harmse, J.D.; Wilson, E. | tytuł = Mortality During the Winter Flu Epidemic--Two Cases of Death Associated With Self-Medication |czasopismo = Scottish Medical Journal |data = 2001-06 |data dostępu = 2020-03-27 |doi = 10.1177/003693300104600307 |pmid = 11501327 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11501327/ |język = en}}</ref>.
== Gorączka a hipertermia ==
Linia 98:
{{Zastrzeżenia|Medycyna}}
{{Kontrola autorytatywna}}
[[Kategoria:Objawy chorobowe]]
| |||